دررفتگی مفصل (joint dislocation) به جابهجایی استخوانهایی گفته میشود که مفصلی را از موقعیت آناتومیکی خود دور میکنند. شانه شایعترین مفصل دررفته است که در بخش اورژانس (emergency department; ED) مدیریت میشود. وقتی جابهجایی مفصل به سمت جلوی بدن رخ میدهد، به این حالت دررفتگی قدامی شانه (anterior shoulder dislocation) گفته میشود. در صورتی که دررفتگی در 48 ساعت گذشته رخ داده باشد، به آن دررفتگی حاد قدامی شانه گفته میشود. بازگرداندن دستی استخوانهای دررفته به موقعیت طبیعی خود (جااندازی دستی (manual reduction))، بسیار دردناک است. برای جااندازی دستی، تسکین درد میتواند از طریق تزریق داروی بیحسی موضعی (برای مثال، لیگنوکائین (lignocaine)) به داخل مفصل شانه دررفته (تزریق داخل مفصلی لیگنوکائین)؛ یا تزریق داروی مسکّن با یا بدون آرامبخشی به صورت مستقیم به داخل جریان خون از طریق ورید (آنالژزی داخل وریدی) حاصل شود. نویسندگان مرور به جستوجو در متون علمی پزشکی پرداخته و پنج مطالعه را شناسایی کردند که این دو روش را با هم مقایسه کردند. این مطالعات شامل 211 بیمار با دررفتگی حاد قدامی شانه بودند؛ 113 بیمار تحت تزریق داخل مفصلی لیگنوکائین و 98 بیمار تحت تزریق آنالژزی داخل وریدی همراه با آرامبخشی قرار گرفتند. این مرور نشان داد که ممکن است هیچ تفاوتی در موفقیت فوری جااندازی دستی شانه دررفته میان بیمارانی که تزریق لیگنوکائین داخل مفصلی یا آنالژزی داخل وریدی و آرامبخشی را دریافت کردند، وجود نداشته باشد. با این حال، تزریق لیگنوکائین داخل مفصلی ممکن است با عوارض جانبی کمتر و دوره بستری کوتاهتر در بخش اورژانس پیش از ترخیص از بیمارستان همراه باشد. همچنین استفاده از لیگنوکائین داخل مفصلی در مقایسه با آنالژزی داخل وریدی و آرامبخشی، ممکن است ارزانتر باشد. با این حال، تعداد نسبتا کم مطالعات موجود در مرور و تعداد نسبتا اندک بیماران در هر مطالعه، به این معنی است که نتایج مرور مانع از اتخاذ نتیجهگیریهای قطعی در مورد برتری هر یک از روشها میشود.
ما هیچ تفاوت معنیداری را میان روشهای IAL و IVAS به لحاظ نرخ موفقیت فوری جااندازی، درد حین جااندازی، تسکین درد پس از جااندازی و عدم موفقیت جااندازی مشاهده نکردیم. IVAS در مقایسه با IAL ممکن است هزینه کمتری داشته و با عوارض جانبی کمتر و زمان بهبودی کوتاهتری همراه باشد.
شواهد متناقضی در مورد استفاده از تزریق داخل مفصلی لیگنوکائین (lignocaine) برای جااندازی بسته دستی (closed manual reduction) دررفتگی حاد قدامی شانه (acute anterior shoulder dislocations) وجود دارد. انجام یک مرور سیستماتیک میتواند به انسجام شواهد متضاد کمک کند.
مقایسه کارآمدی و بیخطری (safety) بالینی تزریق لیگنوکائین داخل مفصلی و آنالژزی داخل وریدی (با یا بدون ایجاد آرامبخشی (sedation)) برای جااندازی دررفتگی حاد قدامی شانه.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین ، شماره 1؛ سال 2010)؛ MEDLINE (1950 تا مارچ 2010) و EMBASE (1980 تا مارچ 2010) را جستوجو کردیم. متارجیستر کارآزماییهای کنترلشده فعلی (Current Controlled Trials metaRegister) از کارآزماییهای بالینی (گردآوریشده توسط Current Science) را نیز جستوجو کردیم (مارچ 2010). هیچ محدودیتی را از نظر زبان نگارش مقاله اعمال نکردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای که تاثیر استفاده از لیگنوکائین داخل مفصلی (intra-articular lignocaine; IAL) را با آنالژزی داخل وریدی با یا بدون استفاده از آرامبخشی (intravenous analgesia with or without sedation; IVAS) در بزرگسالان 18 سال و بالاتر جهت مدیریت بالینی جااندازی دررفتگی حاد قدامی شانه مقایسه کردند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کرده و به استخراج دادهها پرداختند. در شرایطی که امکانپذیر بود، دادهها تجمیع شده و نسبت خطر (relative risk; RR) و تفاوتهای میانگین (MD)، هر کدام با 95% فواصل اطمینان (CI)، با استفاده از بسته آماری مدیریت مرور کاکرین (RevMan) محاسبه شدند.
از 1041 مقاله به دست آمده از روشهای جستوجو، تعداد نه مطالعه را بررسی کردیم. چهار مطالعه حذف شدند، و پنج مطالعه با 211 شرکتکننده واجد شرایط ورود به این مرور بودند. تفاوتی در نرخ موفقیت فوری IAL در مقایسه با IVAS در جااندازی بسته دستی دررفتگی حاد قدامی شانه وجود نداشت (RR: 0.95؛ 95% CI؛ 0.83 تا 1.10). عوارض جانبی مرتبط با IAL در مقایسه با IVAS به میزان قابل توجهی کمتر بود (RR: 0.16؛ 95% CI؛ 0.06 تا 0.43). میانگین زمان سپریشده در بخش اورژانس با IAL در مقایسه با IVAS نیز بهطور قابل توجهی کمتر بود (MD؛ 109.46 دقیقه؛ 95% CI؛ 84.60 تا 134.32). یک کارآزمایی مدت زمان بسیار کمتری را برای جااندازی با کمک IVAS (105 ثانیه؛ 95% CI؛ 84.0 تا 126.1) در مقایسه با IAL (284.6 ثانیه؛ 95% CI؛ 185.3 تا 383.9) گزارش کرد. در یک کارآزمایی هیچ موردی از عفونت مفصلی مرتبط با تزریق لیگنوکائین داخل مفصلی و مورتالیتی مرتبط با IAL یا IVAS گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.