عفونتهای ناشی از باکتری و نیاز به بستری شدن در بیمارستان یکی از دلایل اصلی مرگومیر قابل پیشگیری است. آنتیبیوتیکهای بتالاکتام (مانند پنیسیلینها، سفالوسپورینها) و آمینوگلیکوزیدها (مانند جنتامایسین) باکتریها را با روشهای مختلفی از بین میبرند. بنابراین، ترکیب یک بتالاکتام و یک آمینوگلیکوزید میتواند منجر به درمان موثرتری برای بیماران مبتلا به عفونت شدید اما با عوارض جانبی هر دو آنتیبیوتیک شود. کارآزماییهای بالینی را مرور کردیم که درمان داخل وریدی را با یک بتالاکتام در مقابل ترکیب بتالاکتام و آمینوگلیکوزید مقایسه کردند.
متون علمی را تا نوامبر 2013 جستوجو کردیم. در ایم مطالعه 69 کارآزمایی را وارد کردیم که 7863 شرکتکننده را بهطور تصادفی اختصاص دادند. شرکتکنندگان با عفونتهای دستگاه ادراری، داخل شکمی، پوست و بافت نرم، پنومونی و عفونتهای ناشناخته در بیمارستان بستری بودند. یک مجموعه از مطالعات، یک بتالاکتام وسیعالطیف را در مقابل یک بتالاکتام متفاوت، عموما با طیف باریکتر همراه با یک آمینوگلیکوزید مقایسه کرد (47 مطالعه). تفاوت بارزی در مرگومیر به هر علتی مشاهده نشد، اما شکستهای درمانی با درمان آنتیبیوتیکی بتالاکتام منفرد کمتر بود. مزیت قابلتوجهی برای بقای بیمار با درمان منفرد در مطالعاتی که شامل عفونتهایی با منبع ناشناخته بود، مشاهده شد. مطالعات دیگر یک بتالاکتام را در مقابل همان بتالاکتام همراه با یک آنتیبیوتیک آمینوگلیکوزید مقایسه کردند (22 مطالعه). در این کارآزماییها، هیچ تفاوتی بین درمانهای آنتیبیوتیکی منفرد و ترکیبی مشاهده نشد. بهطور کلی، نرخ عوارض جانبی بین گروههای مورد مطالعه تفاوتی نداشت، اما آسیب کلیوی با درمان ترکیبی بیشتر رخ داد. درمان ترکیبی از ایجاد عفونت ثانویه پیشگیری نکرد.
نویسندگان مرور به این نتیجه رسیدند که ترکیب بتالاکتام-آمینوگلیکوزید مزیتی نسبت به بتالاکتام تنها ایجاد نمیکند. علاوه بر این، درمان ترکیبی با افزایش خطر آسیب کلیوی همراه بود. تعداد محدود کارآزماییهایی که بتالاکتام یکسانی را در هر دو بازوی مطالعه مقایسه کردند و این واقعیت که بیش از یک سوم از مطالعات مرگومیر به هر علتی را گزارش نکردند، ممکن است این نتیجهگیریها را محدود کنند. زیرگروه عفونتهای سودوموناس آئروژینوزا برای بررسی تاثیرات مداخله ضعیف بود.
از افزودن یک آمینوگلیکوزید به بتالاکتام در مدیریت بالینی و درمانی سپسیس باید خودداری کرد. نرخ مورتالیتی به هر علتی بدون تغییر باقی ماند. درمان ترکیبی خطر قابلتوجهی را برای سمیّت کلیوی به همراه دارد.
درمان آنتیبیوتیکی مطلوب برای سپسیس ضروری است. ترکیب یک آنتیبیوتیک بتالاکتام و یک آنتیبیوتیک آمینوگلیکوزید ممکن است مزایای خاصی را نسبت به تکدرمانی (monotherapy) بتالاکتام ایجاد کند.
هدف ما مقایسه تکدرمانی بتالاکتام با درمان ترکیبی بتالاکتام-آمینوگلیکوزید در بیماران مبتلا به سپسیس و تخمین نرخ عوارض جانبی با هر رژیم درمانی، از جمله ایجاد مقاومت باکتریایی به آنتیبیوتیکها بود.
در این مرور بهروزشده، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (2013، شماره 11)؛ MEDLINE (1966 تا 4 نوامبر 2013)؛ EMBASE (1980 تا نوامبر 2013)؛ LILACS (1982 تا نوامبر 2013)؛ و خلاصه مقالات کنفرانس بین علوم عوامل آنتیمیکروبیال و شیمیدرمانی (Interscience Conference of Antimicrobial Agents and Chemotherapy) (1995 تا 2013) را جستوجو کردیم. استنادهای همه مطالعات شناسایی شده را غربالگری کرده و با همه نویسندگان مربوطه تماس گرفتیم. در مرور قبلی خود، بانکهای اطلاعاتی را تا جولای 2004 جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازیشده و شبه-تصادفیسازیشده را برای مقایسه تکدرمانی بتالاکتام در مقابل ترکیبی از بتالاکتام و یک آمینوگلیکوزید برای سپسیس وارد کردیم.
پیامد اولیه، مورتالیتی به هر علتی بود. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از شکست درمان، عوارض جانبی و عفونتهای شدید. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را گردآوری کردند. خطر نسبی (RR) را با 95% فواصل اطمینان (CI) با استفاده از مدلاثر ثابت تجمیع کردیم. در صورت امکان، پیامدها را بر اساس آنالیز قصد درمان (intention-to-treat) استخراج کردیم.
تعداد 69 کارآزمایی را وارد کردیم که 7863 شرکتکننده را بهطور تصادفی اختصاص دادند. بیست و دو کارآزمایی بتالاکتام یکسانی را در هر دو بازوی مطالعه مقایسه کردند، در حالی که کارآزماییهای باقیمانده بتالاکتامهای مختلف را با استفاده از یک بتالاکتام با طیف وسیعتر در بازوی تکدرمانی مقایسه کردند. در کارآزماییهایی که بتالاکتام یکسانی را مقایسه کردند، تفاوتی را بین گروههای مورد مطالعه از نظر مورتالیتی به هر علتی (RR: 0.97؛ 95% CI؛ 0.73 تا 1.30) و شکست درمان از نظر بالینی (RR: 1.11؛ 95% CI؛ 0.95 تا 1.29) مشاهده نکردیم. در مطالعاتی که بتالاکتامهای مختلف را مقایسه کردند، روندی را به سمت مزیت مداخله با تکدرمانی برای مورتالیتی به هر علتی (RR: 0.85؛ 95% CI؛ 0.71 تا 1.01) و یک مزیت قابل توجه را برای شکست درمان از نظر بالینی (RR: 0.75؛ 95% CI؛ 0.67 تا 0.84) به دست آوردیم. در آنالیزهای زیرگروهی و حساسیت (sensitivity)، از جمله ارزیابی شرکتکنندگان مبتلا به عفونت گرم منفی، هیچ تفاوت قابلتوجهی ظاهر نشد. زیرگروه عفونتهای سودوموناس آئروژینوزا برای بررسی تاثیرات مداخله ضعیف بود. نتایج مربوط به مورتالیتی عمدتا به دلیل عدم دقت با کیفیت پائین طبقهبندی شدند. نتایج مربوط به شکست درمان به دلیل غیرمستقیم بودن پیامد و سوگیری احتمالی تشخیص در کارآزماییهای کورسازی نشده، با کیفیت بسیار پائین طبقهبندی شدند. هیچ تفاوتی را در نرخ گسترش مقاومت باکتریایی تشخیص ندادیم. سمیّت کلیوی بهطور قابلتوجهی با تکدرمانی، کمتر رخ داد (RR: 0.30؛ 95% CI؛ 0.23 تا 0.39). هیچ ناهمگونی را برای همه این مقایسهها پیدا نکردیم.
زیرمجموعه کوچکی را از مطالعات وارد کردیم که به شرکتکنندگان مبتلا به عفونت گرم-مثبت، عمدتا اندوکاردیت، پرداختند. هیچ تفاوتی را بین تکدرمانی و درمان ترکیبی در این مطالعات شناسایی نکردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.