کراتوکونژکتیویت آتوپیک (atopic keratoconjunctivitis; AKC) یک اختلال التهابی سطح چشم است که 67.5% از بیماران درماتیت آتوپیک از آن رنج میبرند. این وضعیت یک بیماری مزمن است که اغلب به درمان طولانیمدت نیاز دارد تا از عوارض چشمی که ممکن است منجر به از دست دادن بینایی شود، جلوگیری شود. این عارضه اغلب با قطرههای استروئیدی درمان میشود، اما درمان طولانیمدت با چنین داروهایی میتواند عوارض جانبی شدیدی را، مانند ایجاد کاتاراکت، گلوکوم یا عفونتهای شدید چشم، ایجاد کند. درمان موضعی با قطرههای سیکلوسپورین A (cyclosporine A; CsA) ممکن است برای کنترل علائم و نشانههای کراتوکونژونکتیویت آتوپیک و کاهش نیاز به قطره چشمی استروئیدی مفید باشد.
سه مطالعه واجد شرایط با مجموع 58 شرکتکننده در این مرور وارد شدند. یک مطالعه در بریتانیا، یک مطالعه در استرالیا و یک مطالعه دارای سایتهای چندمرکزی در بریتانیا و ایالات متحده بود. این مطالعات در مداخلات، روششناسی (methodology) و پیامدهای گزارش شده بهطور قابل توجهی متفاوت بودند. یک مطالعه از 2% CsA در روغن ذرت، و دو مطالعه از امولسیون تجاری 0.05% CsA استفاده کردند. از این سه مطالعه، دو مطالعه تاثیر مفید CsA موضعی را در کنترل علائم AKC نشان دادند، و دیگری شواهدی را مبنی بر این بهبودی پیدا نکرد. یک مطالعه تاثیر مفید CsA موضعی را در کنترل نشانههای AKC نشان داد، اما دو مطالعه دیگر شواهدی را مبنی بر این بهبودی پیدا نکردند. فقط دو مطالعه تاثیر CsA موضعی را در کاهش مصرف موضعی استروئید مورد آنالیز قرار دادند؛ یک مورد کاهش قابل توجهی را در مصرف موضعی استروئید با CsA نشان داد، اما دیگری نتوانست شواهدی را از این بهبودی پیدا کند. دادهها نشان میدهند که CsA موضعی ممکن است تسکین بالینی و علامتی در AKC فراهم کند و به کاهش مصرف موضعی استروئید در بیماران مبتلا به AKC وابسته به استروئید یا مقاوم به استروئید کمک کند. علاوهبر این، هیچ عارضه جانبی جدی شناسایی نشد. بااینحال، این مرور نیاز به انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده بیشتری را برای ارائه شواهد قابل اعتماد بیشتر در مورد کارآمدی و بیخطری درمان موضعی با قطرههای چشمی CsA در بیماران مبتلا به AKC برجسته کرد. این کارآزماییها باید شامل حجم نمونههای بزرگتری از بیماران مبتلا به AKC بوده و دورههای پیگیری آنها به اندازهای طولانی باشد که بتوان در مورد کارآمدی و بیخطری طولانیمدت این درمان، نتیجهگیری کرد.
این مرور سیستماتیک، کمبود نسبی کارآزماییهای بالینی کنترلشده را در ارزیابی کارآمدی درمان موضعی CsA در AKC برجسته میکند و نشان میدهد که شواهد در مورد کارآمدی و بیخطری درمان موضعی CsA در بیماران مبتلا به CsA محدود است. بااینحال، دادهها نشان میدهند که CsA موضعی ممکن است تسکین بالینی و علامتی را در AKC فراهم کرده و به کاهش مصرف موضعی استروئید در بیماران مبتلا به AKC وابسته به استروئید یا مقاوم به استروئید، کمک کند. هیچ موردی از عوارض جانبی جدی گزارش نشد. عوارض جانبی گزارششده در بیماران تحت درمان با CsA موضعی شامل سوزش شدید و ماسره شدن (maceration) پوست پلک هستند. یکی از بیماران در گروه دارونما (placebo) به آنتیژنهای ذرت واکنش آلرژیک شدیدی نشان داد. بااینحال، تعداد کل بیماران در کارآزماییها برای ارزیابی بیخطری این درمان بسیار کم بود.
انجام RCTهای بیشتر با طراحی خوب و قدرت کافی در مورد استفاده از CsA موضعی در AKC مورد نیاز است. طراحیهای مطالعه ایدهآل باید شامل تصادفیسازی و پنهانسازی تخصیص (concealment of allocation) کافی؛ کورسازی (masking) شرکتکنندگان، پرسنل و ارزیابیکنندگان پیامد؛ دورههای پیگیری کافی و به حداقل رساندن سوگیری خروج بیماران از مطالعه (attrition bias)؛ و حضور گروههای مقایسه با ویژگیهای بالینی و اپیدمیولوژیک مشابه باشند. نمونهها باید بهاندازه کافی بزرگ باشند تا قدرت آماری کافی را برای ارزیابی بیخطری CsA و تشخیص اندازه تاثیرگذاری (effect size) درمانی مرتبط از نظر بالینی را در پیامدهای اولیه فراهم کنند. آنالیزها باید متناسب با طراحی مطالعه و معیارهای پیامد باشند. علاوهبر این، استانداردسازی معیارهای پیامد و دورههای پیگیری در سراسر مطالعات برای به حداکثر رساندن مقایسهپذیری مطالعه مفید خواهد بود.
کراتوکونژونکتیویت آتوپیک (atopic keratoconjunctivitis; AKC) یک وضعیت التهابی غیرعفونی مزمن سطح چشم است که بیماران مبتلا به درماتیت آتوپیک ممکن است در هر زمانی از دوره بیماری پوستی خود دچار آن شوند و مستقل از درجه شدت آن است. AKC معمولا خودبهخود برطرف نمیشود و خطر بیشتری برای آسیبهای قرنیه و عوارض شدید دارد. مدیریت بالینی AKC باید از آسیب قرنیه پیشگیری کرده یا آن را درمان کند. اگرچه کورتیکواستروئیدهای موضعی درمان استاندارد برای بیماران مبتلا به AKC هستند، استفاده طولانیمدت از آنها ممکن است منجر به بروز عوارض شود. سیکلوسپورین A موضعی (cyclosporine A; CsA) ممکن است علائم و نشانههای AKC را بهبود بخشد و بهعنوان یک عامل کاهشدهنده دوز کورتیکواستروئید استفاده شود.
تعیین کارآمدی و جمعآوری شواهد در مورد بیخطری (safety) مصرف آن از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) از مصرف CsA موضعی در بیماران مبتلا به AKC.
ما CENTRAL (شامل پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه چشم و بینایی در کاکرین) ( کتابخانه کاکرین 2012، شماره 6)، MEDLINE (ژانویه 1946 تا جولای 2012)، EMBASE (ژانویه 1980 تا جولای 2012)، منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS) (ژانویه 1982 تا جولای 2012)، Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL) (ژانویه 1937 تا جولای 2012)، OpenGrey (سیستم اطلاعات در مورد منابع علمی خاکستری (grey literature) در اروپا) ( www.opengrey.eu/ )، متا رجیستر کارآزماییهای کنترلشده ( m RCT) ( www.controlled-trials.com )، ClinicalTrials.gov ( www.clinicaltrials.gov )، پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (ICTRP) ( www.who.int/ictrp/search/en )، پورتال کارآزماییهای بالینی IFPMA ( http://clinicaltrials.ifpma.org/no_cache/en/myportal/index.htm ) و نمایه استنادی چکیده مقالات کنفرانسهای علوم- علمی (Web of Science Conference Proceedings Citation Index- Science; CPCI-S) را جستوجو کردیم. در جستوجوهای الکترونیکی برای یافتن کارآزماییها، از هیچ محدودیتی برای زمان انتشار یا زبان نگارش مقاله استفاده نکردیم. بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی آخرینبار در 9 جولای 2012 جستوجو شدند. ما خلاصهمقالات کنفرانسها زیر را نیز بهصورت دستی جستوجو کردیم: آکادمی چشم پزشکی آمریکا، انجمن پژوهش در بینایی و افتالمولوژی، شورای بینالمللی افتالمولوژی، و Societas Ophthalmologica Europaea از 2005 تا جولای 2011.
ما فقط کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده را وارد کردیم.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج کردند. با توجه به تعداد کم مطالعات و تنوع در معیارهای پیامد، مداخلات و شرکتکنندگان، نتایج را به صورت روایی (narrative) ارائه کردیم.
سه RCT را با مجموع 58 شرکتکننده پیدا کردیم که واجد شرایط ورود بودند. تفاوت معنیداری میان کارآزماییها در مداخلات، روششناسی (methodology) و معیارهای پیامد وجود داشت و بنابراین متاآنالیز را انجام ندادیم.
یک مطالعه در مورد استفاده از 2% CsA در روغن ذرت و دو مطالعه در مورد استفاده از امولسیون تجاری 0.05% CsA گزارش کردند. از این سه مطالعه، یک مورد تاثیر مفید CsA موضعی را در کنترل علائم و نشانههای AKC، دیگری در کنترل علائم AKC نشان داده و مطالعه دیگر، شواهدی را از بهبودی نشان نداد. فقط دو مطالعه تاثیر CsA موضعی را در کاهش مصرف استروئید موضعی آنالیز کردند؛ یک مورد کاهش قابل توجهی را در مصرف موضعی استروئید با CsA نشان داد، اما دیگری شواهدی را از این بهبودی نشان نداد. هیچ موردی از بروز عارضه جانبی جدی در این کارآزماییها گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.