پیشینه
پانکراس یکی از اعضاء داخل شکم است که آنزیم‌های گوارشی (موادی که غذای خورده شده را تجزیه می‌کنند) مختلفی را به مجاری پانکراس که به روده کوچک تخلیه می‌شود، ترشح می‌کند. پانکراس هم‌چنین دارای جزایر لانگرهانس است که هورمون‌های متعددی را از جمله انسولین (که به تنظیم قند خون کمک می‌کند) ترشح می‌کند. پانکراتیت حاد (acute pancreatitis) یک التهاب ناگهانی پانکراس است که می‌تواند منجر به تخریب پانکراس شود (نکروز پانکراس (pancreatic necrosis)). درمان افراد مبتلا به نکروز پانکراس با افرادی که نکروز پانکراس ندارند متفاوت است. می‌توان از تست‌های خون مانند پروتئین واکنشی-C؛ (C-reactive protein; CRP)، پروکلسی‌تونین (procalcitonin) و لاکتات دهیدروژناز (lactate dehydrogenase; LDH) برای تشخیص اینکه فرد مبتلا به پانکراتیت حاد دارای نکروز پانکراس است یا خیر، استفاده کرد. پس از آن برای تایید تشخیص نکروز پانکراس معمولا از CT اسکن استفاده می‌شود. چنان‌چه برای فردی تشخیص نکروز پانکراس داده شود، شدت مراقبت افزایش می‌یابد و بسته به نیاز، درمان‌های بیشتری انجام می‌شود. در حال حاضر مشخص نیست که اندازه‌گیری سطح CRP، پروکلسی‌تونین یا LDH در شناسایی نکروز پانکراس مفید است یا خیر.
ویژگی‌های مطالعه
برای دستیابی به مطالعات گزارش دهنده دقت CRP، پروکلسی‌تونین یا LDH در شناسایی نکروز پانکراس، تمامی منابع علمی را جست‌وجو کردیم. مطالعاتی را که تا 20 مارچ 2017 گزارش خود را ارائه کرده بودند وارد کردیم. سه مطالعه را که اطلاعات 242 فرد مبتلا به پانکراتیت را گزارش کرده بود، شناسایی کردیم. مطالعات شامل ابتلا به پانکراتیت به هر علتی بود.
نتایج کلیدی
متغیر بودن زمانی که مطالعات تست‌های خون را انجام داده بودند، و سطحی که بالاتر از آن تست غیر-طبیعی در نظر گرفته شده بود، بدین معناست که ما نمی‌توانستیم داده‌ها را برای به دست آوردن یک نتیجه کلی با یکدیگر ترکیب کنیم. با توجه به دلایل زیر نتیجه‌گیری قطعی در مورد اینکه این تست‌ها تا چه حد دقیق هستند امکان‌پذیر نبود.
مطالعات شرکت‌کنندگان معدودی را وارد کردند. در نتیجه، عدم قطعیت قابل توجهی در نتایج وجود داشت.
• کیفیت روش‌شناسی مطالعات پائین بود، که عدم قطعیت نتایج را بیشتر می‌کرد.
• برای آن‌که نتایج قابل اطمینان باشند، باید در گروه دیگری از شرکت‌کنندگان نیز مجددا به دست آیند. از آنجایی که این کار انجام نشد، عدم قطعیت در نتایج وجود داشت.
کیفیت شواهد
کیفیت روش‌شناسی تمامی مطالعات نامشخص یا پائین بود که ممکن است منجر به نتیجه‌گیری‌های غلط شود.
کمبود داده‌ها و نقایص روش‌شناسی در مطالعات به این معنی است که به دلیل عدم قطعیت نتایج، نتیجه‌گیری در مورد دقت تست تشخیصی برای تست شاخص امکان‌پذیر نبود. انجام مطالعات بیشتر با طراحی خوب درباره دقت تست تشخیصی با آستانه از پیش تعیین شده برای CRP، پروکلسی‌تونین و LDH و با پیگیری مناسب (حداقل دو هفته طول بکشد تا اطمینان حاصل شود که فرد مبتلا به نکروز پانکراس نیست، زیرا اسکن اولیه ممکن است نکروز پانکراس را نشان ندهد)، که استانداردهای مرجع در آنها به‌طور واضح تعریف شده باشد (تایید جراحی یا رادیولوژیک نکروز پانکراس) مهم هستند.
درمان افراد مبتلا به نکروز پانکراس (pancreatic necrosis) با افراد مبتلا به پانکراتیت ادماتوز (oedematous pancreatitis) متفاوت است. شناخت دقت تشخیصی پروتئین واکنشی C سرم (C-reactive protein; CRP)، پروکلسی‌تونین (procalcitonin) سرم و لاکتات دهیدروژناز سرم (lactate dehydrogenase; LDH) به عنوان یک تست تریاژ برای تشخیص نکروز پانکراس در افراد مبتلا به پانکراتیت حاد مهم است، زیرا در این صورت می‌توان برای تعیین اینکه فرد مبتلا به نکروز پانکراس نیاز به اقدامات بیشتری، مانند اسکن توموگرافی کامپیوتری (computed tomography; CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (magnetic resonance imaging; MRI) دارد یا خیر، یک تصمیم آگاهانه گرفت و درمان را برای نکروز پانکراس آغاز کرد. در حال حاضر هیچ عمل استاندارد بالینی وجود ندارد، اگر چه از CRP، به ویژه روند افزایش CRP، اغلب به عنوان یک تست تریاژ برای تعیین اینکه فرد نیاز به تصویربرداری بیشتر دارد یا خیر، استفاده می‌شود. هم‌چنین در حال حاضر هیچ مرور سیستماتیکی در رابطه با دقت تست تشخیصی CRP، پروکلسی‌تونین و LDH برای تشخیص نکروز پانکراس در افراد مبتلا به پانکراتیت حاد وجود ندارد.
مقایسه دقت تشخیصی CRP، پروکلسی‌تونین، یا LDH (تست شاخص)، یا به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر، در تشخیص پانکراتیت نکروز دهنده در افراد مبتلا به پانکراتیت حاد و بدون نارسایی عضو.
ما MEDLINE؛ Embase؛ Science Citation Index Expanded، موسسه ملی تحقیقات سلامت (NIHR و DARE) و سایر بانک‌های اطلاعاتی را تا مارچ 2017 جست‌وجو کردیم. به منظور شناسایی مطالعات بیشتر فهرست منابع مطالعات وارد شده را نیز مورد جست‌وجو قرار دادیم. از نظر زبان یا وضعیت نشر، یا این که داده‌ها به‌طور آینده‌نگر جمع‌آوری شده‌اند یا گذشته‌نگر، در مطالعات محدودیتی اعمال نکردیم. هم‌چنین «جست‌وجوی مرتبط» و «جست‌وجوی استنادی» را در MEDLINE و Embase انجام دادیم.
تمام مطالعاتی که دقت تست تشخیصی CRP، پروکلسی‌تونین و LDH، به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر، را برای تشخیص نکروز پانکراس در افراد مبتلا به پانکراتیت حاد با استفاده از استانداردهای مرجع زیر، مورد ارزیابی قرار دادند را وارد مرور کردیم: مشخصات رادیولوژیکی نکروز پانکراس (جذب ماده کنتراست در CT با MRI)، قضاوت جراح از نکروز پانکراس حین جراحی، یا تایید بافت‌شناسی نکروز پانکراس. قصد داشتیم چنان‌چه به مطالعات مورد-شاهدی برخوردیم، آنها را از مرور خارج کنیم؛ زیرا مستعد وجود سوگیری (bias) هستند؛ با این وجود، چنین مطالعاتی پیدا نکردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به شناسایی مطالعات مرتبط از منابع بازیابی شده پرداختند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به استخراج داده‌ها از مطالعات وارد شده، از جمله ارزیابی کیفیت روش‌شناسی آنها پرداختند. از آنجا که مطالعات وارد شده میزان CRP، پروکلسی‌تونین و LDH را در روزهای مختلفی پس از بستری گزارش و در سطوح مختلفی از برش (cut-off) اندازه‌گیری کرده بودند، انجام متاآنالیز با استفاده از مدل دو-متغیره (bivariate model)، زبق برنامه‌ریزی امکان‌پذیر نبود. حساسیت، ویژگی، احتمال post-test مثبت و منفی تست شاخص را با 95% فاصله اطمینان (CI) در هر یک از روزهای مختلف بستری بیمار گزارش و در سطوح مختلف برش اندازه‌گیری کردیم.
در مجموع سه مطالعه با 242 شرکت‌کننده، معیارهای ورود را به این مرور داشتند. یک مطالعه، عملکرد تشخیصی CRP را برای دو سطح آستانه (> 200 میلی‌گرم/لیتر و > 279 میلی‌گرم/لیتر) گزارش کرده بود، بدون آن‌که روزی را که CRP اندازه‌گیری شده بود، مشخص کند. یک مطالعه، عملکرد تشخیصی پروکلسی‌تونین را در روز 1 (1 روز بعد از بستری) با استفاده از یک سطح آستانه 0.5 نانوگرم/میلی‌لیتر گزارش کرده بود. در یک مطالعه، عملکرد تشخیصی CRP در روز 3 (3 روز پس از بستری) با استفاده از یک سطح آستانه 140 میلی‌گرم/لیتر و LDH در روز 5 (5 روز پس از بستری) با استفاده از یک سطح آستانه 290 U/L گزارش شده بود. حساسیت‌ها و ویژگی‌ها با هم متفاوت بود: میزان تخمین نقطه‌ای حساسیت‌ها از 72.0 تا 0.88 متغیر بود، در حالی که میزان تخمین نقطه‌ای از ویژگی‌ها برای تست‌های شاخص مختلف در روزهای مختلف بستری در بیمارستان از 0.75 تا 1.00 متغیر بود. با این حال، فواصل اطمینان گسترده بود: فواصل اطمینان حساسیت‌ها بازه‌ای از 0.51 تا 0.97 داشت، در حالی که فاصله اطمینان ویژگی‌ها برای تست‌های مختلف در روزهای مختلف بستری در بیمارستان از 0.18 تا 1.00 متغیر بود. به‌طور کلی، هیچ یک از تست‌هایی که در این مرور ارزیابی نشدند به اندازه کافی دقیق نبودند که بتوان آنها را در عمل بالینی مفید دانست.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.