W krajach o niskim i średnim dochodzie co roku miliony dzieci cierpi z powodu ostrej biegunki, a wiele z nich umiera z powodu odwodnienia. Wykazano, że podawanie dzieciom płynów doustnych (doustne płyny nawadniające) ratuje im życie, jednak nie ma żadnego wpływu na czas trwania choroby. Suplementacja cynku może pomóc ograniczyć czas trwania i nasilenie biegunki, a zatem ma dodatkową przewagę nad doustnymi płynami nawadniającymi w zmniejszaniu śmiertelności wśród dzieci.

Co to jest cynk doustny i jak może skrócić czas trwania oraz nasilenie biegunki

Cynk jest przeważnie podawany w formie siarczanu cynku, octanu cynku lub glukonianu cynku, które są rozpuszczalne w wodzie. Światowa Organizacja Zdrowia (ang. WHO) i Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (ang. UNICEF) zalecają podawanie dzieciom z biegunką od 10 mg do 20 mg cynku na dzień. Istnieje kilka mechanizmów działania cynku w ostrej biegunce. Niektóre z nich dotyczą układu pokarmowego: cynk przywraca integralność bariery śluzówkowej i aktywność enzymów enterocytów rąbka szczoteczkowego (komórki jelita cienkiego budujące powierzchniową warstwę błony śluzowej; przyp.tłum.), wspiera produkcję przeciwciał i krwinek białych skierowanych przeciw patogenom jelitowym oraz ma bezpośredni wpływ na kanały jonowe, zachowując się jak bloker kanałów potasowych w procesie wydzielania chlorków sterowanego przez związek o nazwie cykliczny adenozyno-3-5-monofosforan. Naukowcy Cochrane zbadali dane naukowe dostępne do 30 września 2016r.

Co sugerują dane uzyskane w przeglądzie

Kryteria włączenia do przeglądu spełniły 33 badania, w których wzięło udział 10 841 dzieci.

Nie wiemy, czy wśród dzieci z ostrą biegunką leczenie cynkiem ma wpływ na śmiertelność lub liczbę hospitalizowanych dzieci (dane bardzo niskiej jakości ). W przypadku dzieci powyżej 6 miesiąca życia suplementacja cynku może skrócić średni czas trwania biegunki o około pół dnia (dane niskiej jakości ) i prawdopodobnie zmniejszyć liczbę dzieci, u których biegunka utrzyma się do siódmego dnia (dane umiarkowanej jakości ). W przypadku dzieci z oznakami niedożywienia wpływ podawania cynku wydaje się większy, gdyż czas trwania biegunki zmniejsza się o około jeden dzień (dane wysokiej jakości ). Z drugiej strony dostępne dane sugerują, że w przypadku dzieci poniżej 6 miesiąca życia podawanie cynku może nie mieć żadnego wpływu na średni czas trwania biegunki (dane niskiej jakości) ani na liczbę dzieci z biegunką trwająca conajmniej 7 dni (dane niskiej jakości ). Podawanie cynku zwiększa ryzyko wymiotów w obu grupach wiekowych (dane umiarkowanej jakości ). Nie odnotowano innych skutków ubocznych.

Wśród dzieci z utrzymującą się biegunką podawanie cynku prawdopodobnie skraca średni czas trwania biegunki o około 16 godzin (umiarkowana jakość danych), ale może zwiększać ryzyko wymiotów (dane umiarkowanej jakości).

W rejonach, w których powszechny jest niedobór cynku lub niedożywienie, cynk może być korzystny u dzieci z biegunką od szóstego miesiąca życia. Aktualne dane nie popierają podawania cynku dzieciom poniżej szóstego miesiąca życia, prawidłowo odżywionym oraz takim, u których ryzyko niedoboru cynku jest małe.