Wprowadzenie

Żyły to rodzaj naczyń krwionośnych odpowiedzialnych za transport krwi z ciała do serca (co jest określane jako powrót krwi żylnej). Proces ten wspomagają skurcze mięśni kończyn dolnych (tzw. pompa mięśniowa). Problemy z żyłami lub pompą mięśniową w nogach u niektórych osób mogą upośledzać ten proces, powodując stan znany jako przewlekła niewydolność żylna (PNŻ). PNŻ może powodować ból, obrzęk (zatrzymanie płynu prowadzące do opuchlizny) i owrzodzenia nóg oraz obniżyć jakość życia pacjenta. Badania wskazują, że metody leczenia (np. ćwiczenia fizyczne), które mają na celu zwiększenie wykonywania ruchów w stawie skokowym i wzmocnienie pompy mięśniowej w łydce mogą być użyteczne w zapobieganiu postępowi choroby i jej konsekwencjom. Przyjrzeliśmy się danym, które wspierają ćwiczenia fizyczne jako metodę leczniczą w PNŻ.

Charakterystyka badań i kluczowe wyniki

Niniejszy przegląd objął dwa badania kliniczne, w których brało udział łącznie 54 uczestników. W badaniach tych porównywano bezpośrednio skutki ćwiczeń fizycznych i interwencję kontrolną (dane aktualne do maja 2016 roku). W pierwszym badaniu nie wykazano różnic między grupą osób wykonujących ćwiczenia, a grupą kontrolną, natomiast w drugim badaniu stwierdzono złagodzenie objawów u pacjentów ćwiczących. Pod koniec drugiego badania zaobserwowano poprawę powrotu krwi żylnej w grupie, która wykonywała ćwiczenia w porównaniu z grupą kontrolną. W analizowanych badaniach nie wykazano nowych przypadków owrzodzeń żylnych nóg. Nie zaobserwowano żadnej różnicy pomiędzy grupami ćwiczącymi i kontrolnymi odnośnie jakości życia uczestników, ruchomości w stawie skokowym i ogólnej siły mięśni. Wynik wskazujący na poprawę powrotu krwi żylnej w grupie osób ćwiczących wspiera pogląd, że ćwiczenia fizyczne poprawiają warunki przepływu krwi u osób z PNŻ. Istnieje jednak wysokie ryzyko błędu systematycznego ze względu na brak ślepej próby (uczestniczy i badacze wiedzieli, do jakiej grupy przynależą pacjenci; przyp.tłum.) i doboru losowego. Dlatego uważamy, że obecnie nie ma jeszcze wystarczających informacji do potwierdzenia, że ćwiczenia fizyczne są skuteczne w leczeniu PNŻ.

Jakość danych naukowych

Ogólną jakość danych oceniliśmy jako bardzo niską: obydwa uwzględnione badania były niewielkie (łącznie zbadano 54 uczestników) i obarczone dużym ryzykiem błędu systematycznego ze względu na schemat zaślepienia i doboru losowego.