Co to są ropnie odbytu i jak się je leczy?

Ropnie odbytu to ropa nagromadzona pod skórą wokół odbytu i odbytnicy; jest to często występujące schorzenie, zazwyczaj powstałe w wyniku zakażenia gruczołów odbytniczych. W Wielkiej Brytanii, standardowe leczenie ropni odbytu to zabieg operacyjny przeprowadzany w znieczuleniu, polegający na nacięciu skóry i drenażu ropy. Takie postępowanie zapobiega rozprzestrzenianiu się zakażenia i łagodzi ból na obszarze dotkniętym chorobą. Opatrunek wewnętrzny (nazywany również "pakowaniem rany opatrunkami"; ang. packing - przyp. tłum.) umieszcza się w jamie ropnia, początkowo w celu zatrzymania krwawienia. Umieszczone wewnątrz rany opatrunki są regularnie zmieniane przez pielęgniarkę środowiskową, aż do momentu zagojenia się jamy ropnia. Uważa się, że umieszczanie opatrunków w jamie ropnia zmniejsza ryzyko nawrotu choroby.

U niektórych pacjentów po wystąpieniu ropnia odbytu rozwija się przetoka odbytu. Przetoka odbytu to nieprawidłowe połączenie między odbytem i powierzchnią skóry w jego okolicy, z niewielkim otworem, przez który nieregularnie odprowadzana jest ropa. Przetoki odbytu mogą utrzymywać się przez wiele miesięcy, a w celu wyleczenia konieczne jest przeprowadzenie kilku operacji. Celem niniejszego przeglądu jest ocena efektów "pakowania rany opatrunkami" w leczeniu jamy ropnia odbytu, zwłaszcza czasu potrzebnego do wygojenia się jamy ropnia oraz ocena natężenia bólu u pacjentów.

Co stwierdziliśmy?

W wyniku szerokiego wyszukiwania literatury przeprowadzonego w celu odnalezienia odpowiednich badań, zidentyfikowaliśmy jedynie dwa badania z randomizacją (RCT - badania, w których pacjentów przydziela się do grupy badanej i kontrolnej losowo - przyp. tłum.), które spełniły kryteria włączenia do przeglądu (RCT zapewniają bardziej wiarygodne wyniki niż pozostałe typy badań). Badania obejmowały małe grupy chorych, losowemu przydziałowi poddano łącznie 64 uczestników w wieku powyżej 18 lat, u których rozpoznano ropień odbytu. W tych badaniach u uczestników pielęgniarki środowiskowe umieszczały opatrunki wewnętrzne - "pakowały rany opatrunkami" albo nie stosowano tej procedury. Uczestnicy w grupie, w której "nie pakowano ran opatrunkami" stosowali opatrunki chłonne, które pokrywały ranę bez zastosowania opatrunku wewnętrznego. Uczestników kontrolowano co dwa tygodnie, aż do czasu zagojenia się jamy.

Nie jest jasne, czy "pakowanie ran opatrunkami" wpłynęło na czas potrzebny do zagojenia się rany (a istniejące dane naukowe są bardzo niskiej jakości). Istnieją dane naukowe o bardzo niskiej jakości wskazujące na to, że umieszczenie opatrunków w jamie odbytu nie wpływa na natężenie bólu przy pierwszej zmianie opatrunku. Istnieją dane naukowe o bardzo niskiej jakości wskazujące na to, że natężenie bólu - oceniane w ciągu ostatnich dwóch tygodni - było większe w grupie chorych, w u których "pakowano rany opatrunkami", w porównaniu z chorymi, u których nie stosowano tej procedury.

Nie jest jasne, czy stosowanie lub niestosowanie opatrunków wewnętrznych wpływa na liczbę chorych, u których stwierdzono przetokę odbytu po operacji lub nawrót ropnia.

Nie odnaleźliśmy żadnych RCT, w których u uczestników porównywano: jakość życia/stan zdrowia, częstość występowania nietrzymania stolca, czas do powrotu do pracy lub normalnego funkcjonowania, wykorzystanie zasobów obejmujące liczbę zmienionych opatrunków lub liczbę wizyt pielęgniarki, zmianę rozmiaru rany.

Nie odnaleziono wysokiej jakości danych naukowych dotyczących stosowania opatrunków wewnętrznych w leczeniu jam ropni odbytu.

Wyniki aktualne na dzień 17 maja 2016 r.