پیام‌های کلیدی

• ما نتوانستیم تاثیرات انتکاویر (entecavir) (دارویی که برای درمان عفونت‌های ناشی از ویروس‌ها استفاده می‌شود) را بر مرگ‌ومیر به هر دلیلی در افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن (یک بیماری شایع کبدی) تخمین بزنیم، زیرا هیچ موردی از مرگ‌ومیر بیماران رخ نداد. هیچ مطالعه‌ای به بررسی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (معیاری برای سنجش رضایت فرد از زندگی و سلامت خود) نپرداخت.

• ما نمی‌دانیم که مصرف انتکاویر از نظر نسبتی از افراد مبتلا به عوارض جانبی جدی، بهتر از عدم درمان یا دارونما (placebo) (درمان ساختگی) است یا خیر.

• در به‌روزرسانی‌های این مرور، 10 مطالعه در حال انجام را یافتیم که ممکن است شواهد بیشتری را در مورد فواید و مضرات مصرف انتکاویر برای افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن ارائه دهند.

هپاتیت B مزمن چیست؟

هپاتیت B مزمن یک بیماری شایع کبدی است و اغلب از طریق رابطه جنسی محافظت‌نشده (بدون استفاده از روش‌های محافظتی مانند کاندوم)، یا انتقال از مادر به کودک در دوران بارداری، زایمان، و تولد، یا هنگام شیردهی منتقل می‌شود. در سال 2019، تعداد 296 میلیون نفر به هپاتیت B مزمن مبتلا بودند. تخمین زده می‌شود که سالانه، حدود 1.5 میلیون نفر به هپاتیت B مبتلا می‌شوند. هپاتیت B مزمن در سال 2019 باعث مرگ بیش از 800,000 نفر شده و با بروز سیروز (اسکار شدید کبد) و هپاتوسلولار کارسینوما (سرطان کبد) نیز مرتبط است.

هپاتیت B مزمن چگونه درمان می‌شود؟

داروهای ضدویروسی (که برای درمان عفونت‌های ناشی از ویروس‌ها استفاده می‌شوند) درمان‌های پذیرفته‌شده‌ای برای هپاتیت B مزمن هستند. این داروها شامل درمان با اینترفرون-آلفا (داروهایی که پروتئینی را که به‌طور طبیعی توسط بدن برای مبارزه با عفونت‌های ویروسی تولید می‌شود، تقلید می‌کنند) و درمان با آنالوگ نوکلئوزید(t)ید (داروهایی که بلوک‌های سازنده ماده ژنتیکی ویروسی را تقلید می‌کنند تا از تکثیر ویروس جلوگیری شود) می‌شوند. انتکاویر یک داروی ضدویروسی آنالوگ نوکلئوزید(t)ید بوده و مزایا و معایب قابل مقایسه‌ای با دیگر داروهای ضد ویروسی دارد، اما هزینه کمتری داشته و ایجاد مقاومت به آن (که در آن ویروس‌ها دیگر به داروهای ضدویروسی پاسخ نمی‌دهند) آسان نیست. بنابراین، انتکاویر به‌عنوان داروی ترجیحی در درمان افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن مورد استفاده قرار گرفته است.

ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟

هدف ما آن بود که بدانیم مصرف انتکاویر در مقایسه با عدم درمان یا دارونما (یک درمان ساختگی) برای کودکان و بزرگسالان مبتلا به هپاتیت B مزمن، مفید و بی‌خطر است یا خیر.

ما چه‌کاری را انجام دادیم؟

ما به دنبال مطالعاتی بودیم که در آن‌ها افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن تائید شده، به‌طور تصادفی به یکی از دو گروه درمانی اختصاص یافتند. افراد در این مطالعات یا انتکاویر دریافت کردند یا دارونما یا اصلا درمان نشدند. در صورتی‌که دیگر درمان‌ها، مانند درمان‌های طبی استاندارد و دیگر اقدامات حمایتی، به‌طور برابر برای افراد در همه گروه‌های مطالعه تجویز شدند (به این معنی که می‌توان درمان‌های تجویز شده برای همه گروه‌های مطالعه را نادیده گرفت)، حضور آن‌ها را مجاز دانستیم. نتایج مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده، و اطمینان خود را به شواهد، براساس عواملی مانند روش‌های انجام و حجم نمونه مطالعه، رتبه‌بندی کردیم.

ما به چه نتایجی رسیدیم؟

ما 22 مطالعه را شامل 2940 فرد مبتلا به هپاتیت B مزمن پیدا کردیم. هیچ مطالعه‌ای به بررسی تاثیر استفاده از انتکاویر بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (معیاری از رضایت فرد از زندگی و سلامت خود) در افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن نپرداخت. تاثیر انتکاویر بر خطر مرگ‌ومیر به هر دلیلی، قابل تخمین نبود زیرا در هیچ‌یک از مطالعات موجود هیچ موردی از مرگ‌ومیری رخ نداد. برای تعیین اینکه مصرف انتکاویر در مقایسه با عدم درمان یا دارونما، از نظر نسبتی از افراد مبتلا به عوارض جانبی جدی، بهتر بود یا بدتر، شواهد کافی وجود نداشت.

محدودیت‌های شواهد چه هستند؟

مطالعات واردشده، داده‌هایی را در مورد کیفیت زندگی مرتبط با سلامت ارائه نکردند. ما نتوانستیم تاثیر انتکاویر را بر مرگ‌ومیر در افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن تخمین بزنیم. برخی از مطالعات بسیار کوچک بودند و برخی از روش‌هایی استفاده کردند که احتمالا باعث ایجاد خطا در نتایج آن‌ها شدند. برای مثال، این امکان وجود دارد که افراد در مطالعات از نوع درمانی که دریافت کردند، آگاه بودند و آگاهی از درمان ممکن است بر نحوه گزارش تاثیرات درمان، اثر گذاشته باشد. بنابراین، ما اطمینان بسیار کمی به یافته‌های خود داریم و انتشار نتایج مطالعات بیشتر ممکن است نتایج این مرور را تغییر دهد.

این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟

شواهد تا 19 جولای 2024 به‌روز است.