نقش دئوکسی‌ریبونوکلئاز نبولایزشده در مدیریت درمانی برونشیولیت ویروسی در کودکان با سن کمتر از 24 ماه

برونشیولیت (bronchiolitis) شایع‌ترین بیماری تنفسی است که منجر به بستری شدن نوزادان در بیمارستان می‌شود. عفونت‌های ویروسی، به‌ویژه ویروس سین‌سیشیال تنفسی (respiratory syncytial virus)، علت شایع آن هستند که منجر به انسداد راه‌های هوایی کوچک ریه‌ها به دلیل التهاب و افزایش تولید مخاط می‌شود. کودکان مبتلا، دچار تب، سرفه، خس‌خس سینه و تنگی نفس می‌شوند. درمان این بیماری معمولا به‌صورت حمایتی انجام می‌شود. در برونشیولیت، مخاط تولیدشده حاوی مقدار زیادی DNA است که آن را غلیظ‌تر و چسبنده‌تر می‌کند. حذف این DNA، پاک‌سازی مخاط را تسهیل می‌کند. RhDNase آنزیمی است که DNA را تجزیه می‌کند و ازاین‌رو ممکن است نشانه‌های بیماری را بهبود بخشد. این مرور را به‌منظور ارزیابی تاثیر rhDNase تجویزشده از طریق نبولایزر (nebuliser) در کودکانی با سن کمتر از 24 ماه و بستری در بیمارستان به دلیل برونشیولیت انجام دادیم.

سه کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده را شناسایی کردیم که شامل 333 کودک تا سن 24 ماه و بستری در بیمارستان به دلیل برونشیولیت بودند. هر سه مطالعه، استفاده از rhDNase نبولایزشده را با دارونما (placebo) مقایسه کردند. به بیماران هر دو گروه، درمان‌های دیگری هم داده شد. به‌طور کلی، مطالعات نشان ندادند که استفاده از rhDNase نبولایزشده، طول مدت بستری در بیمارستان را کوتاه می‌کند یا شدت نشانه‌ها را بهبود می‌بخشد. هیچ‌گونه عوارض جانبی در هیچ‌یک از مطالعات گزارش نشد.

یک مطالعه نشان داد در بیماران مبتلا به آتلکتازی (atelectasis)، یک عارضه جدی برونشیولیت که در آن ریه به‌طور کامل منبسط نمی‌شود، درمان با rhDNase نبولایزشده طی دو روز، منجر به بهبود مشخصی شد. برای تایید این تاثیر مفید، انجام مطالعات بالینی بیشتری روی بیماران مبتلا به برونشیولیت شدید مورد نیاز است. در حال حاضر، استفاده از این درمان در کودکان خردسالی که به دلیل برونشیولیت در بیمارستان بستری هستند، توصیه نمی‌شود.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان: 

نتایج به دست آمده از سه مطالعه واردشده در این مرور، استفاده از rhDNase نبولایزشده را در کودکان بستری در بیمارستان و مبتلا به برونشیولیت حاد و سن کمتر 24 ماه تایید نکرد. در این بیماران، درمان باعث کوتاه شدن طول مدت بستری در بیمارستان یا بهبود پیامدهای بالینی نشد. درمان ممکن است در مدیریت بالینی برونشیولیت شدید عارضه‌دار شده با آتلکتازی نقش داشته باشد، اما مطالعات بالینی بیشتری باید در این زمینه انجام شوند.

خلاصه کامل را بخوانید...
پیشینه: 

برونشیولیت (bronchiolitis) یکی از شایع‌ترین مشکلات تنفسی در سال نخست زندگی است. خلط نوزادان مبتلا به برونشیولیت حاوی مقدار زیادی دئوکسی‌ریبونوکلئیک اسید (deoxyribonucleic acid; DNA) است که منجر به انسداد مخاطی و انسداد راه‌های هوایی می‌شود. دئوکسی‌ریبونوکلئاز نوترکیب انسانی (recombinant human deoxyribonuclease; rhDNase)، آنزیمی که DNA خارج سلولی را هضم می‌کند، ممکن است به پاک‌سازی مخاط و رفع انسداد راه‌های هوایی محیطی کمک کند.

اهداف: 

تعیین تاثیر rhDNase نبولایزشده بر شدت و طول مدت برونشیولیت ویروسی در کودکان با سن کمتر از 24 ماه در محیط بیمارستان.

روش‌های جست‌وجو: 

پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL) در سال 2012، شماره 7 را جست‌وجو کردیم که شامل پایگاه ثبت تخصصی گروه عفونت‌های حاد تنفسی در کاکرین، MEDLINE (1966 تا هفته 4 جولای 2012)، و EMBASE (1974 تا آگوست 2012) و LILACS (1982 تا آگوست 2012) بود.

معیارهای انتخاب: 

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) که از rhDNase نبولایزشده به‌تنهایی یا همراه با درمان هم‌زمان در کودکان با سن کمتر از 24 ماه استفاده کردند که به دلیل برونشیولیت حاد در بیمارستان بستری شدند.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 

دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به جست‌وجو در متون علمی پرداختند، کیفیت کارآزمایی‌ها را ارزیابی کرده، و داده‌ها را استخراج کردند. داده‌های منتشرنشده‌ای را از نویسندگان کارآزمایی به دست آوردیم. از نرم‌افزار Review Manager 5.1 برای تجمیع و ادغام تاثیرات درمان استفاده کرده و نتایج را در قالب تفاوت میانگین (MD) یا تفاوت میانگین استانداردشده (SMD) با 95% فواصل اطمینان (CI) بیان کردیم.

نتایج اصلی: 

سه RCT (333 شرکت‌کننده) شناسایی شدند که دو مورد از آنها کارآزمایی‏‌های چندمرکزی بوده و فقط شامل شرکت‌کنندگانی بودند که از نظر ویروس سین‌سیشیال تنفسی (respiratory syncytial virus; RSV) مثبت گزارش شدند. کارآزمایی دیگر، شرکت‌کنندگانی را از بیمارستانی در ایتالیا وارد کرد که از نظر بالینی مبتلا به برونشیولیت تشخیص داده شده بودند. در تمام مطالعات از 2.5 میلی‌لیتر (1 میلی‌گرم/میلی‌لیتر) rhDNase نبولایزشده در مقایسه با دارونما (placebo) به‌صورت یک‌بار در روز یا دوبار در روز استفاده شد. درمان کمکی عبارت بود از سالبوتامول (salbutamol) نبولایزشده، استروئیدها، اکسیژن کمکی، مایعات داخل وریدی یا تغذیه از راه لوله، شست‌وشوی بینی، دکونژستانت‌های بینی (nasal decongestant) و آنتی‌بیوتیک‌ها.

به‌طور کلی، rhDNase نبولایزشده هیچ مزیتی را برای پیامدهایی که از نظر بالینی معنی‌دار بودند، نشان نداد. متاآنالیز نشان داد که گروه کنترل، مدت بستری کوتاه‌تری در بیمارستان (MD: 0.50؛ 95% CI؛ 0.10 تا 0.90؛ P = 0.01) و بهبودی بیشتری در نمره بالینی (SMD: -0.24؛ 95% CI؛ 0.50- تا 0.01؛ P = 0.06) داشتند. بزرگترین کارآزمایی، هیچ تفاوتی را در میزان مصرف اکسیژن کمکی یا پذیرش در بخش مراقبت‌های ویژه (intensive care unit; ICU) نشان نداد.

در یک RCT، چهار نفر از 11 بیمار در گروه درمان، آتلکتازی (atelectasis) داشتند. دو نفر از این بیماران، پس‌از مصرف rhDNase نبولایزشده، بهبود بالینی مشخصی را نشان دادند.

هیچ تفاوت معنی‌داری در عوارض جانبی گزارش نشد. این موارد شامل عدم اشباع موقت اکسیژن خون، سرفه موقت، افزایش سرفه، بثورات پوستی در ناحیه صورت، گرفتگی صدا، تنگی نفس و طعم بد دهان بود که در مجموع در 11 بیمار از هر دو گروه درمانی گزارش شدند.

یادداشت‌های ترجمه: 

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Tools
Information