عارف: کمردرد یا low-back pain یک مشکل بسیار رایج است، و انواع مختلفی از درمان‌ها برای مدیریت بالینی آن در مطالعات مروری کاکرین (Cochrane Review) ارزیابی شده‌اند. در نوامبر 2022، به‌روزرسانی مرور کاکرین سال 2017 را درباره تاثیرات یوگا در مدیریت درمانی کمردرد مزمن و غیر اختصاصی منتشر کردیم. این مطالعه توسط «سوزان ویلند» (Susan Wieland) از گروه رشته طب مکمل در کاکرین (Cochrane Complementary Medicine Field) در ایالات متحده، همراه با همکارانش از کانادا، آلمان و بریتانیا انجام شد. مرکز کاکرین ایران مصاحبه یکی از نویسندگان این مرور، «شیرین هاربین» (Shireen Harbin) از مؤسسه کار و سلامت (Work & Health) در تورنتو کانادا با «مایک کلارک» (Mike Clarke)، سردبیر پادکست در کتابخانه کاکرین (Cochrane Library) در مورد آخرین یافته‌های این مرور را ترجمه و ضبط کرده است که با صدای عارف عارفان و مهسا اسماعیلی فلاح می‌شنوید.

مهسا: کمردرد غیر اختصاصی، یا کمردرد بدون علت شناخته شده، معمولا ظرف چند روز یا چند هفته برطرف می‌شود. با این حال، در برخی افراد به مدت 3 ماه یا بیشتر ادامه می‌یابد، که در این شرایط به عنوان مزمن در نظر گرفته می‌شود. این مشکل یک وضعیت جدی است که در فعالیت‌های روزانه فرد اختلال ایجاد کرده و سطح کیفیت زندگی او را پایین می‌آورد.

درمان‌های معمول برای کمردرد غیر اختصاصی، مسکّن‌های بدون نیاز به نسخه و انجام ورزش یا کشش است. یکی از انواع ورزش‌هایی که گاهی اوقات مورد استفاده قرار می‌گیرد، یوگا است، نوعی مداخله ذهن-بدن که ریشه آن به هند باز می‌گردد و در کشورهای غربی نیز بسیار محبوب شده است. در نسخه قبلی این مرور، شواهدی را یافتیم که حاکی از مفید بودن یوگا در این وضعیت داشت، اما تحقیقات محدود بود. در این به‌روزرسانی، نه کارآزمایی دیگر را به 12 موردی که در مرور سال 2017 وجود داشت، اضافه کردیم و توانستیم نتیجه‌گیری‌های بیشتری داشته باشیم.

تمامی 21 کارآزمایی حاضر در این به‌روز‌رسانی، کمی بیش از 2200 شرکت‌کننده را از ایالات متحده، بریتانیا، هند، کرواسی، آلمان، سوئد و ترکیه وارد کردند. این کارآزمایی‌ها انواع مختلف یوگا را با مراقبت‌های معمول، لیست انتظار (که در آن یک گروه از افراد در ابتدای مطالعه بلافاصله یوگا را شروع می‌کنند در حالی که انجام آن به گروه دیگر در پایان مطالعه پیشنهاد می‌شود)، یک مداخله غیر ورزشی مانند مواد آموزشی، یا یک مداخله ورزشی متمرکز بر کمر مانند فیزیوتراپی، مقایسه کردند.

زمانی که یوگا با ورزش نکردن مقایسه شد، افرادی که یوگا انجام دادند، در 3 و 6 ماه با بهبودهای اندک و از نظر بالینی بی‌اهمیتی، هم در درد و هم در عملکرد کمر روبه‌رو شدند. در 12 ماه، بهبودی اندک اما از نظر بالینی بی‌اهمیت در عملکرد کمر گزارش شد، اما تفاوتی کم یا عدم تفاوت در درد وجود داشت. افرادی که یوگا انجام دادند بیشتر گزارش کردند که کمردردشان در 3 و 6 ماه بهبود یافته یا برطرف شده، اما در 12 ماه هیچ اطلاعاتی برای این پیامد وجود نداشت. بیمارانی که در گروه یوگا بودند، کیفیت روانی زندگی خود را در 3 و 6 ماه و کیفیت فیزیکی زندگی را در 3 ماه اندکی بهتر نشان دادند. هم‌چنین مهم است که بدانیم بیماران گروه یوگا 3 درصد بیشتر در معرض خطر عوارض جانبی قرار داشتند، که در درجه اول افزایش گذرا در کمردرد بود.

هنگامی که یوگا با ورزش استاندارد متمرکز بر کمر مقایسه شد، شواهدی را از تفاوتی اندک یا عدم وجود تفاوت در عملکرد کمر در 3 و 6 ماه به دست آوردیم. اطلاعات مربوط به عملکرد کمر در 12 ماه نامشخص بود، و تاثیرات آن بر درد، بهبودی بالینی، و کیفیت زندگی در هر مقطع زمانی، نامشخص بوده یا در دسترس قرار نداشتند.

در نهایت، در کارآزمایی‌های تکی که یوگا را با چی‌گونگ (qigong) (که نوع دیگری از تمرینات ذهن-بدن است) مقایسه کرده بودند و اضافه کردن یوگا را به یک برنامه ورزشی دیگر، که در این مورد back school نامیده می‌شود مورد مقایسه قرار داده بودند، اطلاعات به قدری محدود است که مطمئن نیستیم هر گونه تفاوتی بین یوگا و چی‌گونگ وجود دارد یا خیر، یا تاثیرات آن زمانی که به یک برنامه ورزشی اضافه شود، چه هستند.

به‌طور خلاصه، مرور به‌روز شده ما نشان می‌دهد بیماران مبتلا به کمردرد مزمن و غیر اختصاصی که یوگا انجام می‌دهند، ممکن است آن را اندکی موثرتر از انجام ندادن هیچ نوع ورزشی بدانند، و به اندازه انجام دیگر ورزش‌ها برای عملکرد کمر موثر باشد. در حالی که در این به‌روزرسانی اطلاعات بهتری در مورد شباهت‌های میان یوگا و دیگر ورزش‌ها برای پیامد عملکرد کمر داریم، هم‌چنان به انجام کارآزمایی‌های بیشتری با کیفیت خوب نیاز هست تا بدانیم تفاوتی بین یوگا و دیگر اشکال ورزش برای عملکرد کمر در 12 ماه وجود دارد یا خیر، و اینکه تفاوت‌هایی برای درد، بهبودی بالینی، کیفیت زندگی و افسردگی دیده می‌شود یا خیر. زمانی که پیامد‌های فیزیکی را مانند عملکرد کمر در نظر می‌گیریم، منطقی است که یوگا و دیگر ورزش‌ها تاثیرات مشابهی داشته باشند، زیرا بسیاری از حرکات مورد استفاده در یوگا برای کمردرد مشابه حرکاتی هستند که در دیگر درمان‌های ورزشی برای این وضعیت استفاده می‌شوند. با این حال، مهم است به یاد داشته باشیم که انواع مختلفی از یوگا وجود دارد. مداخلات یوگا در کارآزمایی‌های وارد شده، به‌طور اختصاصی برای درمان کمردرد ایجاد شده و توسط مربیان آموزش‌دیده و با تجربه ارائه شدند. این عوامل ممکن است بر اثربخشی و بی‌خطری یوگا تاثیر بگذارند، و تصمیم‌گیری در مورد استفاده از یک برنامه یوگا که برای درمان کمردرد طراحی شده، باید به در دسترس بودن چنین برنامه‌ای، هزینه و ترجیحات فردی بیمار بستگی داشته باشد.

عارف: اگر مایل هستید درباره برنامه‌های یوگا که در این مطالعه مروری ارزیابی شده‌اند و مطالعاتی که این کار را انجام داده‌اند بیشتر بدانید، می‌توانید جزئیات کامل را در مرور کامل کاکرین که به صورت آنلاین در دسترس است، پیدا کنید. شما می‌توانید با جست‌وجوی ساده عبارت فارسی «نقش یوگا در مدیریت بالینی کمردرد» و یا عبارت انگلیسی 'yoga for back pain' در وب‌سایت Cochrane Library dot com آن را پیدا کنید.

Podcast translated by Leila Ghavami
Podcast edited by Shadi Kolahdoozan
Podcast recorded by Aref Arefan and Mahsa Esmaeili Fallah