سوال مطالعه مروری
ما شواهد مربوط به اثربخشی و ایمنی زایلیتول (xylitol) را در پیشگیری از عفونت گوش میانی (اوتیت میانی حاد (acute otitis media; AOM)) در کودکان تا 12 ساله مرور کردیم.
پیشینه
اوتیت میانی حاد (AOM) شایع‌ترین عفونت یاکتریایی میان کودکان در ایالات متحده است. عوارض جدی این بیماری نادر است، ولی این بیماری شایع میان کودکان، تاثیر زیادی بر سیستم مراقبت سلامت دارد. در ایالات متحده، این بیماری تقریبا مسئول 20 میلیون مورد ویزیت توسط پزشک در سال است. درمان آنتی‌بیوتیکی AOM پُر-هزینه است و موجب نگرانی‌هایی نیز درباره ایجاد باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک می‌شود. جراحی نیز تهاجمی و پُر-هزینه است و به دلیل این عوامل اقدامات اثربخش در پیشگیری از AOM مطلوب است. یک درمان جایگزین، زایلیتول یا شکر birch است. زایلیتول دهه‌ها به عنوان یک شیرین کننده طبیعی غیر-شکری عمدتا در صمغ‌های جویدنی (آدامس)، در صنعت قنادی، در خمیر دندان و در پزشکی استفاده می‌شده است، این ماده خطر پوسیدگی دندان را کاهش می‌دهد.
تاریخ جستوجو
منابع علمی مربوط را تا ژانویه 2016 جستوجو کردیم. این یک نسخه به‌روز از مروری است که آخرین بار در سال 2011 منتشر شد.
ویژگی‌های مطالعه
ما پنج کارآزمایی بالینی را با 3405 کودک شناسایی کردیم، اکثرا از گروه پژوهشی یکسانی بودند. چهار کارآزمایی در فنلاند انجام شده بود و شامل کودکان سالم (سه کارآزمایی) یا کودکان مبتلا به عفونت تنفسی حاد (یک کارآزمایی) بود. کارآزمایی پنجم در آمریکا انجام شده و شامل کودکان مستعد ابتلا به اوتیت بود که از ویزیت‌های پزشکی عمومی انتخاب شدند.
منابع تامین مالی مطالعه
هر پنج کارآزمایی از منابع مالی دولتی استفاده کردند؛ بررسی کنندگان مطالعه فنلاندی یک پتنت از آمریکا برای استفاده از زایلیتول در درمان عفونت تنفسی داشتند.
نتایج کلیدی
زایلیتول، تجویز شده به صورت آدامس، قرص مکیدنی یا شربت می‌تواند وقوع AOM را میان کودکان سالم بدون عفونت حاد مجاری تنفسی فوقانی از 30% تا 22% کاهش دهد. تفاوتی در عوارض جانبی (عمدتا درد و ناراحتی شکمی و راش) بین گروه کنترل و گروه زایلیتول وجود ندارد. بر اساس این نتایج، ما انتظار خواهیم داشت که از 1000 کودک در سنین تا 12 ساله که 299 نفر از آنها بدون زایلیتول به AOM مبتلا می‌شوند، اگر آدامس‌های زایلیتولی مصرف کنند، بین 194 تا 263 نفر به AOM مبتلا شوند. تاثیر پیشگیرانه زایلیتول میان کودکان مبتلا به عفونت تنفسی یا کودکان مستعد ابتلا به اوتیت نامشخص و غیر-قطعی بود.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد برای کودکان سالم و کودکان مبتلا به عفونت تننفسی در سطح متوسط و برای کودکان مستعد ابتلا به اوتیت در سطح پائین بود.
شواهد با کیفیت متوسط وجود دارد مبنی بر اینکه تجویز پروفیلاکتیک زایلیتول میان کودکان سالم در مهد کودک‌ها می‌تواند وقوع AOM را کاهش دهد. در زمینه اثربخشی زایلیتول در پیشگیری از AOM میان کودکان مبتلا به عفونت تنفسی یا کودکان مستعد ابتلا به اوتیت، شواهد غیر-قطعی است. متاآنالیز به دلیل داده‌های حاصل از تعداد اندکی از مطالعات، محدود بود، اکثر داده‌ها نیز از همان گروه پژوهش بود.
اوتیت میانی حاد (acute otitis media; AOM) شایع‌ترین عفونت باکتریایی میان کودکان جوان در ایالات متحده است. محدودیت‌ها و نگرانی‌هایی درباره درمان این بیماری با آنتی‌بیوتیک‌ها و جراحی وجود دارد و بنابراین اقدامات پیشگیرانه موثر، جذاب هستند. یک اقدام بالقوه پیشگیرانه، زایلیتول (xylitol) است، این ماده جایگزین طبیعی شکر است که باعث کاهش خطر پوسیدگی دندان می‌شود. زایلیتول می‌تواند پایبندی به استرپتوکوکوک پنومونیا (Streptococcus pneumoniae; S pneumoniae) و هموفیلوس آنفلوآنزا (Haemophilus influenzae; H influenzae) را به سلول‌های نازوفارنژیال در آزمایشگاه کاهش دهد. این یک نسخه به‌روز از مروری است که اولین بار در سال 2011 منتشر شد.
ارزیابی اثربخشی و ایمنی زایلیتول در پیشگیری از AOM در کودکان تا سن 12 سالگی.
ما بانک‌های اطلاعاتی زیر را جستوجو کردیم: CENTRAL (شماره 12؛ 2015)؛ MEDLINE (از 1950 تا ژانویه 2016)؛ Embase (از 1974 تا ژانویه 2016)؛ CINAHL (از 1981 تا ژانویه 2016)؛ LILACS (از 1982 تا ژانویه 2016)؛ Web of Science (از 2011 تا ژانویه 2016)؛ چکیده مقالات دارویی بین‌المللی (International Pharmaceutical Abstracts) (از 2000 تا ژانویه 2016).
معیار انتخاب ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) یا شبه-RCTها با حضور کودکان 12 ساله یا جوان‌تر بود که مکمل زایلیتول با دارونما (placebo) یا عدم درمان، برای پیشگیری از AOM مقایسه شده بود.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌های مربوطه را از نتایج جستوجو انتخاب کرده و کیفیت مطالعه را ارزیابی و سپس درجه‌بندی کردند، داده‌های مرتبط را برای ورود به این مرور استخراج کردند. ما با نویسندگان کارآزمایی برای گرفتن داده‌های ازدست‌رفته تماس گرفتیم. به هر نوع حادثه جانبی مربوط به زایلیتول توجه کردیم. داده‌ها را بر اساس پیامدهای مرتبط استخراج کردیم و اندازه تاثیرگذاری را با محاسبه خطر نسبی (RR)، تفاوت خطر (RD) و 95% فواصل اطمینان (CI) مرتبط با آنها تخمین زدیم.
پنج کارآزمایی بالینی را با 3405 کودک برای ورود به این مرور شناسایی کردیم. برای نسخه به‌روز شده سال 2016، یک کارآزمایی جدید را نیز شناسایی و در مرور وارد کردیم. این کارآزمایی یک مرور سیستماتیک بود اما به دلیل چند عامل ناهمگونی، وارد متاآنالیز (meta-analysis) نشد. چهار کارآزمایی باقیمانده، کیفیت روش‌شناسی مطلوب و کافی داشتند. در سه RCT شامل 1826 کودک سالم فنلاندی که به مهد کودک می‌رفتند، شواهد با کیفیت متوسط وجود دارد که نشان می‌دهد زایلیتول (در هر شکلی) می‌تواند خطر AOM را از 30% تا حدود 22% در مقایسه با گروه کنترل کاهش دهد (RR: 0.75؛ 95% CI؛ 0.65 تا 0.88). میان دلایل خروج از مطالعه، تفاوت معناداری در ناراحتی‌های شکمی و راش بین گروه زایلیتول و گروه کنترل وجود نداشت. زایلیتول در کاهش AOM میان کودکان سالم در جریان عفونت تنفسی (RR: 1.13؛ 95% CI؛ 0.83 تا 1.53؛ شواهد با کیفیت متوسط) یا میان کودکان سالم اما مستعد ابتلا به اوتیت (RR: 0.90؛ 95% CI؛ 0.67 تا 1.21؛ شواهد با کیفیت پائین) موثر نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.