Przejdź do treści

Akupunktura w fibromialgii

Niniejsze podsumowanie przeglądu Cochrane przedstawia dostępne dane z badań na temat efektów akupunktury w fibromialgii.

Przegląd pokazuje, że u osób z fibromialgią:

- akupunktura jest prawdopodobnie lepsza niż leczenie bez akupunktury w łagodzeniu bólu i sztywności oraz poprawia ogólne samopoczucie i nasilenie objawów zmęczenia;

- akupunktura ze stymulacją elektryczną jest prawdopodobnie lepsza niż samo nakłuwanie w łagodzeniu bólu i sztywności, i poprawia także ogólne samopoczucie, sen i objawy zmęczenia;

- akupunktura bez stymulacji elektrycznej prawdopodobnie nie zmniejsza bólu lub zmęczenia, nie poprawia ogólnego samopoczucia czy snu; i

- akupunktura prawdopodobnie wzmacnia działanie leków i ćwiczeń łagodzących ból.

Co to jest fibromialgia i co to jest akupunktura?

Gdy cierpisz na fibromialgię, odczuwasz ból w wielu miejscach ciała wraz z szeregiem innych dolegliwości, włączając w to: sztywność stawów, zaburzenia snu, zmęczenie czy zaburzenia nastroju, które wpływają na jakość życia. Na obecną chwilę nie ma możliwości wyleczenia i istnieje tylko kilka możliwości leczenia fibromialgii, których celem jest złagodzenie bólu i poprawa samopoczucia i zdolności funkcjonowania.

Akupunktura jest formą medycyny chińskiej, w której stosuje się cienkie igły do stymulowania określonych obszarów ciała, zwanych punktami akupunktury. Akupunktura jest powszechnie stosowana w celu zmniejszenia różnych postaci bólu. Działa ona poprzez zmniejszenie stanu zapalnego, stymulując uwalnianie przez organizm jego własnych czynników przeciwbólowych, czyli endorfin, i wpływając uspokajająco na mózg. Takie działanie jest bezpieczne, z nielicznymi i krótkotrwałymi efektami ubocznymi. Jeśli takie działanie zostałoby potwierdzone za pomocą danych naukowych, akupunktura mogłaby zostać wykorzystana jako skuteczny sposób łagodzenia objawów fibromialgii.

Najlepsze oszacowanie efektu stosowania akupunktury u osób cierpiących na fibromialgię:

Porównując akupunkturę z interwencjami pozorowanymi

Ból (większa wartość oznacza gorszy lub silniejszy ból)

- Uczestnicy badań, którzy otrzymywali akupunkturę z elektrostymulacją elektryczną szacowali natężenie swojego bólu o 13 punktów niżej, w skali 100-punktowej (bezwzględna poprawa), po sześciu sesjach leczenia.

- Osoby, które otrzymywały pozorowaną akupunkturę oceniały swój bólu na 70 punktów, w skali od 0 do 100, na końcu leczenia.

- Osoby, które były poddawane akupunkturze z elektrostymulacją oceniały swój ból na 57 punktów.

Funkcjonowanie fizyczne (większe wartości oznaczają lepsze funkcjonowanie):

- Uczestnicy, którzy otrzymali akupunkturę bez stymulacji elektrycznej oceniali swoje funkcjonowanie fizyczne o sześć punktów niżej (absolutne pogorszenie).

- Osoby, które otrzymały pozorowaną interwencję oceniły swoje fizyczne funkcjonowanie na 28 w skali od 0 do 100 na koniec leczenia.

- Uczestnicy, którzy otrzymywali akupunkturę bez stymulacji ocenili swoje funkcjonowanie fizyczne na 22.

- Brak danych dla akupunktury połączonej z elektrostymulacją.

Ogólne samopoczucie ocenione przez uczestników (większe wartości oznaczają lepsze samopoczucie):

- Uczestnicy z grupy otrzymującej akupunkturę z elektrostymulacją oceniali swoje samopoczucie o 11 punktów wyżej (bezwzględna poprawa).

- Uczestnicy, które otrzymywali pozorowane leczenie oceniali swoje samopoczucie na 41, w skali od 0 do 100, na koniec leczenia.

- Otrzymujący akupunkturę z elektrostymulacją oceniali swoje samopoczucie na 52 punkty.

Sen (większe wartości oznaczają lepszy sen):

- Ci, którzy otrzymywali interwencję w postaci akupunktury oceniali swój sen o 8 punktów wyżej (bezwzględna poprawa).

- Osoby, które otrzymały pozorowane leczenie oceniały swój sen, w skali od 0 do 100, na 30 punktów na koniec leczenia.

- Uczestnicy z grupy otrzymującej akupunkturę z elektrostymulacją oceniali swój sen na 38 punktów.

Zmęczenie (większe wartości oznaczają bardziej nasilone zmęczenie):

- Uczestnicy z grupy otrzymującej akupunkturę z elektrostymulacją oceniali swoje zmęczenie o 15 punktów niżej (bezwzględna poprawa).

- Osoby, które otrzymały pozorowane leczenie oceniały swoje zmęczenie, w skali od 0 do 100, na 78 punktów.

- Osoby, które były poddawane akupunkturze z elektrostymulacją oceniali swoje zmęczenie na 63 punkty.

Sztywność (większe wartości oznaczają bardziej nasiloną sztywność):

- Uczestnicy z grupy otrzymującej akupunkturę z elektrostymulacją oceniali doświadczaną sztywność o 9 punktów niżej (bezwzględna poprawa).

- Osoby, które otrzymały pozorowane leczenie oceniały nasilenie sztywności, w skali od 0 do 100, na 66 punktów na koniec leczenia.

- Osoby, które były poddawane akupunkturze z elektrostymulacją oceniali sztywność na 57 punktów.

- Dane dotyczące akupunktury bez stymulacji elektrycznej nie były dostępne.

Działania niepożądane:

- Jedna na sześć osób, które otrzymywały interwencję w postaci akupunktury, zgłaszała działania niepożądane.

- Jedna na trzy osoby, które otrzymywały pozorowane zabiegi, zgłaszała działania niepożądane.

- Ogólnie rzecz biorąc, zdarzenia niepożądane były niewielkie i trwały krócej niż jeden dzień.

Akupunktura jako terapia wspomagająca

Ból (większe wartości oznaczają gorszy lub silniejszy ból):

- Osoby, które były poddawane akupunkturze w połączeniu ze standardowym leczeniem, ćwiczeniami i środkami medycznymi, (leki przeciwdepresyjne) oceniali swój ból o 30 punktów niżej, w skali od 0 do 100, (bezwzględna poprawa) po 20 sesjach akupunktury.

- Osoby, które otrzymywały standardową terapię oceniały swój ból na 80 punktów, w skali od 0 do 100, na końcu leczenia.

- Osoby, które otrzymywały dodatkowo akupunkturę oceniali swój ból na 50 punktów.

Akupunktura w porównaniu z lekami przeciwdepresyjnymi

Ból (większe wartości oznaczają gorszy lub silniejszy ból):

- Uczestnicy badań, którzy otrzymywali akupunkturę szacowali swój ból o 17 punktów niżej (bezwzględna poprawa), po 28 sesjach akupunktury.

- Osoby, które otrzymywały antydepresanty oceniały ból na 29 punktów, w skali od 0 do 100, na koniec leczenia.

- Osoby, które otrzymywały dodatkowo akupunkturę oceniały swój ból na 12 punktów.

Porównując akupunkturę z jej niestosowaniem (lista oczekujących)

- Osoby, które otrzymywały akupunkturę z elektrostymulacją oceniały swoje natężenie bólu, nasilenie zmęczenia i sztywności odpowiednio o 23, 11 i 9 punktów niżej, w skali 100-punktowej oraz oceniały swoje ogólne samopoczucie o 15 punktów lepiej niż ci, którzy nie otrzymali akupunktury.

Uwagi do tłumaczenia

Tłumaczenie Joanna Zając Redakcja Magdalena Koperny

Cytowanie
Deare JC, Zheng Z, Xue CCL, Liu JP, Shang J, Scott SW, Littlejohn G. Acupuncture for treating fibromyalgia. Cochrane Database of Systematic Reviews 2022, Issue 3. Art. No.: CD007070. DOI: 10.1002/14651858.CD007070.pub2.