پیشینه
هیپرتانسیون پورت به صورت افزایش فشار خون درون سیستمی از وریدها (نوعی از عروق خونی) که سیستم وریدی پورتال نامیده شده، و خون را از دستگاه گوارش (روده) و طحال به کبد منتقل می‌کند، تعریف می‌شود. هیپرتانسیون پورت معمولا با بیماری‌های کبدی پیشرفته همراه است و اغلب باعث بروز عوارض تهدید کننده زندگی، از جمله هموراژی (خونریزی) از واریس‌های (وریدهای بزرگ شده یا متورم) مری (gullet) و دستگاه گوارش می‌شود.
به دنبال انجام کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده (مطالعاتی که در آنها افراد به صورت تصادفی در یکی از دو یا چند گروه درمانی قرار داده می‌شوند) متعدد برای نشان دادن اثربخشی داروهایی به نام بتا-بلاکرهای غیر-انتخابی و لیگاسیون اندوسکوپیک واریس (که در آن یک ورید بزرگ شده، توسط یک باند لاستیکی، گره خورده یا مسدود می‌شود) در کاهش بروز خونریزی واریسی، درمان برای پیشگیری از خونریزی واریسی در بزرگسالان (پروفیلاکسی اولیه) تبدیل به یک استاندارد تعیین شده برای مراقبت از این بیماران شده است.
ویژگی‌های مطالعه
یک مرور سیستماتیک را از کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده برای ارزیابی منافع و آسیب‌های لیگاسیون با باند در مقابل بتا-بلاکرها در پیشگیری از خونریزی واریسی مری در کودکان مبتلا به بیماری مزمن کبدی یا ترومبوز ورید پورتال (انسداد یا باریک شدن ورید پورت (یک رگ خونی که خون را از روده‌ها به کبد می‌برد) با یک لخته خونی) انجام دادیم. برای یافتن مطالعات تا 26 دسامبر 2018 به جست‌وجو پرداختیم.
نتایج کلیدی
هیچ کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده‌ای را برای ورود به این مرور سیستماتیک نیافتیم. بر این اساس، برای نتیجه‌گیری در مورد اینکه انجام لیگاسیون با باند در مقابل تجویز بتا-بلاکرها ممکن است در کودکان مبتلا به واریس‌های مری مفید باشد یا خیر، نتایجی را از کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده نیافتیم. نیاز به انجام کارآزمایی‌هایی با طراحی خوب وجود دارد که باید شامل پیامدهای بالینی مهم مانند مرگ‌ومیر، شکست در کنترل خونریزی، و عوارض جانبی باشند.
کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده برای ارزیابی منافع یا آسیب‌های ناشی از کاربرد لیگاسیون با باند در مقابل تجویز بتا-بلاکرها برای پروفیلاکسی اولیه از خونریزی واریسی مری در کودکان مبتلا به بیماری مزمن کبدی یا ترومبوز ورید پورت وجود ندارد. نیاز به انجام کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده با طراحی خوب و با قدرت آماری کافی برای ارزیابی منافع و آسیب‌های ناشی از لیگاسیون با باند در مقابل تجویز بتا-بلاکرها برای پروفیلاکسی اولیه از خونریزی واریسی مری در کودکان مبتلا به بیماری مزمن کبدی یا ترومبوز ورید پورت وجود دارد. این کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده باید شامل پیامدهای بالینی مرتبط با بیمار مانند مورتالیتی، شکست در کنترل خونریزی، و عوارض جانبی باشند.
هیپرتانسیون پورت (portal hypertension) معمولا با بیماری‌های کبدی پیشرفته همراه است و اغلب باعث افزایش بروز عوارض تهدید کننده زندگی، از جمله خونریزی واریسی مری و دستگاه گوارش، می‌شود. خونریزی واریسی عموما در کودکان مبتلا به بیماری مزمن کبدی یا انسداد ورید پورت رخ می‌دهد. از این رو، پیشگیری از بروز آن مهم است. به دنبال انجام کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده متعدد برای نشان دادن اثربخشی بتا-بلاکرهای غیر-انتخابی و لیگاسیون اندوسکوپیک واریس در کاهش بروز خونریزی واریسی، اقدام به پروفیلاکسی اولیه از خونریزی واریسی در بزرگسالان تبدیل به یک استاندارد تعیین شده برای مراقبت از این دسته از بیماران شده است. از این رو، پیشنهاد شده که لیگاسیون با باند و بتا-بلاکرها برای پروفیلاکسی اولیه از خونریزی واریسی مری در کودکان مورد استفاده قرار گیرند.
تعیین منافع و آسیب‌های استفاده از لیگاسیون با باند در مقایسه با هر نوع بتا-بلاکر برای پروفیلاکسی اولیه از خونریزی واریسی مری در کودکان مبتلا به بیماری مزمن کبدی یا ترومبوز ورید پورت.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده گروه هپاتوبیلیاری در کاکرین (فوریه 2019)؛ CENTRAL (دسامبر 2018)؛ PubMed (دسامبر 2018)؛ Embase Ovid (دسامبر 2018)؛ LILACS (Bireme، ژانویه 2018)؛ و Science Citation Index Expanded (Web of Science، دسامبر 2018) را جست‌وجو کردیم. فهرست منابع مقالات بازیابی شده را به دقت بررسی کردیم و یک جست‌وجوی دستی را در كتاب‌های خلاصه‌مقالات کنفرانس‌های مهم مربوط به گاستروانترولوژی و هپاتولوژی کودکان (NASPGHAN و ESPGHAN) از سال 2009 تا 2018 انجام دادیم. ما ClinicalTrials.gov را برای یافتن کارآزمایی‌های بالینی در حال انجام جست‌وجو کردیم. هیچ نوع محدودیتی از نظر زبان یا نوع مقاله وجود نداشت.
به دنبال یافتن کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده، صرف‌نظر از کورسازی، زبان، یا وضعیت انتشار، برای ارزیابی منافع و آسیب‌های این مداخله بودیم. تصمیم داشتیم مطالعات شبه-تصادفی‌سازی شده و دیگر مطالعات مشاهده‌ای را هم وارد کنیم که از طریق جست‌وجو برای یافتن کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده برای گزارش آسیب ناشی از مداخله، بازیابی شدند.
ما قصد داشتیم تا داده‌های به دست آمده را از کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده با استفاده از روش‌شناسی استاندارد کاکرین خلاصه کنیم.
هیچ کارآزمایی بالینی تصادفی‌سازی شده‌ای را پیدا نکردیم که به ارزیابی استفاده از لیگاسیون با باند در مقابل تجویز بتا-بلاکرها برای پروفیلاکسی اولیه از خونریزی واریسی مری در کودکان مبتلا به بیماری مزمن کبدی یا ترومبوز ورید پورت پرداخته باشند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.