نوزادان متولدشده از مادرانی که در دوران بارداری با عوارضی مانند زایمان زودهنگام (زایمان زودرس پیش از هفته 37 بارداری) و عفونت داخل رحمی (عفونتهای رحم) مواجه میشوند، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به اختلالات حرکتی به نام فلج مغزی (cerebral palsy) قرار دارند. فلج مغزی اصطلاحی گسترده است که برای توصیف اختلال جسمانی و حرکتی غیرپیشرونده یا وضعیتی که در اوایل زندگی رخ داده، و ناشی از عوارضی است که بر رشد مغز تاثیر میگذارند، به کار میرود. این وضعیت ممکن است با ناتوانیهای ذهنی، اختلالات رفتاری، نواقص حسی (کوری و کری) و تشنجها نیز همراه باشد.
یک مرور دیگر کاکرین نشان داد که سولفات منیزیم (magnesium sulphate) که پیش از زایمان زودهنگام به مادران داده میشود، میتواند از مغز کودک محافظت کرده و پیامدهای طولانیمدت را در دوران کودکی بهبود بخشد. همچنین هدف مطالعه مروری، ارزیابی این مسئله بود که سولفات منیزیم که پیش از زایمان ترم به مادران داده میشود (زایمان در هفته 37 بارداری یا پس از آن) میتواند از مغز کودک محافظت کرده و پیامدهای طولانیمدت را بهبود بخشد یا خیر.
این مرور شامل یک مطالعه تصادفیسازی و کنترلشده شامل 135 زن مبتلا به پرهاکلامپسی (pre-eclampsia) خفیف (فشار خون بالا و/یا وجود پروتئین در ادرار) بود. شواهد کافی از این مطالعه برای تعیین تاثیرات سولفات منیزیم بر نوزادان متولدشده در دوران ترم به دست نیامد. زنان دریافتکننده سولفات منیزیم در این مطالعه بیشتر از زنانی که دارونما (placebo) دریافت کردند، احساس گرما و برافروختگی داشتند اما احتمال قطع درمان به دلیل عوارض جانبی در آنها بیشتر نبود. نرخ خونریزی پس از زایمان و نرخ زایمان سزارین برای زنانی که سولفات منیزیم را در مقایسه با دارونما دریافت کردند، مشابه بود.
برای تعیین اینکه تجویز سولفات منیزیم برای مادر در دوران ترم از مغز نوزاد محافظت میکند یا خیر، انجام مطالعات بیشتری مورد نیاز است. نوزادان حاضر در این کارآزماییها باید در یک دوره طولانی پیگیری شوند تا بتوانیم تاثیرات منیزیم را بر رشد و تکامل کودک تحت نظر داشته باشیم.
منتظر دریافت اطلاعات بیشتری از شش مطالعه دیگر هستیم تا بتوانیم آنها را ارزیابی کنیم.
در حال حاضر شواهد کافی به منظور ارزیابی کارآمدی و بیخطری (safety) سولفات منیزیم هنگام تجویز برای زنان، به منظور محافظت عصبی از جنین در دوره ترم، وجود ندارد. با توجه به شواهد اخیر در مورد استفاده از سولفات منیزیم برای ایجاد محافظت عصبی از جنین نارس، انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده و با کیفیت بالا برای تعیین پروفایل بیخطری و پیامدهای عصبی جنین در دوره ترم ضروری است. همچنین استراتژیهای موجود برای کاهش عوارض جانبی مادر در طول درمان، نیازمند ارزیابی بیشتر هستند.
سولفات منیزیم (magnesium sulphate) بهطور گستردهای در حوزه مامایی برای درمان و پیشگیری از بروز اکلامپسی (eclampsia) استفاده میشود. متاآنالیز اخیر نشان داده که سولفات منیزیم یک عامل موثر نوروپروتکتیو (neuroprotective) جنینی است که در صورت تجویز آن پیش از زایمان برای زنان در معرض خطر زایمان بسیار زودهنگام، اثربخش است. نوزادان ترم، بیش از نیمی از کل موارد فلج مغزی (cerebral palsy) را تشکیل میدهند، و بروز آن تقریبا ثابت باقی مانده است. ارزیابی اینکه تجویز سولفات منیزیم در دوران پیش از زایمان برای زنان در دوران ترم بارداری، جنین را از آسیب مغزی و ناتوانیهای حسیعصبی مرتبط، از جمله فلج مغزی، محافظت میکند یا خیر، اهمیت زیادی دارد.
ارزیابی اثربخشی سولفات منیزیم تجویزشده برای زنان در دوران ترم بارداری به عنوان یک عامل نوروپروتکتیو برای جنین.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (31 جولای 2012) و دیگر فهرست منابع مرورهای کاکرین را که به ارزیابی تاثیر مصرف سولفات منیزیم در دوران بارداری پرداختند، جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای که مصرف سولفات منیزیم پیش از زایمان را برای زنان در دوران ترم بارداری، با دارونما (placebo)، عدم درمان یا یک عامل نوروپروتکتیو جنین متفاوت مقایسه کردند. ما همچنین قصد داشتیم کارآزماییهای خوشهای-تصادفیسازی شده (cluster-randomised) را وارد این مرور کرده و کارآزماییهای متقاطع (cross-over) و کارآزماییهای شبه-تصادفیسازی شده را حذف کنیم. همچنین قصد داشتیم مطالعاتی را حذف کنیم که فقط به صورت چکیده گزارش شدند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به ارزیابی واجد شرایط بودن کارآزماییها و خطر سوگیری (bias) پرداختند. دو نویسنده بهطور مستقل از هم دادهها را به دست آوردند. صحت (accuracy) دادهها بررسی شد.
یک کارآزمایی (شامل 135 زن مبتلا به پرهاکلامپسی (pre-eclampsia) خفیف در دوران ترم بارداری) را وارد این مرور کردیم. شش مطالعه دیگر در انتظار ارزیابی بیشتر هستند.
کارآزمایی واردشده، تاثیر سولفات منیزیم را با دارونما مقایسه کرد و در معرض خطر پائین سوگیری قرار داشت. این کارآزمایی، هیچیک از پیامدهای اولیه از پیش تعیینشده این مرور را گزارش نکرد. تفاوت معنیداری میان سولفات منیزیم و دارونما از نظر نمره آپگار (Apgar) کمتر از هفت در پنج دقیقه (خطر نسبی (RR): 0.51؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.05 تا 5.46؛ 135 نوزاد) و همچنین سن بارداری در زمان زایمان (تفاوت میانگین (MD): 0.20- هفته؛ 95% CI؛ 0.62- تا 0.22؛ 135 نوزاد) وجود نداشت.
عوارض جانبی مادر (احساس گرما و برافروختگی) در گروه سولفات منیزیم بهطور قابل توجهی بیشتر از گروه دارونما بود (RR: 3.81؛ 95% CI؛ 2.22 تا 6.53؛ 135 زن). با این حال، هیچ تفاوت معنیداری از نظر عوارض جانبی که برای توقف درمان به اندازه کافی شدید بودند، مشاهده نشد (RR: 3.04؛ 95% CI؛ 0.13 تا 73.42؛ 135 زن). هیچ تفاوت معنیداری میان گروهها در نرخ خونریزی پس از زایمان (RR: 4.06؛ 95% CI؛ 0.47 تا 35.38؛ 135 زن) و زایمان سزارین (RR: 0.80؛ 95% CI؛ 0.39 تا 1.63؛ 135 زن) مشاهده نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.