بیماری آلزایمر شایع‌ترین علت دمانس است که افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، و با از دست دادن نورون‌های کولینرژیک در بخش‌هایی از مغز همراه است. مهار کننده‌های کولین‌استراز (ChEIs)، دونپزیل، گالانتامین و ریواستیگمین، تجزیه استیل‌کولین آزاد شده در شکاف‌های سیناپسی را به تاخیر انداخته، و بنابراین انتقال عصبی کولینرژیک را افزایش می‌دهند.
سه مهار کننده کولین‌استراز برای بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط موثر هستند. علیرغم تغییرات جزئی در نحوه عملکرد سه مهار کننده کولین‌استراز، شواهدی مبنی بر تفاوت بین آنها از نظر اثربخشی وجود ندارد. شواهد حاصل از یک کارآزمایی بزرگ نشان می‌دهد که عوارض جانبی کمتری در ارتباط با دونپزیل در مقایسه با ریواستیگمین وجود دارند.
سه مهار کننده کولین‌استراز برای بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط موثر هستند. علیرغم تغییرات جزئی در نحوه عملکرد سه مهار کننده کولین‌استراز، شواهدی مبنی بر تفاوت بین آنها از نظر اثربخشی وجود ندارد. شواهد حاصل از یک کارآزمایی بزرگ نشان می‌دهد که عوارض جانبی کمتری در ارتباط با دونپزیل در مقایسه با ریواستیگمین وجود دارند.
** این مرور در انتظار به‌روزرسانی با یک پروتکل جدید است. در زمان انتشار این مرور، روش‌های مورد استفاده برای آن قابل قبول بودند، اما استانداردهای فعلی را برآورده نکرده، و بسیار قدیمی محسوب می‌شود. بنابراین، خوانندگان باید توجه داشته باشند که یافته‌های آن ممکن است مبنای قابل اعتمادی برای تصمیم‌گیری نباشند. **
از زمان معرفی اولین مهار کننده کولین‌استراز (cholinesterase inhibitor; ChEI) در سال 1997، اکثر پزشکان و احتمالا بیشتر بیماران، داروهای کولینرژیک، دونپزیل (donepezil)، گالانتامین (galantamine) و ریواستیگمین (rivastigmine) را خط اول دارویی برای بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط در نظر می‌گیرند.
این داروها خواص دارویی کمی متفاوت از هم دارند، اما همگی با مهار تجزیه استیل‌کولین، یک انتقال دهنده عصبی (neurotransmitter) مهم در ارتباط با حافظه، از طریق مسدود کردن آنزیم استیل‌کولین‌استراز عمل می‌کنند. بیشترین چیزی که این داروها می‌توانند به دست آورند، اصلاح تظاهرات بالینی بیماری آلزایمر است. مرورهای کاکرین از هر ChEI برای بیماری آلزایمر تکمیل شده‌اند.
ارزیابی تاثیرات دونپزیل، گالانتامین و ریواستیگمین در افراد مبتلا به دمانس خفیف، متوسط یا شدید ناشی از بیماری آلزایمر بر اساس شواهد خلاصه شده در سه مرور کاکرین موجود.
پایگاه ثبت تخصصی گروه دمانس و بهبود شناختی در کاکرین با استفاده از عبارات «donepezil»؛ «E2020»؛ «Aricept»؛ galanthamin* galantamin* reminyl؛ rivastigmine؛ exelon؛ «ENA 713» و ENA-713 در 12 جون 2005 جست‌وجو شد. این پایگاه ثبت شامل رکوردهای به‌روز شده از تمام بانک‌های اطلاعاتی اصلی مراقبت سلامت و بسیاری از بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی در حال انجام است.
همه کارآزمایی‌های تصادفیسازی شده، بدون مخدوش‌شدگی، کورسازی شده با طول دوره حداقل شش ماه که در آنها درمان با ChEI در دوز معمول توصیه شده با دارونما (placebo) یا ChEI دیگر برای بیماران مبتلا به دمانس خفیف، متوسط یا شدید ناشی از بیماری آلزایمر مقایسه شد.
داده‌ها توسط یک محقق (JSB) استخراج شدند، در جایی که مناسب و ممکن بود، ادغام شدند، و تاثیر درمان تلفیقی، یا خطرات و مزایای درمان، برآورد شدند.
نتایج 10 کارآزمایی تصادفیسازی شده، دوسو کور و کنترل شده با دارونما نشان می‌دهند که درمان به مدت 6 ماه با دونپزیل، گالانتامین یا ریواستیگمین با دوز توصیه شده برای افراد مبتلا به دمانس خفیف، متوسط یا شدید ناشی از بیماری آلزایمر، باعث بهبود عملکرد شناختی آنها در حد متوسط مقیاس 70 امتیازی ADAS-Cog می‌شود، به‌طور متوسط 2.37- امتیاز (95% CI؛ 2.73- تا 2.02-، p<0.00001). پزشکان مطالعه، وضعیت کلی بالینی را در بیماران تحت درمان، مثبت‌تر ارزیابی کردند. مزایای درمان نیز بر معیارهای فعالیت‌های زندگی روزمره و رفتار مشاهده شد. هیچ یک از این تاثیرات درمانی بزرگ نیستند.
تاثیرات درمان برای بیماران مبتلا به دمانس شدید مشابه است، اگرچه شواهد بسیار کمی، فقط از دو کارآزمایی وجود دارد.
بیماران بیشتری گروه‌های درمانی ChEI را ترک کردند (29%)، نسبت به گروه‌های دارونما (18%).
شواهدی از بروز عوارض جانبی بیشتر در بیماران تحت درمان با ChEI نسبت به دارونما وجود دارد. اگرچه بسیاری از انواع عارضه جانبی گزارش شدند، تهوع، استفراغ، اسهال، به‌طور قابل‌توجهی در گروه‌های ChEI بیشتر از دارونما رخ دادند.
فقط یک مطالعه تصادفیسازی شده و دوسو کور وجود دارد که در آن دو ChEI مقایسه شدند، دونپزیل در مقایسه با ریواستیگمین.
هیچ شواهدی مبنی بر تفاوت بین دونپزیل و ریواستیگمین برای عملکرد شناختی، فعالیت‌های روزمره زندگی و اختلالات رفتاری در دو سال وجود ندارد. دونپزیل عوارض جانبی کمتری را نسبت به ریواستیگمین ایجاد کردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.