Przejdź do treści

Interwencje w leczeniu nudności i wymiotów w ciąży o dużym nasileniu (niepowściągliwe wymioty ciężarnych)

Jaki jest cel i co jest istotne?

Mimo, że ciężkie nudności i wymioty w ciąży (niepowściągliwe wymioty ciężarnych) rzadko powodują zgon, są poważną przyczyną złego stanu zdrowia, a ponadto mają konsekwencje emocjonalne, fizyczne i ekonomiczne. Kobiety mogą wymagać leczenia szpitalnego oraz mogą nie być w stanie pracować. Czasami wymioty mogą także powodować powikłania w ciąży i niepożądane skutki dla niemowląt, takie jak mała masa urodzeniowa. Dostępnych jest wiele leków, komplementarnych i alternatywnych metod leczenia. Celem niniejszego przeglądu była ocena skuteczności i bezpieczeństwa interwencji stosowanych w leczeniu niepowściągliwych wymiotów ciężarnych.

Jakie dane naukowe znaleźliśmy?

Włączono dwadzieścia pięć badań (w których uczestniczyły 2052 kobiety), obejmujących 18 różnych porównań interwencji o szerokim zakresie, takich jak: akupresura/akupunktura, opieka ambulatoryjna, dożylne podawanie płynów oraz różne powszechnie stosowane leki przeciwwymiotne. Jakość włączonych badań była zróżnicowana i dla większości wyników, dane z pojedynczych badań, obejmujących małą liczbę uczestników, oceniono jako niskiej lub bardzo niskiej jakości. Poniżej opisaliśmy wyniki dla wybranych, ważnych porównań, pozostałe porównania zostały szczegółowo opisane w tekście głównym.

Nie odnaleziono jednoznacznych danych naukowych wskazujących na różnice pomiędzy akupunkturą i placebo w częstości występowania objawów lęku i depresji, samoistnego poronienia, przedwczesnego porodu lub zgonu okołoporodowego.

Nie odnaleziono wystarczających danych naukowych wskazujących na jednoznaczne różnice pomiędzy akupunkturą a metoklopramidem (lek o działaniu przeciwwymiotnym) w zmniejszeniu nasilenia lub częstości ustąpienia nudności lub wymiotów.

Kobiety stosujące witaminę B6 były nieco dłużej hospitalizowane w porównaniu do kobiet otrzymujących placebo, jednakże nie wykazano jednoznacznych różnic dla innych wyników, takich jak: średnia liczba epizodów wymiotów, wskaźnik ponownej hospitalizacji lub działania niepożądane.

W porównaniu dwóch leków przeciwwymiotnych - metoklopramidu i ondansetronu, nie wykazano jednoznacznych różnic w nasileniu nudności lub wymiotów, jednak większość kobiet przyjmujących metoklopramid skarżyła się na senność i suchość w ustach. W badaniu porównującym metoklopramid z prometazyną, więcej kobiet przyjmujących prometazynę zgłaszało senność i zawroty głowy, jednakże nie było jednoznacznych różnic pomiędzy grupami w odniesieniu do innych wyników, w tym jakości życia oraz innych działań niepożądanych. W badaniu porównującym ondansetron z prometazyną, kobiety spędziły podobny czas w szpitalu, jednakże prometazyna zwiększała sedację (uspokojenie, zmniejszenie napięcia i niepokoju, często w połączeniu z sennością; przyp. tłum.).

W odniesieniu do kortykosteroidów, nie zaobserwowano różnic w liczbie dni hospitalizacji w porównaniu z placebo, jednakże zaobserwowano spadek częstości powtórnej hospitalizacji. Dla innych wyników takich jak powikłania ciąży, poronienia, martwe urodzenia i wady wrodzone, przedwczesny poród oraz działania niepożądane, nie było wystarczających danych naukowych, aby wykazać różnice pomiędzy grupami.

W badaniu porównującym hydrokortyzon (kortykosteroid) z metoklopramidem, dla głównego punktu końcowego (wyniku) nie było dostępnych danych, ale nie stwierdzono różnic pod względem częstości powtórnej hospitalizacji.

W badaniu porównującym prometazynę i prednizolon (kortykosteroid), w grupie otrzymującej prednizolon zaobserwowano zwiększenie nasilenia nudności po 48 godzinach ale nie w okresie 17 dni. Nie było jednoznacznych różnic w liczbie epizodów wymiotów. Nie było wystarczających danych pozwalających na stwierdzenie różnic pomiędzy grupami w odniesieniu do martwych urodzeń, zgonów noworodków oraz przedwczesnego porodu.

Co to oznacza?

Biorąc pod uwagę, że dostępnych jest niewiele danych naukowych potwierdzających przewagę jednej interwencji nad drugą w leczeniu niepowściągliwych wymiotów ciężarnych, niezbędne są większe badania z grupą kontrolą w celu oceny omawianych terapii. Należy przeprowadzić więcej badań porównujących działania niepożądane i bezpieczeństwo, jak również koszty ekonomiczne oraz korzyści z interwencji, aby ułatwić wybór optymalnego leczenia.

Dostępność danych naukowych dotyczących działań niepożądanych występujących u matki i dziecka była ograniczona i nie odnaleźliśmy żadnych badań oceniających dietę lub inne interwencje związane ze stylem życia.

Uwagi do tłumaczenia

Tłumaczenie Magdalena Koperny Redakcja Joanna Zając

Cytowanie
Boelig RC, Barton SJ, Saccone G, Kelly AJ, Edwards SJ, Berghella V. Interventions for treating hyperemesis gravidarum. Cochrane Database of Systematic Reviews 2016, Issue 5. Art. No.: CD010607. DOI: 10.1002/14651858.CD010607.pub2.