پیچخوردگی حاد مچ پا یک آسیب ناگهانی در لیگامانهای مچ پا (رشتههایی با بافت سخت که استخوانها را در ناحیه مچ پا متصل کرده و در محل خود ثابت نگه میدارد) است. این مورد یکی از شایعترین آسیبها در جمعیت عمومی و همچنین در ورزشکاران است. طب سوزنی اغلب برای درمان پیچخوردگیهای مچ پا در کشورهای آسیای شرقی استفاده میشود. این مرور با هدف ارزیابی مزایا و آسیبهای طب سوزنی برای درمان پیچخوردگیهای مچ پا در بزرگسالان انجام شد. متون علمی پزشکی را تا می 2013 برای یافتن مطالعات جستوجو کردیم.
این مرور، 20 مطالعه را شامل 2012 فرد مبتلا به پیچخوردگی مچ پا وارد کرد. این مطالعات از بسیاری جهات با یکدیگر متفاوت بودند و انواع مختلف طب سوزنی را با انواع مداخلات کنترل استاندارد مقایسه کردند. اکثر مطالعات فقط «نرخ درمان» - تعداد شرکتکنندگانی که در یک زمان معین بهبود یافتند، را گزارش کردند. هیچ مطالعهای ارزیابی عملکرد را بر اساس گزارش بیمار ارائه نکرد. فقط یک مطالعه عوارض جانبی را گزارش کرد و مشکلات پوستی را در افرادی یافت که پچهای گیاهی چینی مرسوم بدون نیاز به تجویز پزشک (over-the-counter) را به عنوان مداخله کنترل دریافت کردند. اکثر کارآزماییها دارای نقصهایی در نحوه انجام بودند، که باعث شد نتایج آنها قابل اعتماد نباشد؛ برای مثال، اکثر مطالعات نتوانستند اطمینان حاصل کنند که شرکتکنندگان نمیدانستند کدام مداخله را دریافت کردند.
یک مطالعه، که طب سوزنی را با عدم درمان مقایسه کرد، نشان داد که افراد بیشتری با طب سوزنی درمان شدند. اکثر هشت مطالعهای که طب سوزنی را به همراه یک درمان استاندارد دیگر در برابر درمان استاندارد تنها مقایسه کردند، نرخ درمان بالاتری را در گروه طب سوزنی نشان دادند. با این حال، دریافتیم که ادغام این نتایج شواهد قطعی را مبنی بر اینکه طب سوزنی منجر به نرخ بهبودی بهتری میشود، ارائه نمیکند.
چهارده مطالعه طب سوزنی را با انواع درمانهای غیر جراحی دیگر، مانند پچهای دارویی چینی، آب سرد و گرم، کیسههای یخ، داروهای گیاهی خوراکی چینی و بانداژ الاستیکی مقایسه کردند. برخی از مطالعات به نفع طب سوزنی، و برخی به نفع درمان دیگر بودند، برخی نیز عدم وجود شواهدی را حاکی از تفاوت میان دو مداخله تست شده نشان دادند. نتایج تجمعی از 11 مطالعه که طب سوزنی را در برابر یک مداخله غیر جراحی دیگر مقایسه کردند، به نفع طب سوزنی بود اما این شواهد قطعی نبود.
در حال حاضر، به دلیل کیفیت بسیار پائین شواهد موجود، نمیتوانیم نتیجهگیری کنیم که طب سوزنی نسبت به دیگر روشهای استاندارد برای درمان پیچخوردگی مچ پا در بزرگسالان موثرتر است یا خیر. از آنجایی که عوارض جانبی ناشی از درمان طب سوزنی در اکثر مطالعات توصیف نشده، نمیتوانیم در مورد بیخطری (safety) طب سوزنی نتیجهگیری کنیم. انجام مطالعات بزرگ و با کیفیت بالا در مورد کاربرد طب سوزنی برای پیچخوردگی مچ پا با شروع ناگهانی در بزرگسالان مورد نیاز است.
شواهد موجود کنونی از یک گروه بسیار ناهمگون از کارآزماییهای تصادفیسازی و شبه-تصادفیسازی و کنترل شده که تاثیرات طب سوزنی را برای درمان پیچخوردگی حاد مچ پا ارزیابی کردند، پشتیبانی قابل اعتمادی را برای اثربخشی یا بیخطری (safety) درمانهای طب سوزنی، به تنهایی یا در ترکیب با دیگر مداخلات غیر جراحی؛ یا در مقایسه با مداخلات غیر جراحی دیگر، ارائه نمیکند. برای ارائه شواهد بالینی قوی در مورد اثربخشی و بیخطری درمان طب سوزنی در پیچخوردگی حاد مچ پا، انجام کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شده دقیق با حجم نمونه بزرگتر ضروری است.
پیچخوردگی حاد مچ پا، آسیب ناگهانی یک یا چند لیگامان در ناحیه مچ پا است. این مورد یکی از شایعترین آسیبهای عضلانیاسکلتی در جمعیت عمومی و همچنین در ورزشکاران است. در برخی کشورها، مانند چین و کره، طب سوزنی بهطور مکرر در درمان پیچخوردگیهای مچ پا، به عنوان یک درمان واحد یا یک مداخله ثانویه همراه با درمان طبی استاندارد، استفاده میشود.
ارزیابی تاثیرات (مزایا و آسیبها) طب سوزنی در درمان پیچخوردگیهای مچ پا در بزرگسالان.
پایگاه ثبت تخصصی گروه ترومای استخوان، مفصل و عضله در کاکرین (می 2013)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین ( کتابخانه کاکرین ، 2013، شماره 4)؛ MEDLINE (1948 تا هفته 2 ماه می 2013)؛ EMBASE (1980 تا هفته 2 ماه می 2013)، بانکهای اطلاعاتی زیرساختهای دانش ملی چین (China National Knowledge Infrastructure) (1994 تا هفته 4 آگوست 2013)؛ Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (1937 تا می 2013)؛ Allied and Complementary Medicine Database (1985 تا می 2013)؛ Science Links Japan (1996 تا هفته 4 آگوست 2013)؛ چندین بانک اطلاعاتی پزشکی کره (هفته 4 آگوست 2013)، پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (هفته 4 آگوست 2013)، منابع کتابشناختی کارآزماییهای وارد شده و خلاصه مقالات کنفرانسها را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و شبه-تصادفیسازی و کنترل شده را شامل بزرگسالان مبتلا به پیچخوردگیهای حاد مچ پا وارد کردیم. همه انواع روشهای طب سوزنی را، مانند طب سوزنی با سوزن، طب سوزنی الکتریکی، طب سوزنی لیزری، طب سوزنی دارویی، تحریک نقطه غیر قابل نفوذ در طب سوزنی (برای مثال طب فشاری و آهنربا) و موکسیبوستیون (moxibustion)، گنجاندیم. طب سوزنی با کنترل (عدم درمان یا دارونما (placebo)) یا مداخله استاندارد غیر جراحی دیگر مقایسه شد.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به غربالگری نتایج جستوجو پرداخته، واجد شرایط بودن، و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده، و دادهها را از کارآزماییهای وارد شده استخراج کردند. خطرات نسبی (RRs) را برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome) و تفاوتهای میانگین (MDs) را برای پیامدهای پیوسته (continuous outcome) محاسبه کردیم. متاآنالیزها را با استفاده از روش اثر ثابت (fixed-effect) یا، در صورت لزوم، روش اثرات تصادفی (random-effect) انجام داده، و از 95% فواصل اطمینان (CI) استفاده کردیم.
در مجموع 20 مطالعه ناهمگون (2012 شرکتکننده مبتلا به پیچخوردگی حاد مچ پا) را وارد کردیم؛ سه مورد از آنها شامل بیش از یک مقایسه بودند. هفده کارآزمایی در چین انجام شدند. همه مطالعات به علت عدم کورسازی (blinding)، دارای خطر بالای سوگیری (bias) بودند. نتایج ممکن است تحت تاثیر سوگیری انتخاب (selection bias) قرار گرفته باشند، به ویژه به این دلیل که پنج مطالعه از نوع کارآزماییهای شبه-تصادفیسازی و کنترل شده بوده و 12 مطالعه هیچ اطلاعاتی را در مورد روش تصادفیسازی خود ارائه ندادند. از میان سه پیامد اولیه از پیش تعیین شده، فقط نرخ درمان توسط اکثر مطالعات گزارش شد. هیچ مطالعهای ارزیابی عملکرد گزارش شده را توسط بیمار ارائه نکرد و فقط یک مطالعه بروز عوارض جانبی را گزارش کرد (که در آن سه شرکتکننده دریافتکننده مداخله کنترل، دچار مشکلات پوستی ناشی از پچهای گیاهی چینی بدون نیاز به تجویز پزشک (over-the-counter) شدند). تعداد 19 مطالعه دیگر عوارض جانبی را ثبت یا گزارش نکردند. کیفیت شواهد مربوط به نرخ درمان را برای همه مقایسهها بسیار پائین ارزیابی کردیم، به این معنی که در مورد قابلیت اطمینان هر یک از تخمینها بسیار نامطمئن هستیم.
مطالعه واحدی که درمان طب سوزنی را با عدم درمان مقایسه کرد، نشان داد که طب سوزنی با توجه به نرخ بهبودی در پنج روز موثرتر بود (31/31 در برابر 1/30؛ RR: 20.34؛ 95% CI؛ 4.27 تا 96.68). طب سوزنی به علاوه درمان استاندارد دیگر در برابر درمان استاندارد به تنهایی در هشت مطالعه تست شد؛ دادههای مربوط به نرخ درمان برای هفت مطالعه در دسترس بودند. اکثر این مطالعات نرخ بالاتر درمان را در گروه طب سوزنی به علاوه درمان استاندارد دیگر نسبت به گروه درمان استاندارد تنها گزارش کردند. با این حال، در حالی که نتایج یک متاآنالیز اکتشافی از دادههای نرخ درمان، به دست آمده از هشت کارآزمایی، که طب سوزنی را در برابر عدم استفاده از آن تست کردند، به نفع استفاده از طب سوزنی بود، نتایج در سراسر مطالعات بسیار متناقض و تاثیر تخمینی بسیار غیر دقیق بود (383/396 در برابر 272/355؛ RR: 1.32؛ 95% CI؛ 0.95 تا 1.84؛ P value = 0.1؛ I 2 = 98%).
چهارده مطالعه طب سوزنی را با انواع درمانهای غیر جراحی دیگر، مانند پچهای دارویی چینی، آب سرد و گرم، کیسههای یخ، داروهای گیاهی خوراکی چینی و بانداژ الاستیکی مقایسه کردند. برخی از مطالعات به نفع طب سوزنی، و برخی به نفع درمان دیگر بودند، برخی نیز عدم وجود شواهدی را حاکی از تفاوت میان دو مداخله تست شده نشان دادند. نتایج یک متاآنالیز اکتشافی از دادههای نرخ درمان، برگرفته از 11 کارآزمایی، که طب سوزنی را در برابر مداخله غیر جراحی دیگر تست کردند، تا حدودی به نفع طب سوزنی بود اما دارای اهمیت آماری نبوده و دادهها بسیار ناهمگون بودند (404/509 در برابر 416/497؛ RR: 1.07؛ 95% CI؛ 0.94 تا 1.22؛ P value = 0.30؛ I 2 = 92%).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.