پیشینه
بیماری‌های قلبی‌عروقی (CVD) گروهی از بیماری‌های موثر بر قلب و عروق خونی هستند. CVD یک بار (burden) جهانی به حساب آمده و در مناطق مختلف متفاوت است، و بخشی از این تنوع با عوامل تغذیه‌ای باز می‌گردد. این عوامل مهم هستند زیرا برای کمک به پیشگیری از بروز CVD و مدیریت آن، قابل اصلاح هستند. در این مطالعه مروری اثربخشی مصرف مکمل ویتامین K به عنوان یک مکمل تنها، در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از بیمارهای قلبی‌عروقی، تمام علل منجر به مرگ‌ومیر، نقاط پایانی غیر-کشنده (مانند حملات قلبی، سکته مغزی و آنژین) و عوامل خطر بروز CVD در بزرگسالان سالم و بزرگسالان در معرض خطر بررسی شد.
ویژگی‌های مطالعه
بانک‌های اطلاعاتی علمی را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (کارآزمایی‌های بالینی که افراد به‌طور تصادفی به یکی از دو یا چند بازوی درمان وارد می‌شوند) جست‌وجو کردیم که تاثیرات مصرف ویتامین K را در بزرگسالان سالم یا افراد در معرض خطر بالای ابتلا به CVD بررسی کردند. افرادی را با سابقه قبلی CVD (به عنوان مثال حملات قلبی و سکته مغزی) وارد مطالعه نکردیم. شواهد تا سپتامبر 2014 به‌روز است.
نتایج کلیدی
فقط یک کارآزمایی کوچک معیار ورود را داشت، که شامل 60 شرکت‌کننده 40 تا 65 ساله بود. این مطالعه بر تاثیرات مصرف مکمل‌های ویتامین K2 به مدت بیش از سه ماه بر عوامل خطر CVD (فشار خون و سطوح چربی) در افراد سالم متمرکز بود. تفاوتی در این عوامل خطر بین دو گروه مقایسه مشاهده نشد، اما این مطالعه کوچک بود و یافته‌های آن محدود شدند. این کارآزمایی نقاط انتهایی قلبی‌عروقی کشنده و غیر-کشنده را بررسی نکرد، زیرا مطالعه کوچک و کوتاه-مدت بود.
شواهد در حال حاضر بسیار محدود هستند و انجام کارآزمایی‌های بیشتر و با کیفیت بالا مورد نیاز است تا بتوان اثربخشی مصرف مکمل ویتامین K را بر پیشگیری از بروز CVD تعیین کرد.
کیفیت شواهد
تنها کارآزمایی شناسایی‌شده برای این مطالعه مروری، با خطر پائین سوگیری بود (به علت طرف‌داری از سوی شرکت‌کنندگان یا محققان، شانس کمتری برای رسیدن به نتایج غلط وجود داشت). با این حال شواهد به یک کارآزمایی کوچک محدود بودند و در حال حاضر نمی‌توان نتیجه‌گیری قطعی کرد.
نتایج بسیار محدود این مطالعه مروری فقدان شواهد موجود را برای تعیین اثربخشی مصرف مکمل ویتامین K در پیشگیری اولیه از بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی برجسته کرده، و نیاز به انجام کارآزمایی‌های بیشتر و با کیفیت بالاتر را در این زمینه نشان می‌دهد.
کمبود ویتامین K با افزایش رسوب کلسیم و کلسیفیکاسیون عروق کرونر همراه است، که ممکن است منجر به بروز بیماری‌های قلبی عروقی شود.
تعیین اثربخشی مصرف مکمل ویتامین K به عنوان یک مکمل مغذی برای پیشگیری اولیه از بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی.
بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی زیر را جست‌وجو کردیم: پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ شماره 8 از 12، 2014)؛ MEDLINE (Ovid؛ 1946 تا هفته 2 سپتامبر 2014)؛ EMBASE Classic + EMBASE (Ovid؛ 1947 تا 18 سپتامبر 2014)؛ Science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED) و Conference Proceedings Citation Index, Science (CPCI-S) (هر دو 1990 تا 17 سپتامبر 2014) در (Web of Science (Thomson Reuters؛ پایگاه اطلاعاتی چکیده‌های مطالعات مروری اثرات (DARE)؛ پایگاه اطلاعاتی ارزیابی تکنولوژی سلامت (Health Technology Assessment Database)؛ پایگاه اطلاعاتی ارزیابی‌های اقتصادی سلامت (Health Economics Evaluations Database) (شماره 3 از 4، 2014). پایگاه ثبت کارآزمایی‌ها و فهرست منابع مطالعات مروری را برای یافتن مطالعات بیشتر نیز جست‌وجو کردیم. محدودیت زبانی اعمال نشد.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای را وارد کردیم که در آن‌ها مصرف مکمل ویتامین K به عنوان یک مکمل مغذی تنها، به مدت حداقل سه ماه، در افراد بزرگسال سالم یا بزرگسالان در معرض خطر بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی بررسی شد. گروه مقایسه عبارت بودند از دارونما (placebo) یا دارونما (placebo). پیامدهای مورد نظر، حوادث بالینی بیماری‌های قلبی‌عروقی و عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی بودند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را برای ورود به مطالعه انتخاب، داده‌ها را خلاصه کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند.
فقط یک کارآزمایی کوچک (60 شرکت‌کننده تصادفی‌سازی شده) را وارد کردیم که به‌طور کلی خطر سوگیری برای آن در سطح پائین ارزیابی شد. این مطالعه مصرف دو دوز از مناکوئینون (menaquinone) (ویتامین K2) را برای بیش از 3 ماه در افراد سالم در سنین بین 40 و 65 سال بررسی کرد. تمرکز اصلی کارآزمایی، بررسی تاثیرات مناکوئینون (زیر-گروه MK7) در ماتریکس‌های مختلف پروتئین‌های Gla (پروتئین‌های MGP-وابسته به ویتامین K در دیواره عروق) در دوزهای متفاوت بود، اما نویسندگان سطوح فشار و چربی خون را نیز گزارش کردند. در این کارآزمایی، پیامدهای اولیه (حوادث بالینی بیماری‌های قلبی‌عروقی) گزارش نشدند، زیرا کوچک و کوتاه-مدت بود، و در افراد سالم انجام شد.
از نظر عوامل خطر بروز بیماری‌های قلبی‌عروقی، تاثیری از عملکرد ویتامین K2 بر فشار خون یا سطوح چربی خون دیده نشد، اگرچه کارآزمایی کوچک بود و یافته‌های آن محدود شدند. در این کارآزمایی هیچ‌یک از دیگر پیامدهای ثانویه گزارش نشدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.