Przejdź do treści

Kwas hialuronowy w gojeniu się ran przewlekłych

Jaki jest cel tego przeglądu?

Celem tego przeglądu była ocena działania kwasu hialuronowego w gojeniu się ran przewlekłych. Kwas hialuronowy jest naturalnie występującą cząsteczką obecną w ludzkich komórkach. Rany przewlekłe to rany, które długo się goją. Obejmują one odleżyny, owrzodzenia stóp i nóg.

Najważniejsze informacje

Nie możemy mieć pewności, czy stosowanie miejscowo opatrunków i środków zawierających kwas hialuronowy jest bardziej skuteczne w leczeniu odleżyn lub owrzodzeń stóp u chorych na cukrzycę niż miejscowe stosowanie innych opatrunków i środków. W przypadku stosowania u pacjentów z owrzodzeniami kończyn dolnych i w porównaniu z nieaktywną substancją zawartą w opatrunku mającym służyć jako środek dostarczający kwas hialuronowy (neutralny nośnik), kwas hialuronowy prawdopodobnie zwiększa prawdopodobieństwo całkowitego wygojenia owrzodzeń i może nieznacznie zmniejszać natężenie bólu oraz zwiększać zmianę w wielkości owrzodzenia. Nie było wystarczających informacji, aby mieć pewność, jak opatrunki i środki miejscowe zawierające kwas hialuronowy wypadają w porównaniu z innymi opatrunkami i środkami miejscowymi pod względem ryzyka wystąpienia możliwych skutków ubocznych.

Co oceniano w niniejszym przeglądzie?

Rany przewlekłe to trudno gojące się rany, które powstają z różnych powodów, w tym w odpowiedzi na chorobę podstawową. Leczenie obejmuje stosowanie różnych rodzajów opatrunków na rany lub środków miejscowych w różnych celach, w tym: utrzymanie wilgotnego środowiska gojenia; redukcja bakterii obecnych w ranie; i zapobieganie zakażeniu.

Co zrobiliśmy?

Przeszukaliśmy literaturę medyczną pod kątem badań, w których oceniano działanie opatrunków z kwasem hialuronowym w porównaniu z innymi opatrunkami. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy nasze zaufanie co do wiarygodności wyników, opierając się na czynnikach takich jak metodologia badań i liczba uczestników. Uwzględniliśmy tylko badania z randomizacją (RCT), tj. rodzaj badań, w których uczestnicy są losowo przydzielani do różnych grup leczenia, ponieważ dostarczają one najbardziej wiarygodnych danych naukowych.

Jakie są najważniejsze wnioski tego przeglądu?

Znaleźliśmy 12 badań z udziałem 1108 osób. Płeć podano dla 1022 uczestników (57,24% kobiet). Wiek wynosił średnio 69,6 roku. Opatrunki zawierające różne stężenia kwasu hialuronowego lub zawierające kwas hialuronowy w połączeniu z innym leczeniem porównano z innymi rodzajami opatrunków.

Nie ma pewności, czy opatrunki z kwasem hialuronowym są lepsze czy gorsze w gojeniu odleżyn lub owrzodzeń stóp u chorych na cukrzycę. Nie jest również pewne, czy istnieje jakakolwiek różnica między stosowaniem opatrunków z kwasem hialuronowym i innych opatrunków w zakresie częstości występowania działań niepożądanych i natężenia bólu u chorych z tego typu ranami. Wynika to z niedoboru danych możliwych do analizy lub z ograniczeń badania, takich jak mała liczebność próby i problemy metodologiczne.

W przypadku owrzodzeń nóg kwas hialuronowy prawdopodobnie zwiększa prawdopodobieństwo całkowitego wygojenia się owrzodzeń w porównaniu z neutralnym nośnikiem (4 badania, 526 uczestników), a także może nieznacznie zmniejszać natężenie bólu (3 badania, 337 uczestników) i nieznacznie zwiększać zmianę wielkości owrzodzenia (2 badania, 190 uczestników). Nie ma pewności, czy kwas hialuronowy jest lepszy lub gorszy w gojeniu owrzodzeń nóg w porównaniu z hydrokoloidem (środkiem, który tworzy żel pod wpływem płynów z rany), gazą parafinową lub dekstranomerem (rodzajem opatrunku, który wspomaga gojenie się ran).

W żadnym badaniu klinicznym nie odnotowano jakości życia związanej ze zdrowiem, ani nawrotów rany.

Co ograniczyło nasze zaufanie do danych naukowych?

Większość badań była niewielka (mniej niż 100 uczestników), a w większości z nich (9 spośród 12) wykorzystywano metody, które mogły wprowadzić błędy do ich wyników. Czas trwania obserwacji był krótki (w 9 spośród 12 badań obserwowano uczestników przez 60 dni lub krócej), a badania nie zostały zaprojektowane tak, aby ocenić czas do całkowitego wyleczenia (tylko 1 badanie obserwowało uczestników do całkowitego wyleczenia).

Jak aktualny jest przegląd?

Poszukiwaliśmy badań opublikowanych do lutego 2022 roku.

Uwagi do tłumaczenia

Tłumaczenie Paulina Węglarz redakcja: Karolina Moćko

Cytowanie
Roehrs H, Stocco JGD, Pott F, Blanc G, Meier MJ, Dias FAL. Dressings and topical agents containing hyaluronic acid for chronic wound healing. Cochrane Database of Systematic Reviews 2023, Issue 7. Art. No.: CD012215. DOI: 10.1002/14651858.CD012215.pub2.