ماماهای سنتی (traditional birth attendant; TBA)، از ارائهدهندگان مهم مراقبتهای بارداری در کشورهای در حال توسعه هستند. در این کشورها، بسیاری از زنان در منزل و با کمک اعضای خانواده یا TBAs زایمان میکنند. TBAها آموزش رسمی ندیدهاند و مهارتهای خود را از ابتدا از طریق انجام زایمان و شاگردی نزد TBAهای دیگر کسب میکنند. دولتها و سازمانهای دیگر برنامههای آموزشی را برای آنها اجرا کردهاند تا مهارتهایشان را ارتقا داده و آنها را به خدمات سلامت متصل کنند. اما در مورد اینکه این برنامههای آموزشی موثر هستند یا خیر، اختلافنظر وجود دارد. این مرور شامل شش مطالعه بود که در آن بیش از 1345 TBA، بیش از 32,000 زن و حدود 57,000 تولد بررسی شدند و تاثیر آموزش TBA، یا آموزش تکمیلی به TBA را بر رفتار TBA و بر پیامدهای بارداری بررسی کرد. ما نتیجه میگیریم که با وجود افزایش تعداد مطالعاتی که معیارهای ورود را داشتند و نتایج امیدوارکننده برای برخی پیامدها، همچنان شواهد بیشتری نیاز است تا بتوان پتانسیل آموزش به TBA را در بهبود مرگومیر حوالی تولد و مرگومیر نوزادان تائید کنیم. نبود تفاوت قابل توجه در نوع آموزش بین خوشههای مداخله و کنترل و تعداد ناکافی مطالعات ممکن است در عدم مشاهده تفاوت در مرگومیرهای مادران و مرگومیرهای نوزادان (مرگومیرهای زودرس نوزادان) نقش داشته باشند.
نتایج برای برخی پیامدها (مرگومیر پریناتال، مردهزایی و مرگومیر نوزادان) امیدوارکننده هستند. بااینحال، بیشتر پیامدها فقط در یک مطالعه گزارش شدهاند. عدم اختلاف آشکار در نوع آموزش بین خوشههای مداخله و کنترل ممکن است موجب نتایج مشابه در مردهزایی شده باشد و تعداد ناکافی مطالعات ممکن است در عدم دستیابی به تفاوت معنیدار در مرگومیرهای زودرس نوزادان نقش داشته باشد. علیرغم مطالعات بیشتری که در این نسخه بهروزشده مرور سیستماتیک وارد شدند، همچنان شواهد کافی برای اثبات پتانسیل آموزشدهی به TBA در بهبود مرگومیر پریناتال و مرگومیر نوزادان وجود ندارد.
بین دهههای 1970 و 1990، سازمان جهانی بهداشت آموزش دادن به ماماهای سنتی (traditional birth attendant; TBA) را بهعنوان یکی از راهبردهای کاهش مورتالیتی مادران و نوزادان ترویج کرد. در حال حاضر، شواهد در حمایت از آموزشدهی به TBA محدود بوده، اما برای برخی از پیامدهای مورتالیتی امیدوارکننده است.
ارزیابی تاثیرات آموزش دادن به TBA بر رفتارهای سلامت و پیامدهای بارداری.
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (18 جون 2012)، هشدارهای استنادی مرتبط با این پژوهش و فهرست منابع مطالعات شناساییشده را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) منتشرشده و منتشرنشده که TBAهای آموزشدیده را با TBAهای آموزشندیده، یا TBAهای با آموزش تکمیلی را با TBAهای آموزشدیده مقایسه کردند، یا زنانی که تحت مراقبت TBAها بودند یا در مناطق تحت خدمات آنها زندگی کردند.
در مرور اصلی و در اولین بهروزرسانی، سه نویسنده بهطور مستقل از هم کیفیت مطالعات را ارزیابی و دادهها را استخراج کردند. در این دومین بهروزرسانی، سه نویسنده و یک نویسنده خارجی بهطور مستقل از هم کیفیت مطالعات را ارزیابی کرده و دو نویسنده دادهها را استخراج کردند.
شش مطالعه شامل بیش از 1345 مورد TBA، بیش از 32,000 زن و حدود 57,000 زایمان در این مرور گنجانده شدند که تاثیرات آموزش دادن به TBA را برای TBAهای آموزشدیده در مقایسه با آموزشندیده (یک مطالعه) و TBAهای با آموزش تکمیلی را با TBAهای آموزشدیده (پنج مطالعه) بررسی کردند. این مطالعات شامل کارآزماییهای تصادفیسازیشده تکی (دو مطالعه) و کارآزماییهای خوشهای-تصادفیسازی شده (cluster-randomised) (چهار مطالعه) هستند. پیامدهای اولیه در کل نمونه مطالعات، مرگومیرهای پریناتال، مردهزایی و مرگومیر نوزادان (زودرس، دیررس و کلی) بودند.
TBAهای آموزشدیده در مقایسه با TBAهای آموزشندیده: یک کارآزمایی خوشهای-تصادفیسازی شده نشان داد که نرخ مرگومیر پریناتال در خوشههای TBA آموزشدیده در مقایسه با خوشههای TBA آموزشندیده بهطور معنیداری کمتر بود (نسبت شانس تعدیلشده (OR): 0.70؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.59 تا 0.83)، نرخ مردهزایی کمتر گزارش شد (OR تعدیلشده: 0.69؛ 95% CI؛ 0.57 تا 0.83) و نرخ مرگومیر نوزادان نیز پائینتر بود (OR تعدیلشده: 0.71؛ 95% CI؛ 0.61 تا 0.82). این مطالعه همچنین نشان داد که نرخ مرگومیر مادران کمتر بود، اما از نظر آماری معنیدار نبود (OR تعدیلشده: 0.74؛ 95% CI؛ 0.45 تا 1.22).
آموزش تکمیلی TBAها در مقایسه با TBAهای آموزشدیده: سه کارآزمایی خوشهای-تصادفیسازی شده بزرگ، TBAهایی را که آموزشهای تکمیلی مراحل اولیه احیا را، از جمله تهویه با ماسک دریچهدار کیسهای (bag-valve-mask ventilation)، دریافت کردند، با TBAهایی مقایسه کردند که آموزشهای پایه را در زمینه زایمان بیخطر، بهداشتی و مراقبت فوری از نوزاد دریافت کردند. آموزشهای پایه شامل احیای دهان به دهان (دو مطالعه) یا احیا با ماسک دریچهدار کیسهای (یک مطالعه) بود. هیچ تفاوت معنیداری در نرخ مرگومیر پریناتال میان خوشههای مداخله و کنترل وجود نداشت (یک مطالعه، OR تعدیلشده: 0.79؛ 95% CI؛ 0.61 تا 1.02) و هیچ تفاوت معنیداری در نرخ مرگومیر دیرهنگام نوزادان میان خوشههای مداخله و کنترل مشاهده نشد (یک مطالعه، خطر نسبی (RR) تعدیلشده: 0.47؛ 95% CI؛ 0.20 تا 1.11). بااینحال، نرخ مرگومیر نوزادان در خوشههای مداخله 45% کمتر از خوشههای کنترل بود (یک مطالعه، 22.8% در مقایسه با 40.2%، RR تعدیلشده: 0.54؛ 95% CI؛ 0.32 تا 0.92).
یک متاآنالیز را برای دو پیامد انجام دادیم: مردهزایی و مرگومیر زودرس نوزادان. هیچ تفاوت معنیداری در پیامد مردهزایی (دو مطالعه، میانگین RR وزندهی شده تعدیلشده: 0.99؛ 95% CI؛ 0.76 تا 1.28) یا در نرخ مرگومیر زودرس نوزادان (سه مطالعه، میانگین RR وزندهی شده تعدیلشده: 0.83؛ 95% CI؛ 0.68 تا 1.01) میان TBAهای با آموزش تکمیلی در مقایسه با TBAهای آموزشدیده وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است