پیام‌های کلیدی
-
تزریق واکسن‌های کونژوگه تیفوئید (typhoid conjugate vaccines; TCV) در مقایسه با گروه کنترل (عدم دریافت واکسن، دارونما (placebo) یا واکسن برای بیماری دیگر)، ممکن است منجر به کاهش زیادی در موارد تب تیفوئید حاد شوند.
-
ما مطمئن نیستیم که TCVها در مقایسه با دیگر واکسن‌های تیفوئید، موارد حاد تیفوئید را کاهش می‌دهند یا خیر.
-
هنگام مقایسه TCVها با یک گروه کنترل، یک واکسن تیفوئید غیرکونژوگه یا یک TCV متفاوت، ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در مرگ‌ومیر ناشی از هر علتی، و بروز عوارض ناخواسته وجود داشته باشد. TCV در مقایسه با گروه کنترل، کاهش اندکی را در بروز عوارض جانبی جدی ایجاد کرد، اما در مقایسه با دیگر TCVها ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت وجود داشته باشد.
-
انجام تحقیقات قوی‌تری در کشورهای بومی تیفوئید (کشورهایی که تیفوئید به‌طور منظم در آن‌جا رخ می‌دهد) در این زمینه مورد نیاز است.
TCVها چه هستند؟
واکسن‌های کونژوگه تیفوئید (TCVs) برای محافظت در برابر ابتلا به تب تیفوئید طراحی شده‌اند، که گاهی به عنوان تب روده‌ای شناخته شده، و توسط باکتری سالمونلا تیفی ( Styphi ) ایجاد می‌شود. این باکتری یک لایه بیرونی از مولکول‌های قند دارند (به نام پلی‌ساکارید Vi). برای کمک به بدن در ایجاد یک پاسخ ایمنی قوی، پلی‌ساکارید Vi به یک پروتئین متصل می‌شود. این روش به سیستم ایمنی کمک می‌کند تا S typhi را به‌طور موثرتری تشخیص داده و با آن مبارزه کند. TCVهای ارزیابی‌شده شامل Vi سم کزاز ( Vi tetanus toxoid; Vi-TT)، Vi توکسوئید دیفتری (Vi diphtheria toxoid; Vi-DT)؛ Vi-CRM 197 و Vi-rEPA هستند.
چرا TCVها مهم هستند؟
تب تیفوئید باعث بیماری و مرگ در افراد ساکن در کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط (LMICs) می‌شود - عمدتا در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، جنوب آسیا و جنوب شرقی آسیا. این بیماری از طریق انتقال مدفوعی-دهانی، از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود (میکروب‌ها از طریق تماس با مدفوع انسان پخش می‌شوند). افراد مبتلا به تیفوئید ممکن است دچار تب بالا، درد بدن، سردرد، حالت تهوع و استفراغ، اشتهای کم، و بعدا، درد معده، شوند. تیفوئید باید با تست آزمایشگاهی تشخیص داده شود، اما اغلب بر اساس نشانه‌ها تشخیص گذاشته می‌شود. این بیماری با آنتی‌بیوتیک قابل درمان است، اما مقاومت آنتی‌بیوتیکی در حال افزایش است. واکسیناسیون، همراه با مداخلاتی مانند دسترسی به آب تمیز، شست‌وشوی دست‌ها و بهبود بهداشت، به پیشگیری از ابتلا به تب تیفوئید کمک می‌کنند. سازمان جهانی بهداشت (WHO) واکسیناسیون تیفوئید را در برنامه‌های واکسیناسیون روتین برای کودکان در مناطق پرخطر توصیه می‌کند. برخلاف دیگر واکسن‌های تیفوئید، واکسن TCV را می‌توان برای کودکان زیر دو سال تزریق کرد.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
ما خواستیم بدانیم که واکسن‌های کونژوگه تیفوئید چقدر در پیشگیری از ابتلا به تب تیفوئید حاد و مرگ‌ومیر ناشی از هر علتی موثر بوده، و تا چه اندازه بی‌خطر هستند.
ما چه‌کاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که TCVها را با یک گروه کنترل (عدم دریافت واکسن، دارونما (placebo) یا واکسن برای بیماری دیگر)، دیگر واکسن‌های تیفوئید و دیگر TCVها مقایسه کردند. نتایج مطالعه را خلاصه کرده و اعتماد خود را به شواهد رتبه‌بندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما 19 مطالعه را با 395,650 شرکت‌کننده پیدا کرده و 394,790 نفر را در آنالیز خود گنجاندیم. سن شرکتکنندگان بین شش و 60 سال متغیر بود. کوچک‌ترین مطالعه شامل 75 شرکت‌کننده و بزرگ‌ترین آن شامل 326,794 نفر بودند. این مطالعات عمدتا در LMICها و عمدتا در آسیا انجام شدند.
نتایج اصلی
واکسیناسیون TCV در مقایسه با عدم دریافت واکسن، دارونما یا واکسن بیماری‌های دیگر ، ممکن است منجر به کاهش زیادی در ابتلا به تب تیفوئید شده و احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در مرگ‌ومیر ناشی از هر علتی می‌شود. واکسیناسیون TCV منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در عوارض ناخواسته و کاهش اندک در عوارض جانبی جدی می‌شود. واکسیناسیون TCV در مقایسه با گروه کنترل احتمالا منجر به مدت زمان طولانی‌تری از محافظت می‌شود، به‌طوری‌که یک مطالعه نرخ پائین‌تری را از تب تیفوئید حاد تا چهار سال نشان داد.
TCVها در مقایسه با واکسن‌های غیرکونژوگه تیفوئید ، ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در تب تیفوئید حاد شده و احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در عوارض ناخواسته می‌شوند. هنگام استفاده از واکسن TCV به جای واکسن‌های غیرکونژوگه تیفوئید، کاهش اندکی در عوارض جانبی جدی مشاهده می‌شود. هیچ‌یک از مطالعات، موارد مرگ‌ومیر را برای این مقایسه گزارش نکردند.
در مقایسه با دیگر TCVها ، هیچ مطالعه‌ای در مورد تب تیفوئید گزارشی را ارائه نداد. هنگام مقایسه TCV (Vi-TT) با مورد دیگر، تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در مرگ‌ومیر ناشی از هر علتی مشاهده می‌شود. واکسیناسیون با Vi-TT در مقایسه با TCV دیگر، احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در عوارض ناخواسته شده و ممکن است در عوارض جانبی جدی نیز تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را ایجاد کند.
سطح اعتماد ما به برخی از شواهد کاهش یافت زیرا همیشه دقیق نبودند، همیشه به‌طور کامل در مورد سوال ما صدق نمی‌کردند و احتمال سوگیری (bias) وجود داشت.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
موارد مرگ‌ومیر همیشه گزارش نشده و زمانی هم که گزارش شد، تعداد آن‌ها کم بود. این امر ممکن است منجر به گزارش تعداد کمتری از مرگ‌ومیرها نسبت به تعداد واقعی آن‌ها شده باشد. هیچ مطالعه‌ای اثربخشی یک TCV را با دیگری در پیشگیری از ابتلا به تب تیفوئید مقایسه نکرد. عوارض ناخواسته توسط نویسندگان مطالعه به‌طور یکسان تعریف نمی‌شوند. ما این موارد را به عنوان یک پیامد ترکیبی به‌جای تاثیرات خاص مانند حالت تهوع یا بثورات گزارش کردیم، که ممکن است استفاده از این نتایج را توسط پزشکان مراقبت‌های سلامت محدود کند.
شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا 19 اپریل 2024 به‌روز است.
این مرور نشان می‌دهد که TCVها، در مقایسه با گروه کنترل، در پیشگیری از بروز تب تیفوئید موثر بوده و ممکن است تا چهار سال محافظت ایجاد کنند. واکسن‌های TCV در مقایسه با واکسن‌های غیرکونژوگه تیفوئید ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در بروز تب تیفوئید حاد و AEها شده، و احتمالا منجر به کاهش جزئی در SAEها می‌شوند. Vi-TT در مقایسه با یک TCV دیگر ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در مورتالیتی به هر علتی یا SAEها شود، و احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در AEها می‌شود.
ارزیابی مزایا و معایب واکسن‌های کونژوگه تیفوئید (typhoid conjugate vaccines; TCVs) در مقایسه با واکسن نزدن، دارونما (placebo)، عوامل تیفوئید غیرفعال (واکسن برای بیماری دیگر) یا دیگر واکسن‌های تیفوئید برای پیشگیری از بروز عوارض و مرگ‌ومیر ناشی از تب تیفوئید در بزرگسالان و کودکان.
در اپریل 2024، بدون اعمال هیچ محدودیتی، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین؛ MEDLINE؛ Embase؛ CINAHL؛ Global Index Medicus؛ کمیته مشورتی ایالات متحده در مورد شیوه‌های ایمن‌سازی (United States Advisory Committee on Immunization Practices) و مخزن واکسن (vaccine repository) سازمان جهانی بهداشت را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) جست‌وجو کردیم. ما هم‌چنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی بالینی را برای یافتن کارآزمایی‌های در حال انجام ( www.clinicaltrials.gov و پلتفرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO ))، منابع خاکستری (grey literature)، استنادات کتاب‌شناختی (bibliographic citations) مرورها و مقالات کلیدی را برای یافتن مطالعات بیشتر جست‌وجو کردیم. برای کسب اطلاعات در مورد مطالعات در حال انجام، با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.