پیشینه
سرطان پیشرفته طیف وسیعی را از مشکلات پیچیده برای بیماران ایجاد میکند. در سرطانهای گاینکولوژی (به عنوان مثال تخمدان و رحم) و دستگاه گوارش (مانند کولون یا روده)، روده میتواند توسط تومور اصلی، رسوبات متاستاتیک یا به دلیل عوارض جانبی درمانهای قبلی، مسدود یا بلاک شود. تصمیمگیری برای جراحی بیماران مبتلا به انسداد روده که در حال حاضر به دلیل سرطان پیشرفته بسیار بیمار هستند، دشوار است. اغلب، این افراد دچار انسداد روده به عنوان یک علامت میشوند که یعنی سرطان در حال پیشرفت است و بیماران در تونل مرگ قرار دارند. هنگامی که روده در این شرایط مسدود میشود، ممکن است جراحی برای برخی از بیماران مفید باشد، ممکن است تفاوتی را در طول عمر بیمار ایجاد نکند، یا به دلیل عوارض جراحی، وضعیت بیمار را بدتر کند. اگر زمان کوتاه باشد، مدیریت نشانهها و به حداکثر رساندن راحتی برای بیمار در اولویت قرار میگیرد. تیمهای جراحی مختلف رویکردهای متفاوتی را اتخاذ میکنند. ما میخواستیم شواهدی را مبنی بر فایده و آسیب ناشی از جراحی در این شرایط به دست آورده و در نتیجه به بیماران و پزشکان کمک کنیم تا تصمیمهای درستی را بگیرند.
یافتههای کلیدی و کیفیت شواهد
برای نخستینبار در سال 2000 به شواهد نگاه کردیم و این یک بهروزرسانی از مرور اصلی است. در مجموع 43 مطالعه را یافتیم که 4265 نفر را مورد بررسی قرار دادند. بزرگسالان مبتلا به سرطان پیشرفته گاینکولوژی یا دستگاه گوارش را بررسی کردیم که دچار انسداد روده شده و درمان جراحی یا غیر جراحی دریافت کردند. مطالعاتی را که یافتیم، کیفیت پائینی داشته و موفقیت و مزیت مداخله را به روشهای مختلفی اندازهگیری کردند. بنابراین امکان مقایسه این مطالعات و نتیجهگیری اینکه جراحی در این شرایط مفید بود یا مضر، وجود نداشت. انجام تحقیق در این زمینه مشکلساز است و نوع مطالعه مورد نیاز برای پاسخ به این سوال، روش انجام بسیار دشواری دارد.
نقش جراحی در برطرف کردن انسداد بدخیم روده نیاز به ارزیابی دقیق، با استفاده از معیارهای معتبر پیامد کنترل نشانهها و نمرات کیفیت زندگی دارد. اطلاعات بیشتر میتواند شامل نرخ بروز انسداد مجدد همراه با موربیدیتی مرتبط با پروسیجرهای مختلف جراحی باشد.
در حال حاضر، انسداد روده به صورت تجربی مدیریت میشود و تغییرات قابلتوجهی در عملکرد بالینی بر اساس واحدهای مختلف وجود دارند. به منظور مقایسه پیامدها در انسداد بدخیم روده، نیاز به درجه بیشتری از استانداردسازی در روشهای مدیریت درمانی وجود دارد.
از آخرین نسخه این مرور، هیچ یک از مطالعات وارد شده جدید اطلاعات بیشتری را برای تغییر نتیجهگیری ارائه ندادهاند.
این یک نسخه بهروز شده از مرور اصلی کاکرین است که در شماره 4، سال 2000 منتشر شد. انسداد روده معمولا در سرطانهای پیشرونده گاینکولوژی و دستگاه گوارش پیشرفته رخ میدهد. به دلیل بدتر شدن تحرک و عملکرد بیماران (وضعیت عملکردی)، فقدان گزینههای شیمیدرمانی بیشتر، و مرگومیر و عوارض بالای مرتبط با جراحی تسکینی، مدیریت این بیماران دشوار است. تغییرات قابلتوجهی در عملکرد بالینی از نظر انجام جراحی در این بیماران میان کشورهای مختلف، واحدهای انکولوژی گاینکولوژی و بیمارستانهای عمومی، همچنین الگوهای ارجاع از سوی متخصصان سرطان که این بیماران اغلب تحت نظر آنها بستری میشوند، وجود دارد.
ارزیابی اثربخشی جراحی برای انسداد روده ناشی از سرطان پیشرفته گاینکولوژی و دستگاه گوارش.
بانکهای اطلاعاتی زیر را برای مرور اصیل در سال 2000 و مجددا برای این بهروزرسانی در جون 2015 جستوجو کردیم: CENTRAL (2015، شماره 6)؛ MEDLINE (OVID هفته 1 جون 2015)؛ و EMBASE (OVID؛ هفته 24 سال 2015).
همچنین مجلات مرتبط، بانکهای اطلاعاتی کتابشناختی (bibliographic)، خلاصه مقالات کنفرانسها، فهرست منابع، منابع علمی خاکستری و وب جهانی را برای مرور اصیل در سال 2000 جستوجو کردیم؛ از تماس شخصی نیز استفاده کردیم. انجام جستوجو در منابع دیگر، مطالعات بسیار کمی را شناسایی کرد. گروه مرور درد، مراقبت تسکینی و حمایتی در کاکرین، دیگر بهطور معمول مجلات را به صورت دستی جستوجو نمیکند. به این دلایل، جستوجوی منابع دیگر را برای بهروزرسانی جون 2015 تکرار نکردیم.
از آنجایی که این مرور بر «بهترین شواهد» موجود برای بررسی نقش جراحی در انسداد بدخیم روده در سرطان پیشرفته گاینکولوژی و دستگاه گوارش متمرکز است، معیارهای ورود را گسترده نگاه داشتیم (شامل مطالعات آیندهنگر و گذشتهنگر) به طوری که همه مطالعات مربوط به سوال را وارد کردیم. به دنبال یافتن کارآزماییهای منتشر شدهای بودیم که تاثیرات جراحی را برای رفع نشانههای انسداد بدخیم روده برای بیماران بزرگسال مبتلا به سرطان پیشرفته گاینکولوژی و دستگاه گوارش گزارش کردند.
از فرمهای استخراج دادهها برای جمعآوری اطلاعات از مطالعات موجود در مرور استفاده شد. دو نویسنده مرور، دادهها را بهطور مستقل از هم استخراج کردند تا خطا را کاهش دهند. به دلیل وجود نگرانی در مورد خطر سوگیری (bias)، تصمیم گرفتیم که متاآنالیز دادهها را انجام ندهیم و نتایج مطالعه را به صورت نقل قول (narrative) ارائه کردهایم. موارد اختلاف نظر را با بحث با نویسنده سوم این مطالعه برطرف کردیم.
در مجموع 43 مطالعه را شناسایی کردهایم که 4265 شرکتکننده را بررسی میکنند. مرور اولیه شامل 938 بیمار از 25 مطالعه بود. جستوجوی بهروز شده، 18 مطالعه دیگر را با مجموع 3327 شرکتکننده بین سالهای 1997 و جون 2015 شناسایی کرد. نتایج این مطالعات نتیجهگیری مرور اولیه را تغییر ندادند.
نمیتوان هیچ نتیجهگیری قطعی از بسیاری از مطالعه سری موارد گذشتهنگر (retrospective case series) گرفت، بنابراین نقش جراحی در مدیریت بالینی انسداد بدخیم روده بحثبرانگیز است. برطرف شدن نشانهها از نظر بالینی از 26.7% تا بیش از 68% متغیر است، اگرچه اغلب مشخص نیست که چگونه این تعریف میشود. علیرغم وجود یک پروکسی ناکافی برای رفع نشانهها یا کیفیت زندگی، توانایی تغذیه خوراکی، یک معیار پیامد محبوب بود، با میزان موفقیت از 30% تا 100%. نرخ انسداد مجدد متفاوت بود، از 0% تا 63%، اگرچه زمان لازم تا بروز انسداد مجدد اغلب در نظر گرفته نشد. موربیدیتی ومورتالیتی پس از جراحی نیز بسیار متفاوت بودند، هرچند تعریف هر دوی این پیامدهای جراحی میان بسیاری از مقالات متفاوت بود. هیچ دادهای برای کیفیت زندگی در دسترس نبود. نحوه ارائه گزارش از عوارض جانبی متغیر بود و در صورت وجود، توضیح داده شدهاند. پروسیجرهای جراحی، در جایی که مورد بحث قرار گرفتند، بهطور قابلتوجهی متفاوت بوده و پیامدها بر اساس مداخله خاص گزارش نشدند. با استفاده از ابزار ارزیابی «خطر سوگیری»، بیشتر مطالعات وارد شده در بیشتر حوزهها در معرض خطر سوگیری بالا قرار داشتند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.