سوال مطالعه مروری: در این مرور، شواهد مربوط به استفاده از این داروهای بیهوشی را در کنترل فعالیت تشنج در بیماران مبتلا به RSE ارزیابی کردیم.
پیشینه: تشنج‌های پایدار (persistent convulsions) (که 30 دقیقه یا بیشتر به طول می‌انجامند) شرایط پزشکی اورژانسی جدی‌ای هستند که می‌توانند منجر به بروز موربیدیتی و مورتالیتی قابلتوجهی شوند. گاهی، این تشنج‌ها در پاسخ به دارو-درمانی خط اول و دوم ناکام می‌مانند و این اتفاق ممکن است در حداکثر 31% از بیماران مبتلا به تشنج مداوم یا فعالیت‌های تشنجی بروز کند. فعالیت تشنجی مداوم ممکن است در مقابل داروهای ضد-صرع واکنش نشان ندهند. داروهای بیهوشی از جمله تیوپنتال سدیم (thiopental sodium) و پروپوفول (propofol) به‌طور متداول برای کنترل تشنج‌ها در چنین وضعیت‌هایی تجویز میشوند. هر دوی این عوامل عوارض جانبی و عواقب مربوط به خود را دارند.
ویژگی‌های مطالعه: شواهد تا آگوست 2016 بروز است. ما فقط توانستیم یک کارآزمایی را شناسایی کنیم که به دلیل مشکلات پیش‌آمده در به کارگیری شرکتکنندگان زودتر از موعد مقرر متوقف شده بود. این مطالعه فقط 24 نفر را از مجموع 150 نفر شرکتکننده مورد نیاز وارد کرد. این مطالعه، یک کارآزمایی کوچک، یک‌سو-کور، و چند-مرکزی بود که بزرگسالان مبتلا به RSE را که برای کنترل فعالیت تشنجی خود، تحت درمان با تیوپنتال سدیم یا پروپوفول قرار گرفتند، مورد مطالعه قرار داد.
نتایج کلیدی: هیچ تفاوتی میان این دو دارو از نظر توانایی در کنترل فعالیت تشنج وجود نداشت. تنها تفاوت گزارش شده نیاز به استفاده از ونتیلاسیون مکانیکی طولانی-مدت‌تر برای بیمارانی بود که در گروه تیوپنتال سدیم تحت درمان قرار گرفتند. این عارضه می‌توانست به دلیل حضور طولانی-مدت‌تر دارو در بدن به دلیل دفع آهسته آن بوده باشد.
کیفیت شواهد: سطح کیفیت شواهد مربوط به پیامدهای اولیه مرور را مبنی بر مجموع کنترل تشنج‌ها و مورتالیتی در بیمارستان، پائین قضاوت کردیم. برای مطالعه اثربخشی عوامل بیهوشی در درمان RSE به اجرای یک کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده بزرگ نیاز است.
از زمان انتشار آخرین نسخه به‌روز شده این مرور، هیچ مطالعه جدیدی را شناسایی نکردیم.
برای شفاف‌سازی اثربخشی پروپوفول و تیوپنتال سدیم در مقایسه با یکدیگر در درمان RSE، شواهد کنترل شده و تصادفی‌سازی شده موثق وجود ندارد. برای این وضعیت جدی به انجام RCTهای بزرگ نیاز است.
این مرور نسخه به‌روز شده‌ای از مرور منتشر شده قبلی در بانک اطلاعاتی مرورهای سیستماتیک کاکرین (شماره 6، سال 2015) است.
عدم موفقیت در پاسخ به داروهای ضد-صرع در بیماران مبتلا به فعالیت کنترل نشده تشنج از جمله صرع استاتوس مقاوم (refractory status epilepticus; RSE) منجر به استفاده از داروهای بیهوشی شده است. به دنبال استفاده از داروهای بیهوشی در دستیابی به کنترل کامل فعالیت تشنج، حالت کوما القا می‌‌شود. تیوپنتال سدیم (thiopental sodium) و پروپوفول (propofol) به‌طور معمول برای این منظور استفاده میشوند. هر دو عامل درمانی اثربخش بوده‌‌اند. با وجود این، فقدان قابلتوجهی از شواهد در پاسخ به این سوال که کدامیک از این دو دارو از نظر پیامدهای بالینی بهتر هستند، وجود دارد.
مقایسه اثربخشی، عوارض جانبی، و پیامدهای کوتاه-مدت و طولانی-مدت ناشی از صرع استاتوس مقاوم (RSE) درمان شده با یکی از دو عامل بیهوشی، تیوپنتال سدیم یا پروپوفول.
در پایگاه ثبت تخصصی گروه صرع در کاکرین (16 آگوست 2016)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) از طریق پایگاه ثبت مطالعات آنلاین کاکرین (CRSO؛ 16 آگوست 2016)، MEDLINE (Ovid؛ 1946 تا 16 آگوست 2016)، ClinicalTrials.gov (16 آگوست 2016)، و بانک اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی کنترل شده آسیای جنوبی(16 آگوست 2016) به جست‌وجو پرداختیم. پیش‌‌تر درIndMED به جست‌وجو پرداخته بودیم، اما امکان دسترسی به آن در زمان تدوین آخرین نسخه به‌روز شده از این مرور وجود نداشت.
تمامی کارآزماییهای تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) یا شبه-RCTهایی (بدون توجه به وضعیت کورسازی) که به بررسی کنترل RSE با استفاده از هر یک از دو عامل تیوپنتال سدیم یا پروپوفول در بیمارانی از هر گروه سنی و جنسیتی پرداختند.
دو نویسنده مرور به غربالگری نتایج جست‌وجو و مرور چکیده‌‌های مربوط به کارآزماییهای مرتبط و واجد شرایط، پیش از بازیابی مقالات دارای متن کامل (full-text publications) پرداختند.
یک مطالعه با مجموعا 24 شرکتکننده برای مرور در دسترس بود. این مطالعه، یک کارآزمایی کوچک، یک‌سو-کور، و چند-مرکزی بود که بزرگسالان مبتلا به RSE را که برای کنترل فعالیت تشنجی خود، تحت درمان با تیوپنتال سدیم یا پروپوفول قرار گرفتند، مورد مطالعه قرار داد. به دلیل بروز مشکلات مربوط به کارگیری شرکتکنندگان، مطالعه مذکور زودتر از موعد مقرر متوقف شد. در رابطه با پیامد اولیه مبنی بر مجموع کنترل تشنج‌ها پس از اولین دوره از درمان با داروی تحت بررسی، تشنج‌ها در 6/14 بیمار از گروه تحت درمان با پروپوفول در مقابل 2/7 نفر بیمار از گروه تحت درمان با تیوپنتال سدیم کنترل شدند (خطر نسبی (RR): 1.50؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.40 تا 5.61؛ شواهد با کیفیت پائین). مورتالیتی در 3/14 از بیماران درمان شده با پروپوفول در مقابل 1/7 بیمار از گروه تحت درمان با تیوپنتال سدیم مشاهده شد (RR: 1.50؛ 95% CI؛ 0.19 تا 11.93؛ شواهد با کیفیت پائین). سومین پیامد اولیه، یعنی طول دوره بستری در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU)، گزارش نشد. در رابطه با پیامدهای ثانویه، یعنی بروز عوارض جانبی، عفونت در 7/14 از بیماران گروه تحت درمان با پروپوفول در مقابل 5/7 بیمار از گروه درمان شده با تیوپنتال سدیم به دست آمد (RR: 0.70؛ 95% CI؛ 0.35 تا 1.41). وقوع هیپوتانسیون در طول تجویز داروهای تحت مطالعه و نیاز به استفاده از وازوپرسورها (vasopressors) در 7/14 بیمار از گروه تحت درمان با پروپوفول در مقابل 4/7 بیمار از گروه درمان شده با تیوپنتال سدیم رخ داد (RR: 0.87؛ 95% CI؛ 0.38 تا 2.00). سندرم اینفیوژن پروپوفول غیر-کشنده (non-fatal propofol infusion syndrome) عارضه شدید دیگری بود که در یک بیمار گزارش شد. بیمارانی که تیوپنتال سدیم دریافت کردند، در مقایسه با بیماران درمان شده با پروپوفول، تعداد روزهای بیشتری به ونتیلاسیون مکانیکی نیاز پیدا کردند: (میانه (median) (محدوده): 17 روز (5 تا 70 روز) با تیوپنتال سدیم در مقابل چهار روز (2 تا 28 روز) برای پروپوفول). پس از سه ماه هیچ شواهدی مبنی بر وجود تفاوت میان داروها از نظر معیارهای پیامد از جمله کنترل فعالیت تشنج و پیامد عملکرد بیمار وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.