پیشینه
با افزایش سن جمعیت، افراد بیشتری تحت جراحی ماژور عروقی قرار می‌گیرند که خطر بالای بروز عوارض قلبی را در پی دارند. افزایش خطر عوارض قلبی اغلب نتیجه بیماری‌های قلبی بدون نشانه است. درمان نشانه‌های شدید، مانند ایسکمی بحرانی اندام (شریان‌های بسیار باریک‌شده در اندام‌های تحتانی که منجر به درد هنگام استراحت، زخم یا قانقاریا می‌شود) در افراد مبتلا به بیماری شریان‌های محیطی یک دلیل شایع برای انجام جراحی عروق است که خطر حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد) را از 5% تا 24% حین جراحی و مدت کوتاهی پس از آن افزایش می‌دهد. شواهد بارزی مبنی بر استفاده از بتابلاکرها (دسته‌ای از داروها که برای درمان برخی از بیماری‌های قلبی و همچنین فشار خون بالا و دیگر بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند) برای کاهش خطر قلبی در افراد مبتلا به بیماری قلبی شناخته شده وجود دارد و پیشنهاد شده که بتابلاکرها ممکن است بیماری‌های قلبی کوتاه‌‌مدت (موربیدیتی) و مرگ‌ومیر (مورتالیتی) را در افرادی که تحت جراحی ماژور عروقی غیرقلبی قرار می‌گیرند، کاهش دهند.
ویژگی‌های مطالعه
دو مطالعه را شناسایی کردیم که تاثیر مصرف بتابلاکرها را حین جراحی (حول و حوش زمان انجام جراحی) در افراد تحت جراحی ماژور عروقی غیرقلبی، با داده‌های پیگیری در مورد پیامدهای قلبی‌عروقی، ارزیابی کردند. در مجموع 599 شرکت‌کننده برای دریافت بتابلاکرها (301 شرکت‌کننده) یا دارونما (placebo) (298 شرکت‌کننده) تصادفی‌سازی شدند. هر دو مطالعه، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده دوسو کور (double-blind) (نه شرکت‌کنندگان و نه جراح از نوع درمان آگاه نبودند) بودند که بتابلاکر متوپرولول (metoprolol) را ارزیابی کردند.
نتایج کلیدی
نتایج آنالیز شواهد بارزی را ارائه نکرد که نشان دهد مصرف بتابلاکرها حول و حوش زمان انجام جراحی باعث کاهش مرگ‌ومیر به هر علتی (مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality))، مرگ‌ومیر قلبی‌عروقی، حمله قلبی غیرکشنده، ضربان قلب نامنظم (آریتمی)، نارسایی قلبی، سکته مغزی، رویدادهای قلبی‌عروقی ترکیبی یا بستری مجدد در بیمارستان در 30 روز می‌شود. شواهدی وجود دارد که بتابلاکرها خطر کاهش ضربان قلب حین جراحی (برادی‌کاردی) و فشار خون پائین (هیپوتانسیون) را افزایش می‌دهند. هنگام در نظر گرفتن استفاده از بتابلاکرها در این جمعیت، باید این عوارض را در مقابل مزیت آن سنجید.
کیفیت شواهد
کیفیت مطالعه برای هر دو کارآزمایی خوب بود. یک کارآزمایی تکنیک‌های تصادفی‌سازی آنها را به خوبی توصیف نکرد و کارآزمایی دیگر این مساله را گزارش نکرد که ارزیابان پیامد نسبت به گروه درمان کور شدند یا خیر، و احتمالا قدرت و توان آزمون کافی نداشتند. با وجود فقط دو مطالعه گنجانده‌شده، چندین مورد از پیامدها فقط داده‌های یک مطالعه را داشتند، و هیچ یک از مطالعات بلاک یا انسداد عروق خونی (باز ماندن عروق/انسداد پیوند) را گزارش نکردند، این امر کیفیت شواهد را به سطح متوسط کاهش داد.
این متاآنالیز در حال حاضر هیچ شواهد بارزی را ارائه نمی‌دهد که بلاک با بتا-آدرنرژیک حول و حوش زمان انجام جراحی باعث کاهش موربیدیتی و مورتالیتی پس از جراحی در افرادی می‌شود که تحت جراحی ماژور عروقی غیرقلبی قرار می‌گیرند. شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه احتمال بروز برادی‌کاردی و هیپوتانسیون حین جراحی در افراد دریافت‌کننده بتا-آدرنرژیک بلاکرها حول و حوش زمان انجام جراحی بیشتر است، که باید با دقت نسبت به مزیت آن سنجیده شوند.
افرادی که تحت جراحی ماژور عروقی قرار می‌گیرند، با خطر بالای عوارض قلبی پس از جراحی مواجه هستند. بتا-آدرنرژیک بلاکرها (beta-adrenergic)، یک مداخله دارویی مهم و تثبیت‌شده در پیشگیری از بروز عوارض قلبی در افراد مبتلا به بیماری‌های عروق کرونری هستند. پیشنهاد شده که این دسته از داروها ممکن است خطر عوارض قلبی را حول و حوش زمان انجام جراحی در افرادی که تحت جراحی ماژور عروقی غیرقلبی قرار می‌گیرند، کاهش دهند.
مرور کارآمدی و بی‌خطری (safety) بلاک با بتا-آدرنرژیک حول و حوش زمان انجام جراحی در کاهش مورتالیتی قلبی یا مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality)، انفارکتوس میوکارد و دیگر پیامدهای بی‌خطری قلبی‌عروقی در افرادی که تحت جراحی ماژور عروقی غیرقلبی قرار می‌گیرند.
هماهنگ کننده جست‌وجو در کارآزمایی‌های گروه بیماری‌های عروق محیطی در کاکرین به جست‌وجو در پایگاه ثبت تخصصی (ژانویه 2014) و پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 12، سال 2013) پرداخت. بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌ها را جست‌وجو و فهرست منابع مقالات مرتبط را بررسی کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده آینده‌نگر را در مورد بلاک با بتا-آدرنرژیک حول و حوش زمان انجام جراحی در افراد بالای 18 سال که تحت جراحی عروقی غیرقلبی قرار گرفتند، وارد کردیم.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم انتخاب مطالعه و استخراج داده‌ها را انجام دادند. اختلاف‌نظرها را از طریق بحث و تبادل نظر، حل‌و‌فصل کردیم. متاآنالیزها را با استفاده از مدل اثر ثابت (fixed-effect model) همراه با نسبت‌های شانس (ORs) و 95% فواصل اطمینان (CIs) انجام دادیم.
دو مطالعه را در این مرور وارد کردیم که هر دو کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده دوسو کور (double-blind) بوده و بلاک با بتا-آدرنرژیک (متوپرولول (metoprolol)) را حول و حوش زمان انجام جراحی با دارونما (placebo) از نظر پیامدهای قلبی‌عروقی در افرادی مقایسه کردند که تحت جراحی ماژور عروقی غیرقلبی قرار گرفتند. تعداد 599 شرکت‌کننده را انتخاب کردیم که بتا-آدرنرژیک بلاکر (301 شرکت‌کننده) یا دارونما (298 شرکت‌کننده) دریافت کردند. کیفیت کلی مطالعات خوب بود. با این حال، یک مطالعه تکنیک‌های تولید تصادفی توالی (random sequence generation) یا پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) را گزارش نکرد که نشان‌دهنده احتمال سوگیری انتخاب (selection bias) است، و مطالعه دیگر کورسازی (blinding) محقق را گزارش نکرد و احتمالا قدرت و توان کافی برای آزمون نداشت. لازم به ذکر است که چندین مورد از پیامدها فقط در یک مطالعه واحد گزارش شده و هیچ یک از مطالعات در مورد باز ماندن عروق/انسداد پیوند گزارشی را ارائه ندادند، این امر کیفیت شواهد را به سطح متوسط کاهش می‌دهد. هیچ شواهدی وجود نداشت مبنی بر اینکه بلاک با بتا-آدرنرژیک حول و حوش زمان انجام جراحی باعث کاهش مورتالیتی به هر علتی (OR: 0.62؛ 95% CI؛ 0.03 تا 15.02)، مورتالیتی قلبی‌عروقی (OR: 0.34؛ 95% CI؛ 0.01 تا 8.32)، انفارکتوس میوکارد غیر کشنده (OR: 0.83؛ 95% CI؛ 0.46 تا 1.49؛ P value = 0.53)، آریتمی (OR: 0.70؛ 95% CI؛ 0.26 تا 1.88)، نارسایی قلبی (OR: 1.71؛ 95% CI؛ 0.40 تا 7.23)، سکته مغزی (OR: 2.67؛ 95% CI؛ 0.11 تا 67.08)، رویدادهای قلبی‌عروقی ترکیبی (OR: 0.87؛ 95% CI؛ 0.55 تا 1.39؛ P value = 0.57) یا بستری مجدد در بیمارستان در 30 روز (OR: 0.86؛ 95% CI؛ 0.48 تا 1.52) می‌شود. با این حال، شواهدی قوی نشان داد بتا-آدرنرژیک بلاکرها شانس بروز برادی‌کاردی حین جراحی (OR: 4.97؛ 95% CI؛ 3.22 تا 7.65؛ P value < 0.00001) و هیپوتانسیون حین جراحی (OR: 1.84؛ 95% CI؛ 1.31 تا 2.59؛ P value = 0.0005) را افزایش می‌دهند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.