پیشینه
ترومبوز ورید عمقی (deep vein thrombosis; DVT) وضعیتی است که در آن لخته خونی در ورید عمقی پا یا لگن ایجاد می‌شود. این وضعیت حدود 1 در 1000 نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر DVT درمان نشود، لخته خونی می‌تواند در خون حرکت کند و شریان‌ها را در ریه‌ها مسدود کند. این وضعیت تهدید کننده زندگی، آمبولی ریه (pulmonary embolism) نامیده می‌شود و در حدود 3 تا 4 در 10,000 نفر اتفاق می‌افتد. یکی دیگر از عوارض جانبی DVT، سندروم پس از ترومبوز (post-thrombotic syndrome; PTS) است که در آن بیمار درد، تورم و تغییرات در پوست اندام تحتانی را تجربه می‌کند که می‌تواند منجر به زخم شود. این وضعیت باعث ناتوانی قابل توجهی می‌شود و کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد و برای سیستم‌های مراقبت سلامت هزینه زیادی دارد.
یکی از راه‌های پیشگیری از لخته خونی یا PTS دیگر، برداشتن لخته است. برای انجام این کار چندین راه وجود دارد. یک کاتتر می‌تواند وارد داخل رگ شده و لخته را به طور مستقیم خارج کند (ترومبکتومی مکانیکی (mechanical thrombectomy))، لخته خونی می‌تواند از طریق استفاده از داروهای تزریق شده به ورید در پا یا به طور مستقیم در محل لخته با استفاده از کاتتر و کنترل اشعه X (ترومبولیز فارماکومکانیکال (pharmacomechanical thrombolysis)) یا ترکیبی از دو پروسیجر از بین برود. این مرور با هدف اندازه‌گیری میزان ایمنی و اثربخشی ترومبکتومی فارماکومکانیکال در مقایسه با روش‌های دیگر انجام شده است.
نتایج کلیدی
هیچ کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده که با معیارهای ورود این مرور (اکنون تا دسامبر 2015) مطابقت داشته باشد، وجود نداشت. یک مطالعه در حال انجام را شناسایی کردیم.
کیفیت شواهد
در حال حاضر برای کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده که اثربخشی و ایمنی تطبیقی ترومبوکتومی فارماکومکانیکال را در مدیریت بیماران DVT بررسی می‌کنند، با کمبود مواجه هستیم.
نتیجه‌گیری
پیش از نتیجه‌گیری، پژوهش بیش‌تری مورد نیاز است.
هیچ کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای وجود نداشت که تاثیرات ترومبکتومی فارماکومکانیکال را در برابر درمان آنتی‌کوآگولاسیون (به تنهایی یا با جوراب‌های فشرده‌سازی)، ترومبکتومی مکانیکی، ترومبولیز یا سایر روش‌های داخل عروقی در مدیریت افراد مبتلا به DVT حاد ورید ایلئوفمورال سنجیده و معیار واجد شرایط بودن ورود به این مرور را داشته باشند. به انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده بیش‌تری با کیفیت بالا نیاز است.
ترومبوز ورید عمقی(deep vein thrombosis; DVT) در حدود یک نفر در 1000 فرد بزرگسال را در هر سال درگیر می‌کند و مرگ‌و‌میر سالانه آن به 14.6% می‌رسد. به‌ویژه، DVT ایلئوفمورال می‌تواند منجر به ترومبوز عود کننده و سندرم پس از ترومبوز (post-thrombotic syndrome; PTS) شود که یک بیماری دردناک است و می‌تواند باعث ایجاد نارسایی مزمن وریدی، ادم و زخم شود. این امر باعث ناتوانی قابل ملاحظه، کیفیت مختل شده زندگی و بار (burden) اقتصادی می شود. تکنیک‌های حذف اولیه ترومبوز در بیماران مبتلا به DVT ایلئوفمورال مورد حمایت قرار گرفته‌اند تا باز بودن ورید بهبود یابد، از اختلال دریچه پیشگیری شود و عوارضی مانند سندرم پس از ترومبوز و زخم وریدی در آینده کاهش یابد. یکی از این روش‌ها، ترومبکتومی فارماکومکانیکال (pharmacomechanical thrombectomy)، ترکیبی از ترومبوکتومی مبتنی بر کاتتر و ترومبولیز با هدایت کاتتر است.
ارزیابی تاثیرات ترومبوکتومی فارماکومکانیکال در برابر آنتی‌کوآگولاسیون (به‌تنهایی یا با جوراب‌های فشرده‌سازی)، ترومبکتومی مکانیکی (mechanical thrombectomy)، ترومبولیز یا سایر روش‌های داخل عروقی در مدیریت افراد مبتلا به DVT حاد ورید ایلئوفمورال.
متخصص اطلاعات گروه عروق در کاکرین پایگاه ثبت تخصصی (آخرین جست‌وجو در دسامبر 2015) و پایگاه ثبت کارآزمایی‌های کاکرین (آخرین جست‌وجو در دسامبر 2015) را جست‌وجو کرد. بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌های بالینی را برای کسب جزئیات مطالعات در حال انجام یا منتشر نشده و فهرست منابع مقالات مرتبط بازیابی شده را توسط جست‌جوهای الکترونیکی برای استنادهای اضافی جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده که در آن بیماران مبتلا به ترومبوز ورید عمقی ایلئوفمورال به منظور دریافت ترومبوکتومی فارماکومکانیکال در برابر درمان آنتی‌کوآگولاسیون، ترومبوکتومی مکانیکی، ترومبولیز (ترومبولیز سیستمیک یا با هدایت کاتتر) یا سایر روش‌های داخل عروقی برای درمان DVT ایلئوفمورال اختصاص داده شدند.
حداقل دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم مطالعات شناسایی شده را برای ورود بالقوه ارزیابی کردند.
ما هیچ کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده را نیافتیم که معیارهای واجد شرایط بودن را برای این مرور داشته باشند. یک مطالعه در حال انجام را شناسایی کردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.