سوال مطالعه مروری آیا استفاده از پت اسکن اف-18با فلوربتاپیر (18F PET scan with florbetapir) پیشرفت دمانس بیماری آلزایمر (Alzheimer's disease dementia; ADD) و سایر دمانسها را در افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف (mild cognitive impairment; MCI) پیشبینی میکند؟
پیشینه
با توجه به پیری جهانی، انتظار میرود تعداد افراد مبتلا به دمانس در چند دهه آینده بهطور چشمگیری افزایش یابد. تشخیص دمانس در مرحله اولیه مطلوب است؛ اما توافق گستردهای در مورد بهترین رویکرد برای این امر وجود ندارد. طیف وسیعی از تستهای قلم و کاغذ ساده که توسط متخصصان مراقبت سلامت استفاده میشوند، میتوانند افراد دارای حافظه ضعیف یا اختلال شناختی را ارزیابی کنند. یا استفاده یا عدم استفاده از پت اسکنهای ویژه که آمیلوئید - یکی از نشانههای بیماری آلزایمر - را تشخیص میدهند، توانایی ما را برای پیشبینی پیشرفت از MCI به ADD یا سایر انواع دمانس که هنوز نامشخص است بهبود میبخشد. از آنجایی که این تستها گران هستند، مهم است که مزایای بیشتری داشته باشند.
هدف
هدف ما ارزیابی دقت پت اسکن اف-18 با فلوربتاپیر در شناسایی آن دسته از افراد مبتلا به MCI است که از لحاظ بالینی تا ADD، و سایر انواع دمانس، یا هر نوع دمانس طی یک دوره زمانی پیشرفت میکنند.
ویژگیهای مطالعه
شواهد تا می 2017 بهروز است. سه مطالعه را یافتیم که 453 شرکتکننده مبتلا به MCI را وارد کردند. دو مطالعه پیشرفت از MCI به ADD و یک مطالعه پیشرفت از MCI به هر نوع دمانس را ارزیابی کردند.
با توجه به دو مطالعهای که به ارزیابی پیشرفت از MCI به ADD پرداختند، یک مطالعه با 401 شرکتکننده با پیگیری 1.6 سال داشت و میانگین سنی 72 سال بود. مطالعه دیگر 47 شرکتکننده با پیگیری سه سال داشت، و میانگین سنی 72 سال بود.
مطالعه دیگری که انواع دیگر دمانس را بررسی کرد، 5 شرکتکننده بالای 90 سال را وارد کرد.
دو مطالعه از این مطالعات، توسط تولید کننده تست، از نظر مالی حمایت شد.
کیفیت شواهد
محدودیت اصلی این مرور این بود که یافتههای ما فقط بر مبنای سه مطالعه بود، و جزئیات کافی در مورد چگونگی انتخاب افراد وجود نداشت، اطلاعات به دست آمده از اسکن جدا از تشخیص نهایی ارزیابی شد. به دلیل تضاد بالقوه مناسب شناسایی شده، این مطالعات در معرض خطر سوگیری (bias) بالا در نظر گرفته شدند.
یافتههای کلیدی
در این مرور، بر اساس سه مطالعه، نتایج زیر را یافتیم.
در پیگیری 1.6 ساله، با استفاده از ارزیابی بصری، اسکن، 89% از شرکتکنندگانی را که به ADD پیشرفت داشتند، به درستی طبقهبندی کرد و فقط 58% از شرکتکنندگانی را که تا ADD پیشرفت نداشتند به درستی طبقهبندی کرد. این بدان معنی است که در گروهی از 100 فرد مبتلا به MCI، از 15% از افرادی که به سمت ADD خواهند رفت، ما انتظار داریم 13 نفر از 15 شرکتکننده نتیجه مثبت داشته باشند و 2 شرکتکننده دیگر منفی کاذب خواهند بود. همچنین 49 فردی که به ADD مبتلا نشدند، نتیجه منفی خواهند داشت، اما 36 فرد که به ADD مبتلا نشدند، نتیجه مثبت خواهند داشت (مثبت کاذب).
در این مطالعه که افراد را به مدت سه سال پیگیری و از ارزیابی بصری استفاده کرد، اسکن، 67% از افرادی را که تا ADD پیشرفت کردند و 71% از افرادی را که تا ADD پیشرفت نکردند، به درستی طبقهبندی کرد. این بدان معنی است که در گروهی از 100 شرکتکننده مبتلا به MCI؛ ADD در 19 شرکتکننده توسعه خواهد یافت، ما انتظار داریم 13 شرکتکننده نتیجه مثبت اسکن و 6 شرکتکننده نتیجه منفی کاذب خواهند داشت. علاوه بر این، 58 نفر از 81 شرکتکننده که به ADD پیشرفت نکردند، نتیجه منفی خواهند داشت، اما 23 شرکتکننده که به سمت ADD نخواهند رفت، نتیجه مثبت (مثبت کاذب) خواهند داشت. تعداد کم شرکتکنندگانی که در سه سال ارزیابی شدند، اطمینان ما را به دقت این تخمینها کاهش دادند.
با توجه به پیشرفت به سمت هرگونه دمانس، تعداد بسیار کم شرکتکنندگان به این معنی است که قادر به ارائه تخمینهای معنیداری از دقت کارآزماییها نیستیم.
ما نتیجه گرفتیم که اسکن اف-18 با فلوربتاپیر نمیتواند برای استفاده روتین در عمل بالینی برای پیشبینی پیشرفت از MCI تا ADD یا هر نوع دمانس دیگر بر اساس دادههای موجود فعلی توصیه شود. مطالعات بیشتری برای تعیین سودمندی آن مورد نیاز است.
اگرچه حساسیت در یک مطالعه وارد شده خوب بود؛ با توجه به ویژگی ضعیف و دادههای محدود موجود در منابع علمی، ما نمیتوانیم استفاده روتین از پت اف-18 با فلوربتاپیر را در عمل بالینی برای پیشبینی پیشرفت از MCI به ADD توصیه کنیم.
با توجه به حساسیت و ویژگی ضعیف، تعداد محدود شرکتکنندگان، و دادههای محدود موجود در منابع علمی، نمیتوانیم استفاده روتین از آن را در عمل بالینی برای پیشبینی پیشرفت از MCI به هر نوع دمانس توصیه کنیم.
با توجه به هزینههای بالای مالی اف-18 با فلوربتاپیر، نشان دادن واضح DTA و استانداردسازی روند این روش قبل از استفاده وسیع از آن مهم است.
جذب اف-18 با فلوربتاپیر (18F-florbetapir) توسط بافت مغزی که توسط توموگرافی با گسیل پوزیترون (positron emission tomography; PET) اندازهگیری میشود، توسط سازمانهای نظارتی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و آژانس دارویی اروپا (EMA) برای ارزیابی بار آمیلوئید در افراد مبتلا به دمانس پذیرفته شد. مقدار افزوده آن، عمدتا با حذف پاتولوژی آلزایمر در تشخیص دمانس پایدار نشان داده میشود. با این حال، موسسه ملی انجمن پیری و آلزایمر (National Institute on Aging and Alzheimer's Association; NIA-AA) معیارهای تشخیصی بیماری آلزایمر و اطمینان به تشخیص اختلال شناختی خفیف (mild cognitive impairment; MCI) را به علت بیماری آلزایمر که ممکن است در هنگام استفاده از تستهای بیومارکرهای آمیلوئید مانند اف-18 با فلوربتاپیر افزایش یایند، مورد تجدید نظر قرار داد. این کارآزماییها، که به معیارهای بالینی هسته MCI اضافه شدند، ممکن است دقت تست تشخیصی (diagnostic test accuracy; DTA) استراتژی کارآزمایی را افزایش دهند. با این حال، DTA اف-18 با فلوربتاپیر برای پیشبینی پیشرفت از MCI به دمانس بیماری آلزایمر (ADD) یا دمانسهای دیگر هنوز بهطور سیستماتیک ارزیابی نشده است.
تعیین DTA پت اسکن اف-18 با فلوربتاپیر برای تشخیص افراد مبتلا به MCI در زمان انجام تست که از نظر بالینی به ADD، سایر انواع دمانس (non-ADD)، یا هر نوع دمانس در پیگیری مبتلا شدهاند.
این مرور تا می 2017 بهروز است. MEDLINE (OvidSP)؛ Embase (OvidSP)؛ PsycINFO (OvidSP)؛ BIOSIS Citation Index (Thomson Reuters Web of Science)؛ Web of Science Core Collection شامل Science Citation Index (Thomson Reuters Web of Science) و نمایهنامه استنادی مقالات کنفرانسها (Thomson Reuters Web of Science؛ LILACS (BIREME)؛ CINAHL (EBSCOhost)؛ ClinicalTrials.gov (https://clinicaltrials.gov)، و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO ICTRP) (http://www.who.int/ictrp/search/en/) را جستوجو کردیم. همچنین ALOIS، پایگاه ثبت تخصصی مطالعات دمانس گروه دمانس و بهبود شناختی در کاکرین (http://www.medicine.ox.ac.uk/alois/) را جستوجو کردیم. فهرست منابع مطالعات مرتبط و مرورهای سیستماتیک را کنترل کردیم و پیگیری استنادات را با استفاده از Science Citation Index برای شناسایی هر مطالعه مرتبط اضافی انجام دادیم. هیچ محدودیتی از نظر زبان و تاریخ انتشار در جستوجوهای الکترونیکی اعمال نشد.
مطالعاتی را وارد کردیم که مطالعات کوهورت آیندهنگر را با استفاده از هرگونه تعریف قابل قبول از MCI هنگام انجام تست و با استفاده از اسکن اف-18 با فلوربتاپیر برای ارزیابی DTA پیشرفت از MCI به ADD یا سایر انواع دمانس تعریف کردند. علاوه بر این، فقط مطالعاتی را انتخاب کردیم که استاندارد مرجع را برای تشخیص دمانس آلزایمر مورد استفاده قرار دادند، برای مثال، موسسه ملی اختلالات روانشناختی و ارتباطی و استروک و انجمن اختلالات مربوط به بیماریهای آلزایمر و اختلالات مرتبط (NINCDS‐ADRDA) یا نسخه چهارم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM‐IV).
تمام عناوین و چکیدههای مقالات شناسایی شده را در جستوجوی بانک اطلاعاتی الکترونیکی غربال کردیم. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را برای ورود انتخاب کرده و دادهها را برای ایجاد جداول دو در دو استخراج کردند، که نتایج تست باینری را در برابر مرجع استاندارد باینری نشان دادند. از این دادهها برای محاسبه حساسیتها، ویژگیها، و 95% فواصل اطمینان آنها استفاده کردیم. دو ارزیاب مستقل، ارزیابی کیفیت را با استفاده از ابزار QUADAS-2 به همراه بعضی از موارد اضافی برای ارزیابی کیفیت روششناسی مطالعات وارد شده انجام دادند.
ما سه مطالعه را وارد کردیم، دو مطالعه پیشرفت از MCI به ADD، و یک مطالعه پیشرفت از MCI به هر نوع دمانس را ارزیابی کردند.
پیشرفت از MCI به ADD در 448 شرکتکننده بررسی شد. مطالعات دادههای مربوط به 401 شرکتکننده را با پیگیری 1.6 سال و در 47 شرکتکننده با پیگیری سه سال گزارش کردند. شصتویک شرکتکننده (15.2%) 1.6 سال پیگیری شدند؛ نه شرکتکننده (19.1%) سه سال پیگیری شدند.
پیشرفت از MCI به سمت هر گونه دمانس در پنج شرکتکننده با 1.5 سال پیگیری، و سه شرکتکننده (60%) تبدیل شده به هرگونه دمانس بررسی شدند.
در هر سه مطالعه نگرانی در مورد قابلیت کاربرد استاندارد مرجع وجود داشت. با توجه به حوزه پیگیری و زمانبندی، دو مطالعه در معرض خطر بالای سوگیری (bias) قرار داشتند.
MCI به ADD؛
پیشرفت از MCI به ADD در افرادی با پیگیری بین دو تا کمتر از چهار سال با استفاده از ارزیابی بصری (47 = n؛ 1 مطالعه) دارای حساسیت 67%؛ (95% CI؛ 30 تا 93) و ویژگی 71%؛ (95% CI؛ 54 تا 85) بود.
پیشرفت از MCI به ADD در افرادی که بین یک تا کمتر از دو سال پیگیری شدند، با استفاده از ارزیابی بصری دارای حساسیت 89%؛ (95% CI؛ 78 تا 95) و ویژگی 58%؛ (95% CI؛ 53 تا 64) و با استفاده از ارزیابی کمی بر اساس نسبت مقدار جذب استاندارد شده (SUVR)؛ (401 = n؛ 1 مطالعه) دارای حساسیت 87%؛ (95% CI؛ 76 تا 94) و ویژگی 51%؛ (95% CI؛ 45 تا 56) بود.
MCI به هر نوع دمانس؛
پیشرفت از MCI به هر نوع دمانس در افراد با پیگیری بین یک تا کمتر از دو سال با استفاده از ارزیابی بصری دارای حساسیت 67%؛ (95% CI؛9 تا 99) و ویژگی 50%؛ (95% CI؛ 1 تا 99) (5 = n؛ 1 مطالعه) بود.
MCI به هر نوع دیگری از دمانس (غیر از ADD)؛
هیچ اطلاعاتی در مورد پیشرفت از MCI به هر نوع دیگر از دمانس (غیر از ADD) وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.