استفاده از کانابیس (ماری‌جوانا (marijuana))، ماده فعال آن یا اشکال مصنوعی آن مانند درونابینول (dronabinol) در بیماران مبتلا به HIV/AIDS به منظور بهبود اشتها، افزایش وزن و بهبود خلق‌وخو توصیه شده است. درونابینول برای درمان بی‌اشتهایی مرتبط با AIDS در برخی کشورها ثبت شده است. بااین‌حال، شواهد برای بررسی تاثیرات مثبت آن در بیماران مبتلا به HIV/AIDS محدود بوده و برخی از مواردی که وجود دارد، ممکن است در معرض تاثیرات سوگیری (bias) باشد. مطالعات انجام‌شده شامل تعداد کمی از شرکت‌کنندگان بوده و بر تاثیرات کوتاه‌‌مدت متمرکز بودند. داده‌های طولانی‌‌مدت‌تر، و داده‌هایی که نشان‌دهنده مزیت آن‌ها از نظر بقا (survival) هستند، وجود ندارند. در حال حاضر اطلاعات کافی برای توجیه اعمال تغییرات گسترده در وضعیت نظارتی فعلی بر کانابیس یا کانابینوئیدهای صناعی وجود ندارند.
علیرغم ثبت درونابینول توسط حداقل برخی از مقامات نظارتی داروها برای درمان بی‌اشتهایی مرتبط با AIDS و برخی از مراجع قانونی برای استفاده «دارویی» ماری‌جوانا توسط بیماران مبتلا به HIV/AIDS، شواهدی مبنی بر کارآمدی و بی‌خطری (safety) کانابیس و کانابینوئیدها در این شرایط وجود ندارد. چنین مطالعاتی که انجام شدند، کوتاه‌‌مدت بوده و در تعداد کمی از بیماران انجام شدند و بر معیارهای کوتاه‌‌مدت کارآمدی مداخله متمرکز بودند. داده‌های طولانی‌مدت، برای نشان دادن تاثیر پایدار بر عوارض و مرگ‌ومیر مرتبط با AIDS و بی‌خطری استفاده از آن در بیماران تحت درمان موثر ضدرتروویروسی، هنوز ارائه نشده‌اند. هنوز مشخص نیست شواهد موجود برای توجیه بازنگری گسترده بر رویه نظارتی داروها کافی است یا خیر.
استفاده از کانابیس (ماری‌جوانا (marijuana)) یا ماده روان‌گردان آن، دلتا-9-تتراهیدروکانابینول (delta-9-tetrahydrocannabinol; THC)، به عنوان دارو در بسیاری از بیماری‌ها به شدت مورد مناقشه قرار گرفته است. ادعاهایی وجود دارد که کانابیس دخانی یا خوراکی، چه به شکل طبیعی یا مصنوعی (داروهای تولید شده مانند درونابینول (dronabinol))، اشتهای افراد مبتلا به AIDS را بهبود می‌بخشد، منجر به افزایش وزن و بهبود خلق‌وخو شده، و در نتیجه سطح کیفیت زندگی را بالا می‌برد.
تعیین این موضوع که مصرف کانابیس (در شکل طبیعی یا مصنوعی آن) به صورت دخانی یا خوراکی، باعث کاهش عوارض یا مرگ‌ومیر در بیماران مبتلا به HIV می‌شود یا خیر.
روش جست‌وجو تا جولای 2012، بر اساس دستورالعمل گروه مرور HIV/AIDS کاکرین بود. بانک‌‌‌‌‌های اطلاعاتی زیر را جست‌وجو کردیم: CENTRAL/CCTR؛ MEDLINE و EMBASE. علاوه‌بر این، در صورت لزوم جست‌وجو در مجلات، فهرست منابع مقالات و خلاصه‌مقالات کنفرانس‌ها انجام شد.
این مرور شامل کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) از هر مداخله‌ای در رابطه با مصرف کانابیس، به هر شکل، و به هر روشی، در بزرگسالان مبتلا به HIV یا AIDS، در مقایسه با دارونما (placebo) یا با یک درمان موثر شناخته شده بودند، که در بیمارستان، کلینیک سرپایی، یا محیط مراقبت در منزل انجام شدند. مطالعات شبه-تصادفی‌سازی شده با استفاده از هر شکلی از کانابیس به‌عنوان مداخله در بیماران مبتلا به HIV یا AIDS نیز وارد شدند.
داده‌های حاصل از مطالعات واجد شرایط توسط دو محقق به‌طور مستقل از هم و با استفاده از فرم استخراج داده‌های استانداردشده، به دست آمدند و کدگذاری شدند. سپس داده‌ها با استفاده از RevMan 5.0 آنالیز شدند. هیچ متاآنالیزی انجام نشد.
در مجموع هفت مطالعه مرتبط در این مرور وارد شدند که در هشت مقاله گزارش شدند. همه مطالعات تصادفی‌سازی و کنترل‌شده بودند، چهار مطالعه دارای طراحی گروه موازی (parallel group)، دو مطالعه تصادفی‌سازی درون-آزمودنی (within-subject randomisation) و دو مطالعه متقاطع (cross-over) بودند. تمام مطالعات مدت زمان نسبتا کوتاهی داشتند، از 21 روز تا 84 روز. فقط در چهار مقاله (در واقع، سه مطالعه) تولید توالی (sequence generation) و پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) به میزان کافی ارزیابی شدند. استفاده از کانابیس و کانابینوئیدهای سریع‌الاثر چالش‌های قابل توجهی را برای کورسازی (blinding) ایجاد می‌کنند، زیرا انتظار می‌رود تاثیرات روان‌گردان به سرعت برای شرکت‌کنندگان مطالعه، به‌ویژه کسانی که قبلا از چنین محصولاتی استفاده کردند، قابل تشخیص باشد. انتظار می‌رفت که درونابینول راحت‌تر کورسازی شود. پیامدهای اندازه‌گیری‌شده متغیر بودند، از جمله تغییر در وزن، تغییر در چربی بدن (اندازه‌گیری به‌صورت درصد وزن کل بدن)، تغییر در اشتها (اندازه‌گیری در مقیاس آنالوگ بصری)، تغییر در کالری دریافتی (اندازه‌گیری بر حسب کیلوکالری/کیلوگرم/24 ساعت)، تغییر در تهوع و استفراغ (اندازه‌گیری بر اساس مقیاس آنالوگ بصری)، تغییر در عملکرد (اندازه‌گیری بر اساس نمره عملکرد Karnofsky یا تست‌های خاص برای حافظه و مهارت) و تغییر در خلق‌وخو (اندازه‌گیری در مقیاس آنالوگ بصری). در حال حاضر، شواهد برای بررسی تاثیرات قابل توجه بر عوارض و مرگ‌ومیر محدود است. داده‌های فقط یک مطالعه نسبتا کوچک (n=139، که فقط 88 مورد قابل ارزیابی بودند)، که در دوره پیش‌از دسترسی به درمان ضدرتروویروسی بسیار فعال (highly-active antiretroviral therapy; HAART) انجام شدند، نشان دادند بیمارانی که درونابینول دریافت کردند احتمال افزایش وزن 2 کیلوگرمی یا بیشتر (RR: 2.09) را داشتند، اما فاصله اطمینان برای این اندازه‌گیری شامل عدد یک (95% CI؛ 0.72 تا 6.06) بود. میانگین افزایش وزن در گروه درونابینول فقط 0.1 کیلوگرم بود، در مقایسه با کاهش 0.4 کیلوگرم در گروه دارونما. بااین‌حال، کیفیت تولید توالی و پنهانسازی تخصیص در این مطالعه، که در آن شرکت‌کنندگان بر اساس مرکز تصادفی‌سازی شدند، قابل ارزیابی نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.