سوال مطالعه مروری
آیا اگر بیماران مبتلا به سرطان سلول غیر-کوچک ریه (non-small cell lung cancer) پس از جراحی پرتودرمانی شوند، زندگی طولانی‌تری خواهند داشت؟
پیشینه
سرطان سلول غیر-کوچک ریه، شایع‌ترین نوع سرطان ریه است. اگر تومور در مراحل اولیه باشد، خیلی بزرگ نیست و به بخش‌های دیگر بدن پخش نشده است، در این حالت پزشکان معمولا بیمار را جراحی می‌کنند تا تومور را بردارند. پرتودرمانی (درمان با اشعه x) گاهی پس از جراحی استفاده می‌شود و هدف آن از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده است.
در سال 1998، یک مرور سیستماتیک و متاآنالیزی از داده‌های فردی شرکت‌کننده در کارآزمایی‌های مربوط به این درمان - پرتودرمانی پس از جراحی (postoperative radiotherapy; PORT) - انجام دادیم. در این مرور، اطلاعات همه بیماران در کارآزمایی‌های مشابه گردآوری شد. این کارآزمایی‌ها، تاثیر پرتودرمانی را پس از جراحی با جراحی بدون پرتودرمانی در بیماران مبتلا به سرطان سلول غیر-کوچک ریه مقایسه کرده بودند. نتایج، اولین بار در مجله The Lancet در سال 1998 منتشر شد.
از زمانی که آن مرور سیتماتیک به پایان رسیده، تا کنون کارآزمایی‌های بسیاری انجام شده است. برای اطمینان از اینکه شواهد موجود تا جایی که امکان‌پذیر است، به‌روز باشند، ما یک مرور سیتماتیک و متاآنالیز جدیدی از داده‌های فردی شرکت‌کننده در تمام کارآزمایی‌های وارد شده، چه قدیمی و چه جدید، انجام دادیم. همانند مرور سال 1998، هدف این مرور نیز یافتن این مسئله بود که پرتودرمانی پس از جراحی 1) به طولانی‌شدن زندگی بیمار کمک می‌کند، 2) باعث توقف سرطان و عدم عود آن می‌شود و 3) از پخش سرطان به دیگر بخش‌های بدن جلوگیری می‌کند (متاستاز) یا خیر.
این نتایج به‌روز شده اولین بار در مجله Lung Cancer در سال 2013 منتشر شد.
ویژگی‌های مطالعه
ما جست‌وجویی برای یافتن کارآزمایی‌های مرتبط تا 8 جولای 2016 انجام دادیم. در این مطالعات داده‌های کارآزمایی‌های موجود، به صورت 11 کارآزمایی و 2343 بیمار از سراسر جهان گردآوری شدند. این کارآزمایی‌ها بین سال‌های 1966 تا 1998 انجام شده بودند.
نتایج کلیدی
نتایج نشان داد افرادی که درمان PORT را گرفته‌اند (53 بیمار از هر 100 بیمار) کمتر از کسانی که PORT را نگرفته‌اند (58 بیمار از هر 100 بیمار)، برای دو سال پس از جراحی زندگی کرده‌اند. پژوهشگران هیچ تفاوتی را در تاثیر PORT در بیماران این کارآزمایی‌ها گزارش نکردند.
پژوهشگران به طور روتین اطلاعات مربوط به کیفیت زندگی را در این کارآزمایی‌ها گردآوری نکرده بودند، و البته غیر-محتمل است که هر مزیت از PORT، آثار زیان‌اور آن را بر بقا از بین ببرد.
پرتودرمانی پس از برداشتن موفق تومور برای بیماران مبتلا به سرطان سلول غیر-کوچک ریه مفید نیست و نباید به عنوان درمان روتین استفاده شود، با این حال پژوهش دیگری در بررسی انواع جدید پرتودرمانی برای بیماران پُر-خطر برای عود سرطان در دست انجام است.
کیفیت شواهد
در این مرورهای سیستماتیک و متاآنالیزها از داده‌های فردی شرکت‌کنندگان استفاده شد و این کار، استاندارد طلایی برای این نوع مرور است. همه کارآزمایی‌های واجد شرایط را تا جایی که امکان‌پذیر بود، وارد مرور کردیم بدون توجه به اینکه به چه زبانی منتشر شده‌اند یا اصلا منتشر شده بودند یا نشده بودند. این متاآنالیز شامل 88% از شرکت‌کنندگان در کارآزمایی‌های واجد شرایط بود.
مطالعات به خوبی طراحی و هدایت شده بودند و سوال مرور را به خوبی پاسخ داده بودند و تاثیرات ذکر شده در تمام کارآزمایی‌ها، با یکدیگر هم‌سو و سازگار بود. داده‌هایی که در تجزیهوتحلیل ما وارد نشده‌اند، تاثیرات کم و کوچکی داشتند.
نتایج 11 کارآزمایی و 2343 شرکت‌کننده نشان داد که PORT در بیمارانی که سرطان سلول غیر-کوچک ریه آنها برداشته شده، ضرر دارد و نباید در درمان روتین این بیماران استفاده شود. نتایج RCTهای در حال انجام، تاثیرات پرتودرمانی جدید و مدرن را در بیماران با تومورهای N2 مشخص خواهد کرد.
نقش پرتودرمانی پس از جراحی (postoperative radiotherapy; PORT) در درمان بیمارانی که سرطان سلول غیر-کوچک ریه (non-small cell lung cancer; NSCLC) آنها کاملا برداشته شده، چندان مشخص نیست. یک مرور سیستماتیک و متاآنالیز (meta-analysis) بر داده‌های فردی شرکت‌کنندگان انجام شد تا شواهد به دست آمده از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) ارزیابی شود. این نتایج اولین بار در مجله Lung Cancer در سال 2013 منتشر شد.
ارزیابی تاثیرات PORT بر بقا و عود سرطان در بیمارانی که سرطان سلول غیر-کوچک ریه (NSCLC) آنها کاملا برداشته شده است. بررسی اینکه PORT برای زیر-گروه‌هایی از بیماران که از قبل مشخص شده‌اند، کم و بیش مزیتی به همراه دارد یا خیر.
ما اطلاعات به دست آمده از پایگاه‌های ثبت کارآزمایی، و هم‌چنین اطلاعات حاصل از جست‌وجوی دستی مقالات نشست‌های مرتبط و بحث‌های انجام شده با محققین و سازمان‌ها را با جست‌وجو در MEDLINE و CANCERLIT (از 1965 تا 8 جولای 2016) تکمیل کردیم.
مطالعاتی را وارد کردیم که در آنها جراحی تنها در برابر جراحی بعلاوه پرتودرمانی مقایسه شده بود، در این مطالعات شرکت‌کنندگان مبتلا به NSCLC تصادفی‌سازی شدند و روش به کار گرفته شده در این مطالعات به نحوی بود که از دانش زمینه‌ای درباره تخصیص و تعیین درمان استفاده نشده بود.
یک متاآنالیز کمّی (quantitative) با استفاده از اطلاعات به‌روز شده از تک‌تک شرکت‌کنندگان از تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده انجام دادیم. داده‌های همه شرکت‌کنندگان را از افراد مسئول کارآزمایی‌ها گرفتیم. داده‌های فردی شرکت‌کننده (individual participant data; IPD) را بر اساس بقا و زمان آخرین پیگیری به‌روز کردیم، هم‌چنین جزئیات تخصیص درمان، زمان تصادفی‌سازی، سن، جنس، نوع پاتولوژی سلول، مرحله، وضعیت درگیری گره‌های لنفاوی و وضعیت عملکرد فرد را به‌روز کردیم. برای اجتناب از سوگیری (bias) بالقوه، اطلاعات همه شرکت‌کنندگان تصادفی‌سازی شده را درخواست کردیم، حتی کسانی که از تجزیهوتحلیل اولیه بررسی کنندگان کنار گذاشته شده بودند. همه تجزیه‌و‌تحلیل‌ها را بر اساس قصد درمان (intention-to-treat ) بر مبنای نقطه پایانی بقا (the endpoint of survival) تنظیم کردیم.
14 کارآزمایی را شناسایی کردیم که در آنها جراحی در برابر جراحی بعلاوه پرتودرمانی مقایسه شده بود. در 11 مورد از این کارآزمایی‌ها، داده‌های فردی شرکت‌کننده قابل دسترس بود، بدین ترتیب تجزیهوتحلیل ما مبتنی بر 2343 شرکت‌کننده (1511 مورد مرگ‌ومیر) است. نتایج نشان دهنده عوارض جانبی قابل توجهی از PORT بر بقا بود، به صورت نسبت خطر (hazard ratio) معادل 1.18 یا 18% افزایش نسبی در خطر مرگ‌ومیر. این نکته با یک زیان مطلق 5% در دو سال معادل است (95% فاصله اطمینان (CI): %2 تا 9%)، به نحوی که بقای کلی را از 58% به 53% کاهش می‌دهد. تجزیهوتحلیل زیر-گروه هیچ تفاوتی در تاثیرات PORT در سطح زیر-گروه شرکت‌کننده نشان نداد.
ما تاثیرات PORT را بر کیفیت زندگی و حوادث جانبی تجزیهوتحلیل نکردیم. بررسی کنندگان به طور روتین اطلاعات مربوط به کیفیت زندگی را در این کارآزمایی‌ها گردآوری نکرده بودند، و البته غیر-محتمل است که هر مزیتی از PORT، آثار زیان‌آور آن را بر بقا از بین ببرد. خطر سوگیری در کارآزمایی‌های وارد شده، پائین بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.