وجود سورفاکتانت (surfactant) برای عملکرد طبیعی ریه در نوزادان ضروری است. سورفاکتانت در ریه‌های بسیاری از نوزادانی که نارس به دنیا می‌آیند، کمبود دارد و یکی از جنبه‌های نارس بودن ریه است که منجر به بروز یک بیماری ریوی به نام سندرم زجر تنفسی (respiratory distress syndrome; RDS) می‌شود.
سورفاکتانت می‌تواند هم برای پیشگیری و هم برای درمان این مشکل تنفسی تجویز شود. اگرچه مطالعات اولیه نشان می‌دهند که پیامدهای بالینی در نوزادان انتوبه شده و تحت درمان با سورفاکتانت پیشگیرانه، بهبود می‌یابند، مطالعات جدیدتر حاکی از آن هستند که تثبیت‌سازی با استفاده از «فشار برگشتی (back pressure)» مداوم (با استفاده از دستگاه فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP)) و درمان سورفاکتانت فقط برای نوزادانی که مشکلات تنفسی دارند، ممکن است موثرتر از رویکرد تهاجمی‌تر باشد. استفاده پیشگیرانه از سورفاکتانت در نوزادانی که در معرض خطر بالای ابتلا به RDS هستند، منجر به بهبودی در پیامدهای بالینی نمی‌شود و ممکن است خطر آسیب ریه یا مرگ را افزایش دهد، به‌ویژه هنگامی‌که با رویکردی مقایسه شود که تثبیت‌سازی اولیه همراه با فشار متسع‌کننده مداوم باشد.
اگرچه کارآزمایی‌های اولیه تجویز پیشگیرانه سورفاکتانت در نوزادان در معرض خطر ابتلا به RDS در مقایسه با استفاده انتخابی از سورفاکتانت در نوزادان مبتلا به RDS تثبیت‌شده، نشان‌دهنده کاهش خطر نشت هوا و مرگ‌ومیر است، کارآزمایی‌ها بزرگ اخیر که منعکس‌کننده شیوه درمانی فعلی (از جمله استفاده بیشتر از استروئیدها در مادر و قرار دادن روتین نوزاد روی CPAP پس‌از زایمان) هستند، از این تفاوت‌ها حمایت نمی‌کنند و خطر کمتر بیماری مزمن ریوی یا مرگ‌ومیر را با استفاده زودهنگام از CPAP با سورفاکتانت انتخابی در نوزادان نیازمند به لوله‌گذاری نشان می‌دهند.
درمان با سورفاکتانت (surfactant) در بهبود پیامدهای نوزادان بسیار نارس موثر است. کارآزمایی‌ها طیف گسترده‌ای از محصولات سورفاکتانت مورد استفاده را برای پیشگیری یا درمان سندرم زجر تنفسی (respiratory distress syndrome; RDS) مورد مطالعه قرار داده‌اند. در مدل‌های حیوانی، سورفاکتانت پیشگیرانه منجر به بروز شواهدی از توزیع همگن‌تر و آسیب کمتر به ریه می‌شود. بااین‌حال، استفاده از آن نیاز به لوله‌گذاری و درمان نوزادانی دارد که به RDS مبتلا نمی‌شوند. این موضوع با ظهور رویکردهای بهبودیافته برای ایجاد فشار اتساع مداوم، به‌ویژه به شکل فشار مثبت مداوم راه هوایی از راه بینی (nasal continuous positive airway pressure; NCPAP) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مقایسه تاثیر تجویز پیشگیرانه سورفاکتانت با درمان RDS ایجاد شده با سورفاکتانت در نوزادان بسیار نارس در معرض خطر RDS.
ما جست‌وجو در پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین ( کتابخانه کاکرین )، MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL و پایگاه ثبت clinical trials.gov را در 13 دسامبر 2011 به‌روز کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده و شبه-تصادفی‌سازی و کنترل‌شده که تاثیرات تجویز پیشگیرانه سورفاکتانت را با درمان RDS ایجاد شده با سورفاکتانت در نوزادان نارس در معرض خطر RDS مقایسه کردند.
داده‌های مربوط به پیامدهای بالینی از گزارش‌های کارآزمایی‌های بالینی توسط نویسندگان مرور استخراج شدند. آنالیز داده‌ها براساس استانداردهای گروه مرور نوزادان در کاکرین انجام شد.
ما 11 مطالعه را شناسایی کردیم که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند (نه مطالعه بدون استفاده معمول از فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) در گروه درمان انتخابی؛ دو مطالعه با استفاده معمول از CPAP در گروه درمان انتخابی).
متاآنالیز مطالعات انجام‌شده پیش‌از استفاده معمول از CPAP، کاهش خطر نشت هوا و مرگ‌ومیر نوزادان را در ارتباط با تجویز پیشگیرانه سورفاکتانت نشان داد. بااین‌حال، آنالیز مطالعاتی که امکان تثبیت معمول نوزادان را روی CPAP فراهم کرد، کاهش خطر بیماری مزمن ریوی یا مرگ‌ومیر را در نوزادان تثبیت‌شده روی CPAP نشان داد. وقتی همه مطالعات با هم مورد ارزیابی قرار گرفتند، مزایای سورفاکتانت پیشگیرانه از بین رفت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.