کاتترهای ورید مرکزی برای درمان طولانی‌مدت داخل وریدی در مدیریت کودکان به شدت بدحال، برای تغذیه تزریقی، تجویز دارو و نظارت بر وضعیت بیمار استفاده می‌شود. قرار دادن این کاتترها در محل خود می‌تواند باعث لخته شدن خون در داخل یا اطراف انتهای کاتتر، همچنین بروز عفونت، اعم از موضعی یا عفونت جریان خون شود. در نتیجه این عوامل، کاتتر مسدود شده و در نهایت به حدی می‌رسد که کاملا بسته شده و دیگر نمی‌توان از آن برای تجویز مایعات استفاده کرد. داروهای ضدانعقاد یا آنتی‌کوآگولانت را مانند هپارین می‌توان برای طولانی‌تر کردن مفید بودن کاتتر استفاده کرد یا کاتترها می‌توانند با هپارین پوشیده شوند (heparin-bonded catheters). مصرف طولانی‌مدت هپارین می‌تواند عوارض جانبی را مانند خونریزی، واکنش‌های آلرژیک، ترومبوسیتوپنی القایی (افت غیرطبیعی تعداد پلاکت‌ها در خون) و پوکی استخوان ایجاد کند.
نویسندگان مرور دو کارآزمایی کنترل‌شده را با کیفیت خوب شناسایی کردند که 287 کودک یک روزه تا 16 سال را به صورت تصادفی برای دریافت یک کاتتر آغشته به هپارین یا یک کاتتر استاندارد انتخاب کردند. میانه (median) مدت زمانی که می‌توان از کاتتر برای تجویز مایعات استفاده کرد (باز ماندن آن) با دو نوع کاتتر تفاوت بارزی نداشت. این دوره معادل هفت روز در گروه کاتتر آغشته به هپارین و شش روز در گروه کاتتر استاندارد بود. هیچ تفاوتی میان دو گروه از نظر خطر ترومبوز ناشی از کاتتر در طول مدت زمانی که کاتتر در آن قرار داشت، دیده نشد. فقط در یک مطالعه گزارش شد که، روندی به سمت کاهش خطر انسداد کاتتر در هفته اول پس از قرار دادن کاتتر وجود داشت.
خطرات عفونت‌های جریان خون ناشی از کاتتر و کلونیزاسیون باکتریایی کاتتر با استفاده از کاتترهای آغشته به هپارین به‌طور قابل توجهی کاهش یافت، با زمان طولانی‌تری برای ایجاد عفونت (تاخیر در گروه کاتتر آغشته به هپارین)؛ با این حال، فقط در یک مطالعه گزارش شد و قدرت شواهد پائین بود. تفاوت معنی‌داری در خطر ترومبوسیتوپنی پس از قرار دادن کاتتر وجود نداشت.
دو مطالعه واجد شرایط در مورد استفاده از کاتترهای آغشته به هپارین در مقابل دارونما در کودکان شناسایی شدند. متاآنالیز این دو مطالعه هیچ کاهشی را در ترومبوز ناشی از کاتتر با کاتترهای آغشته به هپارین نشان نداد. یک مطالعه کاهش عفونت جریان خون ناشی از کاتتر و کلونیزاسیون را به دنبال استفاده از کاتترهای آغشته به هپارین گزارش کرد. قدرت شواهد کم بود و انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده چند مرکزی با طراحی خوب مورد نیاز است.
کاتترهای ورید مرکزی (central venous catheters; CVCs) پایه اصلی مدیریت بالینی کودکان بدحال را تشکیل می‌دهند. با این حال، این کاتترها با عوارض مکانیکی و عفونی همراه هستند که طول عمر کودکان را کاهش می‌دهند. نتایج استفاده از کاتترهای آغشته به هپارین در مطالعات حیوانی و بزرگسالان امیدوارکننده بوده است. این نخستین نسخه به‌روز شده از مروری است که در سال 2007 منتشر شد.
هدف اولیه، تعیین تاثیر CVCهای آغشته به هپارین بر مدت باز ماندن کاتتر در کودکان بود. اهداف ثانویه عبارت بودند از تعیین تاثیرات کاتترهای آغشته به هپارین بر بروز ترومبوز، انسداد، عفونت جریان خون و عوارض جانبی ناشی از کاتتر.
برای این به‌روزرسانی، هماهنگ‌کننده جست‌وجوی کارآزمایی‌های گروه بیماری‌های عروقی محیطی در کاکرین به جست‌وجو در پایگاه ثبت تخصصی گروه (آخرین جست‌وجو در آگوست 2013) و CENTRAL (شماره 7؛ 2013) پرداخت. نویسندگان، MEDLINE (1946 تا هفته 3 آگوست 2013) را جست‌وجو کردند.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و شبه-تصادفی‌سازی شده و کنترل‌شده را با محوریت استفاده از کاتترهای آغشته به هپارین در مقابل کاتترهای آغشته نشده به هپارین یا کاتترهای آغشته به آنتی‌بیوتیک وارد کردیم که هر یک از پیامدهای از پیش تعیین‌شده را، بدون اعمال محدودیت در زبان نگارش مقاله، گزارش کردند.
کیفیت روش‌شناسی (methodology) کارآزمایی‌ها را با استفاده از اطلاعات ارائه شده در مطالعات و با برقراری ارتباط شخصی با نویسندگان ارزیابی کردیم. داده‌ها را استخراج کرده و اندازه تاثیرگذاری (effect size) مداخله را در قالب نسبت خطر (RR)، تفاوت خطر (risk difference) یا تعداد افراد مورد نیاز برای درمان (numbers needed to treat; NNT)، در صورت لزوم، تخمین زدیم.
دو مطالعه واجد شرایط را با مجموع 287 شرکت‌کننده وارد کردیم؛ هر دو مورد کیفیت روش‌شناسی خوبی داشتند. در یک مطالعه، هیچ تفاوتی در مدت زمان باز ماندن کاتتر میان کاتترهای آغشته به هپارین و آغشته نشده به هپارین (میانه (median) مدت زمان باز ماندن کاتتر: هفت روز در مقابل شش روز) دیده نشد. هیچ تفاوتی در خطر بروز ترومبوز ناشی از کاتتر وجود نداشت (دو مطالعه، RR: 0.34؛ 95% CI؛ 0.01 تا 7.68؛ I 2 = 80%؛ RD: -0.06؛ 95% CI؛ 0.17- تا 0.06). داده‌های یک مطالعه کاهش معنی‌داری را از نظر آماری در خطر انسداد کاتتر (RR: 0.06؛ 95% CI؛ 0.00 تا 1.07؛ RD: -0.08؛ 95% CI؛ 0.13- تا 0.02-؛ NNT: 13؛ 95% CI؛ 8 تا 50) عفونت‌های جریان خون ناشی از کاتتر (RR: 0.06؛ 95% CI؛ 0.01 تا 0.41؛ RD: -0.17؛ 95% CI؛ 0.25- تا 0.10-؛ NNT: 6؛ 95% CI؛ 4 تا 10) و کلونیزاسیون کاتتر (RR: 0.21؛ 95% CI؛ 0.06 تا 0.71؛ RD: -0.11؛ 95% CI؛ 0.19- تا 0.04-؛ NNT: 9؛ 95% CI؛ 5 تا 25) در گروه کاتتر آغشته به هپارین نشان داد. مطالعه دوم در مورد این پیامدها گزارشی را ارائه نکرد. تفاوت معنی‌داری در خطر ترومبوسیتوپنی پس از قرار دادن کاتتر وجود نداشت (RR: 0.73؛ 95% CI؛ 0.38 تا 1.39؛ RD: -0.02؛ 95% CI؛ 0.10- تا 0.07).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.