Wprowadzenie

Rak endometrium, zwany również rakiem trzonu macicy, jest częstym nowotworem u kobiet, a liczba zachorowań wciąż wzrasta. Częściowo wynika to z coraz wyższych poziomów otyłości, będących istotnym czynnikiem ryzyka wystąpienia choroby. Chociaż przeżycie we wczesnym raku endometrium na ogół jest bardzo wysokie, kobiety dotknięte tym nowotworem są bardziej narażone na przedwczesną śmierć z powodu zwiększonego ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego i udaru mózgu oraz na pogorszenie jakości życia.

Jaki był cel badania?

Naszym celem była ocena danych naukowych dotyczących interwencji w zakresie redukcji masy ciała u osób, które przeszły raka endometrium i u których występuje nadwaga lub otyłość, aby określić, czy interwencje te przyniosły korzyści w porównaniu ze standardową opieką.

Co zrobiliśmy?

Przeszukano medyczne bazy danych pod kątem prawidłowo zaprojektowanych badań klinicznych (zwanych randomizowanymi badaniami kontrolowanymi) dotyczących interwencji (zabiegów) wspomagających proces redukcji masy ciała u kobiet z nadwagą lub otyłością, będących w trakcie leczenia lub wcześniej leczonych z powodu raka endometrium, w porównaniu z jakąkolwiek inną interwencją, standardową opieką lub placebo (leczeniem pozorowanym).

Co udało nam się ustalić?

Odnaleziono 12 randomizowanych badań z grupą kontrolną, w których pacjentki losowo przydzielono do jednej z kilku interwencji. Obejmowały one 610 kobiet z rakiem endometrium, u których występowała nadwaga lub otyłość. Badania przeprowadzono w USA, Australii i Nowej Zelandii. We wszystkich porównywano porady dotyczące stylu życia (diety i ćwiczeń) oraz techniki samopomocy (służące zachęceniu do przestrzegania zaleceń) ze standardową opieką.

Główne wyniki
Uwzględniając ograniczenia powyższych badań, nie stwierdzono korzyści płynących ze stosowania porad dotyczących stylu życia w odniesieniu do przeżycia, zdarzeń sercowo-naczyniowych (na przykład zawałów mięśnia sercowego lub udarów mózgu) oraz jakości życia u osób z przebytym rakiem endometrium. Jednocześnie, nie wykazano jednak istotnych lub poważnych szkód wynikających ze wspomnianych interwencji. Nie jest jasne, czy te interwencje nasilają występowanie objawów mięśniowo-szkieletowych (takich jak ból kolan i nóg oraz osłabienie mięśni), ponieważ tylko w jednym spośród ośmiu badań oceniających te objawy zgłoszono ich występowanie. Chociaż w przypadku części kobiet odnotowano spadek masy ciała wskutek wspomnianych interwencji, u pozostałych badanych nie został on zaobserwowany, co pozwala stwierdzić, że korzyści wynikające z tych interwencji były niewielkie lub żadne.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?
Jakość uwzględnionych badań oceniono jako niską lub bardzo niską. Wszystkie były małe, jeśli chodzi o liczbę uczestników, miały bardzo krótki czas obserwacji, a ich projekt uniemożliwiał obserwację wpływu poszczególnych interwencji na przeżycie lub inne długoterminowe wyniki stosowanych interwencji. W tym zakresie konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych badań wysokiej jakości z odpowiednio długim czasem obserwacji. Aktualnie trwa wciąż siedem badań, które mogą przyczynić się do wzbogacenia naszej wiedzy w tym obszarze.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Dane naukowe są aktualne do czerwca 2022 roku.