این مرور «تکنیک انرژی عضلانی» (muscle energy technique; MET) را به عنوان درمانی برای کمردرد غیراختصاصی (دردی که نمی‌توان به علت خاصی مرتبط کرد) بررسی کرد.
MET نوعی درمان دستی (manual) یا «عملی (hands-on)» است که توسط پزشکان استئوپاتیک (osteopathic)، کایروپراکتورها (chiropractors) و فیزیوتراپیست‌ها (physical therapists) استفاده می‌شود. در این نوع درمان، بیمار با فشار در برابر مقاومتی که توسط درمانگر ارائه می‌شود، عضلات خود را منقبض می‌کند. سپس درمانگر به بیمار در کشش دادن، تقویت کردن و آرام‌سازی این عضلات کمک می‌کند. هدف این است که به بازیابی تحرک طبیعی عضلات و مفاصل کمک شود.
سوال مطالعه مروری: آیا MET برای افراد مبتلا به کمردرد غیراختصاصی، یک درمان بی‌خطر و موثر است؟
پژوهشگران سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) به دنبال کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای (نوعی مطالعه بالینی) بودند که MET را با دیگر رویکردهای درمانی مقایسه کردند.
این رویکردهای درمانی مقایسه عبارت بودند از عدم درمان، درمان MET ساختگی، ورزش، دیگر درمان‌های دستی، سونوگرافی، الکتروتراپی، گرما درمانی و هر ترکیبی از این رویکردها. این مرور شامل بیماران مبتلا به کمردرد با هر مدت زمان، از حاد (کمتر از شش هفته) تا مزمن (بیشتر از 12 هفته) بود.
سن افراد حاضر در این مطالعات بین 18 و 65 سال، و شدت درد از خفیف تا قابل توجه متغیر بود. آنها معمولا حدود پنج جلسه MET یا درمان(های) مقایسه‌ای را در یک دوره حدود 10 روزه دریافت کردند.
هدف نویسندگان مرور آن بود که تعیین کنند MET به کاهش درد یا افزایش توانایی فرد برای انجام فعالیت‌های عادی زندگی روزمره یا هر دو کمک می‌کند یا خیر.
پیشینه
کمردرد (low-back pain; LBP) یک نشانه شایع از دوران نوجوانی تا پیری است. حدود 50% از جمعیت عمومی در طول یک سال دچار کمردرد شده و تا 80% از افراد در طول زندگی خود LBP را گزارش می‌کنند.
تقریبا اکثریت افراد دچار کمردرد حاد می‌شوند (کوتاه‌‌مدت) که طی چند هفته، با یا بدون درمان، بهبود می‌یابد.
LBP طولانی‌تر، درد تحت حاد (به مدت 6 تا 12 هفته) و مزمن (بیش از 12 هفته)، معمولا پیامدهای نامطلوبی دارند. بخش کوچکی از افراد مبتلا به LBP حاد دچار LBP مزمن و ناتوان‌کننده می‌شوند که می‌تواند در تمام جنبه‌های زندگی عادی اختلال ایجاد کند، باعث درد و ناراحتی قابل توجهی شود و هزینه‌های هنگفتی را از نظر مراقبت‌های پزشکی، ناتوانی کاری و غرامت کارگران ایجاد کند.
درمان‌های زیادی وجود دارند که ادعا می‌شود برای درمان LBP مفید هستند. اکثر این درمان‌ها به خوبی مورد بررسی قرار نگرفته یا از نظر کاهش درد و بهبود ناتوانی، تاثیرات متوسطی دارند. با این حال، برای بسیاری از افراد مبتلا به LBP، حتی درمان‌های نسبتا موثر نیز می‌توانند در مقابله با نشانه‌ها و بازگشت به زندگی عادی مفید واقع شوند. بنابراین، بررسی اثربخشی درمان‌هایی که ممکن است به افراد مبتلا به LBP کمک کنند، به ویژه درمان‌هایی مانند MET که غیرتهاجمی و احتمالا بی‌خطر و ارزان هستند، مفید است.
ویژگی‌‌های مطالعه
پژوهشگران سازمان همکاری کاکرین به دنبال مطالعاتی (کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده) بودند که تا ماه‌های می و جون 2014 منتشر شدند. آنها مطالعاتی را وارد کردند که MET توسط پزشکان استئوپاتیک (osteopathic)، کایروپراکتورها (chiropractors) یا فیزیوتراپیست‌ها (physical therapists) ارائه شدند.
دوازده کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده پیدا شد که در مجموع شامل 500 بیمار بودند. همه بیماران در این مطالعات مبتلا به «LBP غیراختصاصی» بودند، به این معنی که هیچ دلیل قابل شناسایی برای نشانه‌های کمردرد آنها وجود نداشت.
پس از بررسی شواهد، نویسندگان مرورهای مرکز همکاری‌های کاکرین چهار نوع درمان مقایسه‌ای را در این مرور گنجاندند که هر کدام به دو دسته درد حاد و مزمن تقسیم شدند:
• MET به علاوه هر گونه مداخله در برابر همان مداخله به تنهایی؛
• MET در برابر عدم درمان؛
• MET در برابر MET ساختگی؛
• MET در برابر تمام درمان‌های دیگر.
نتایج کلیدی
نویسندگان مرور نتوانستند شواهد کافی را برای قضاوت قطعی در مورد بی‌خطری (safety) یا اثربخشی MET بیابند. ابعاد مطالعات عموما بسیار کوچک و در معرض خطر بالای سوگیری (bias) بودند و پاسخ‌های غیرقابل اعتمادی را در مورد این درمان ارائه کردند.
نیاز به انجام مطالعات بزرگتر و با کیفیت بالا برای تعیین اثربخشی و بی‌خطری MET وجود دارد.
در حال حاضر شواهد قانع‌کننده‌ای وجود ندارد که نشان دهد MET به عنوان یک درمان مستقل موثر است یا خیر، یا در صورت ارائه همراه با دیگر درمان‌ها، اثربخشی آنها را بهبود می‌بخشد یا خیر.
کیفیت شواهد
سطح کیفیت شواهد پائین بود. مطالعات موجود کوچک بوده و فقط پیامدهای کوتاه‌‌مدت را گزارش کردند. اکثر مطالعات به دلیل نحوه طراحی و انجام آنها، در معرض خطر بالای سوگیری تشخیص داده شدند.
کیفیت پژوهش‌های مربوط به تست اثربخشی MET ضعیف است. ابعاد مطالعات به‌طور کلی کوچک بوده و به دلیل نقص‌های روش‌شناسی (methodology)، در معرض خطر بالای سوگیری قرار دارند. مطالعات انجام‌شده تا به امروز، به‌طور کلی شواهدی را با کیفیت پائین ارائه دادند که نشان می‌دهند MET برای بیماران مبتلا به LBP موثر نیست. برای تعیین اینکه روش MET در بالین موثر است یا خیر، شواهد کافی وجود ندارد. برای بررسی این سوال، انجام مطالعات بزرگ، با روش‌شناسی مناسب ضروری است.
کمردرد (low-back pain; LBP) به دلیل درد و کاهش عملکرد موجب ایجاد ناراحتی زیادی برای فرد می‌شود، همچنین به دلیل هزینه‌های استفاده از خدمات مراقبت سلامت و کاهش بهره‌وری در کار، بار (burden) اجتماعی قابل توجهی به همراه دارد. در اکثریت افراد مبتلا به LBP، هیچ علت آناتومیکی خاصی را نمی‌توان به‌طور قطع شناسایی کرد. برای افراد مبتلا به LBP غیراختصاصی، گزینه‌های درمانی متعددی وجود دارند که نشان داده شده تعداد کمی از آنها در کاهش درد و ناتوانی موثر هستند. تکنیک انرژی عضلانی (muscle energy technique; MET) یک تکنیک درمانی است که عمدتا توسط متخصصین استئوپاتیک، فیزیوتراپیست‌ها و کایروپراکتورها استفاده می‌شود و شامل دوره‌های متناوب انقباضات عضلانی همراه با مقاومت و کشش کمکی است. تا به امروز مشخص نشده که MET در کاهش درد و بهبود عملکرد در افراد مبتلا به LBP موثر است یا خیر.
بررسی اثربخشی MET در درمان افراد مبتلا به LBP غیراختصاصی در مقایسه با مداخلات کنترل، با تاکید ویژه بر پیامدهای ذهنی و ناتوانی درد.
CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE، پنج بانک اطلاعاتی دیگر و دو پایگاه ثبت کارآزمایی‌ها، از ابتدا تا ماه‌های می و جون 2014 همراه با بررسی منابع و جست‌وجوی استنادی مرورهای سیستماتیک مرتبط جست‌وجو شدند.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای که به ارزیابی تاثیر MET بر درد یا ناتوانی در بیماران مبتلا به LBP غیراختصاصی پرداختند، در این مرور وارد شدند.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده و داده‌ها را استخراج کردند. متاآنالیز در جایی انجام شد که همگونی بالینی کافی بود. کیفیت شواهد برای هر مقایسه با رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) بررسی شد.
تعداد 12 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده با 14 مقایسه در این مرور گنجانده شدند، و حجم نمونه کلی 500 شرکت‌کننده در تمامی مقایسه‌ها بود. مطالعات واردشده معمولا بسیار کوچک بودند (شامل 20 تا 72 نفر)، همه به جز یک مورد در معرض خطر بالای سوگیری ارزیابی شده و همگی پیامدهای کوتاه‌‌مدت را گزارش کردند. برای ادغام و تجمیع نتایج، مطالعات به هفت مقایسه همگون از نظر بالینی، با توجه به جمعیت بیمار (LBP حاد یا مزمن) و ماهیت مداخله کنترل، تقسیم شدند. بیشتر مقایسه‌ها (پنج مورد از هفت مقایسه) شامل فقط یک مطالعه بودند، یک مقایسه شامل دو مطالعه و یک مقایسه شامل هفت مطالعه بود.
متاآنالیزها شواهدی را با کیفیت پائین ارائه کردند مبنی بر اینکه MET در صورت اضافه شدن به دیگر درمان‌ها، هیچ مزیت اضافی از نظر پیامدهای درد مزمن و ناتوانی در کوتاه‌‌مدت نداشت (تفاوت میانگین وزن‌دهی‌شده (WMD) برای درد: 0.00؛ 95% CI؛ 2.97- تا 2.98 در یک مقیاس 100 امتیازی؛ تفاوت میانگین استانداردشده (SMD) برای ناتوانی: 0.18-؛ 95% CI؛ 0.43- تا 0.08؛ 7 مطالعه، 232 شرکت‌کننده). شواهدی با کیفیت پائین وجود داشت مبنی بر اینکه MET در مقایسه با MET ساختگی موجب تفاوت‌های بالینی مرتبطی در میزان درد نشد (تفاوت میانگین (MD): 14.20؛ 95% CI؛ 10.14- تا 38.54؛ 1 مطالعه، 20 شرکت‌کننده). در مقایسه MET با دیگر درمان‌های محافظه‌کارانه برای LBP حاد غیراختصاصی، شواهدی با کیفیت بسیار پائین مبنی بر عدم تفاوت بالینی مرتبط در پیامدهای درد (MD: -10.72؛ 95% CI؛ 32.57- تا 11.13؛ 2 مطالعه، 88 شرکت‌کننده) و وضعیت عملکردی (MD: 0.87؛ 95% CI؛ 6.31- تا 8.05؛ 1 مطالعه، 60 شرکت‌کننده) وجود داشت. در مقایسه MET با دیگر درمان‌های محافظه‌کارانه برای LBP مزمن غیراختصاصی، شواهدی با کیفیت پائین مبنی بر عدم وجود تفاوت بالینی مرتبط در پیامدهای درد (MD: -9.70؛ 95% CI؛ 20.20- تا 0.80؛ 1 مطالعه، 30 شرکت‌کننده) و وضعیت عملکردی (MD: -4.10؛ 95% CI؛ 9.53- تا 1.33؛ 1 مطالعه، 30 شرکت‌کننده) به دست آمد. شواهدی با کیفیت پائین مبنی بر عدم وجود تفاوت مرتبط از نظر بالینی برای افزودن MET به دیگر مداخلات در مدیریت بالینی LBP حاد غیراختصاصی از نظر پیامد درد (MD: -3؛ 95% CI؛ 11.37- تا 5.37؛ 1 مطالعه، 40 شرکت‌کننده) و شواهدی با کیفیت پائین مبنی بر تاثیر مداخله به نفع MET برای وضعیت عملکردی (MD: -17.6؛ 95% CI؛ 27.05- تا 8.15-؛ 1 مطالعه، 40 شرکت‌کننده) وجود داشت. برای LBP مزمن غیراختصاصی، شواهدی با کیفیت پائین مبنی بر تاثیر مداخله به نفع MET برای افزودن MET به دیگر مداخلات از نظر پیامدهای درد (MD: -34.1؛ 95% CI؛ 38.43- تا 29.77-؛ 1 مطالعه، 30 شرکت‌کننده) و وضعیت عملکردی (MD: -22؛ 95% CI؛ 27.41- تا 16.59-؛ 1 مطالعه، 30 شرکت‌کننده) وجود داشت. در نهایت، شواهدی با کیفیت پائین مبنی بر عدم تفاوت برای افزودن MET به مداخله دستی دیگر در مقایسه با مداخله مشابه همراه با دیگر درمان‌های محافظه‌کارانه برای پیامدهای درد (MD: 5.20؛ 95% CI؛ 3.03- تا 13.43؛ 1 مطالعه، 20 شرکت‌کننده) و وضعیت عملکردی (MD: 6.0؛ 95% CI؛ 0.49- تا 12.49؛ 1 مطالعه، 20 شرکت‌کننده) دیده شد.
هیچ مطالعه‌ای، در مورد دیگر پیامد اولیه یعنی به‌زیستی (well-being) عمومی، گزارشی را ارائه نکرد. هفت مطالعه گزارش دادند که هیچ عارضه جانبی مشاهده نشد، در حالی که پنج مطالعه دیگر هیچ اطلاعاتی را در مورد عوارض جانبی گزارش نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.