سوال مطالعه مروری
شواهد مربوط به تاثیر داروهای ضدویروسی را در پیشگیری از بروز نورالژی پس از هرپس (PHN) مرور کردیم.
پیشینه
PHN یک وضعیت دردناک است که می‌تواند پس از زونا (هرپس زوستر) در ناحیه‌ای که بثورات ایجاد شدند، رخ دهد. بسیاری از افراد مبتلا به PHN متوجه عدم کارکرد و اثربخشی درمان‌ها هستند. بنابراین توجه به توقف پیشرفت به سوی PHN معطوف است. برخی افراد پیشنهاد کردند که داروهایی که ویروس ایجادکننده زونا را هدف قرار می‌دهند (داروهای ضدویروسی)، که در زمان بروز راش تجویز می‌شوند، ممکن است از بروز PHN پیشگیری کنند. هدف از انجام این مرور، ارزیابی آن بود که داروهای ضدویروسی قادر به پیشگیری از بروز PHN هستند یا خیر.
ویژگی‌های مطالعه
شش کارآزمایی بالینی را شناسایی کردیم که با استانداردهای ما برای ورود در مرور مطابقت داشتند. آنها شامل 1319 شرکت‌کننده بودند. ما تصمیم گرفتیم معیار اصلی ما از اینکه داروهای ضدویروسی در پیشگیری از بروز PHN موثر هستند یا خیر، این باشد که PHN شش ماه پس از اولین حمله زونا ایجاد شد یا خیر (برخی از مطالعاتی را که در مورد آسیکلوویر وارد کردیم، PHN را در چهار ماه اندازه‌گیری کردند).
نتایج کلیدی و کیفیت شواهد
آسیکلوویر، که یک داروی ضدویروسی است، در پنج کارآزمایی (900 شرکت‌کننده) مورد استفاده قرار گرفت و در پیشگیری از بروز PHN بهتر از یک دارونما (placebo) (قرص ساختگی) نبود. در کارآزمایی دیگر (419 شرکت‌کننده)، فامسیکلوویر، که یک داروی ضدویروسی دیگر است، در پیشگیری از درد پس از بهبود راش زونا، بهتر از دارونما ظاهر نشد. تعداد عوارض جانبی ناشی از مصرف آسیکلوویر و فامسیکلوویر تفاوت چندانی با تعداد آن با دارونما نداشت. کارآزمایی‌ها هیچ مشکل عمده‌ای در طراحی یا انجام نداشتند که نتایج را مورد تردید قرار دهند، اگرچه اغلب گزارش‌ها اطلاعات کافی را برای ارزیابی کامل همه جنبه‌ها ارائه ندادند. نتیجه می‌گیریم که طبق شواهدی با کیفیت بالا، آسیکلوویر خوراکی در کاهش بروز PHN بی‌اثر بوده و شواهد کافی در مورد دیگر درمان‌های ضدویروسی وجود ندارد. نیاز به انجام کارآزمایی‌های بیشتری با طراحی خوب برای فامسیکلوویر یا دیگر عوامل ضدویروسی جدید با تعداد بیشتری از شرکت‌کنندگان وجود دارد. کارآزمایی‌های آتی می‌بایست به شدت درد و کیفیت زندگی شرکت‌کنندگان توجه بیشتری داشته باشند، و شامل گروه‌های مختلفی از بیماران، مانند کسانی که دچار کاهش سطح ایمنی هستند، باشند.
شواهد تا اپریل 2013 که آخرین جست‌وجوها کامل شدند، به‌روز است. از آنجایی که شواهد جدید در مورد این موضوع به کندی منتشر می‌شوند، به‌روزرسانی بعدی این مرور را برای سال 2017 برنامه‌ریزی کرده‌ایم.
شواهدی با کیفیت بالا وجود دارد که آسیکلوویر خوراکی بروز PHN را به میزان قابل توجهی کاهش نمی‌دهد. علاوه بر این، شواهد کافی برای تعیین تاثیر دیگر درمان‌های ضدویروسی وجود ندارد؛ بنابراین، انجام RCTهای به خوبی طراحی شده بیشتری برای بررسی فامسیکلوویر یا دیگر عوامل ضدویروسی جدید در پیشگیری از بروز PHN مورد نیاز است. کارآزمایی‌های آتی باید به شدت درد و کیفیت زندگی شرکت‌کنندگان توجه بیشتری مبذول داشته، و میان زیرگروه‌های مختلفی از بیماران، مانند افرادی که دچار نقص ایمنی هستند، انجام شوند.
نورالژی پس از هرپس (postherpetic neuralgia; PHN) یک عارضه دردناک و مقاوم از هرپس زوستر (herpes zoster) است. درمان‌ها برای بسیاری از افراد مبتلا به PHN، تا حدی یا کاملا بی‌اثر هستند. عوامل ضدویروسی، که در زمان بروز بثورات استفاده می‌شوند، به عنوان مداخله‌ای برای پیشگیری از ایجاد PHN پیشنهاد شده‌اند. این نخستین به‌روزرسانی از مروری است که برای نخستین‌بار در سال 2009 منتشر شد.
ارزیابی اثربخشی عوامل ضدویروسی در پیشگیری از بروز PHN.
در 26 اپریل 2013، جست‌وجوها را در پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماری‌های عصبی‌عضلانی در کاکرین، CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ LILACS و سیستم بازیابی بیومدیکال چین (Chinese Biomedical Retrieval System) به‌روز کردیم. منابع مطالعات منتشرشده را برای شناسایی کارآزمایی‌های بیشتر بررسی کرده، و برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر با نویسندگان تماس گرفتیم. دیگر بانک‌های اطلاعاتی را در کتابخانه کاکرین برای اطلاعات مربوط به بخش بحث (Discussion) و دو پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی را برای یافتن کارآزمایی‌های در حال انجام جست‌وجو کردیم.
تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) مربوط به درمان ضدویروسی را در نظر گرفتیم که ظرف 72 ساعت پس از شروع هرپس زوستر برای پیشگیری از بروز PHN آغاز شدند. هیچ گونه محدودیتی از نظر زبان نگارش مقاله اعمال نشد.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را انتخاب کرده، خطر سوگیری (bias) را در کارآزمایی‌های واردشده ارزیابی کرده، و داده‌ها را استخراج و آنالیز کردند.
شش RCT با مجموع 1211 شرکت‌کننده واجد شرایط بودند؛ پنج مورد آسیکلوویر (aciclovir) خوراکی و یک کارآزمایی با 419 شرکت‌کننده، فامسیکلوویر (famciclovir) خوراکی را ارزیابی کردند. قادر به انجام متاآنالیزها بودیم زیرا شباهت‌های کافی در مطالعات واردشده وجود داشت، مانند گزارش‌دهی از وجود PHN، مدت زمان وجود راش پیش از شروع درمان، و رژیم درمانی. برای پیامد اولیه، بر اساس سه کارآزمایی (609 شرکت‌کننده)، تفاوت معنی‌داری را بین گروه‌های آسیکلوویر و کنترل در بروز PHN چهار ماه پس از شروع بثورات هرپس حاد (خطر نسبی (RR): 0.75؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.51 تا 1.11) نیافتیم، همچنین تفاوت معنی‌داری در شش ماه دیده نشد (RR: 1.05؛ 95% CI؛ 0.87 تا 1.27، دو کارآزمایی، 476 شرکت‌کننده). در چهار کارآزمایی (692 شرکت‌کننده)، شواهدی مبنی بر کاهش بروز درد چهار هفته پس از شروع بثورات وجود داشت. در کارآزمایی فامسیکلوویر در مقابل دارونما (placebo)، نه دوزهای 500 میلی‌گرم و نه 750 میلی‌گرم از فامسیکلوویر، بروز نورالژی ناشی از هرپس را به‌طور قابل توجهی کاهش ندادند. شایع‌ترین عوارض جانبی گزارش‌شده عبارت بودند از تهوع، استفراغ، اسهال و سردرد برای آسیکلوویر، و سردرد و تهوع برای فامسیکلوویر. برای هیچ یک از درمان‌ها، بروز عوارض جانبی تفاوت معنی‌داری با دارونما نداشتند. هیچ یک از مطالعات در معرض خطر بالای سوگیری نبودند، اگرچه خطر سوگیری حداقل در یک حوزه برای همه مطالعات، به جز یک مورد، نامشخص بود. زمانی که جست‌وجوها را در اپریل 2013 به‌روز کردیم، RCT جدیدی را پیدا نکردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.