رزکسیون پانکراس با عوارض بالا (30% تا 60%) و مرگومیر (5%) همراه است. مشخص نیست که استفاده روتین و پیشگیرانه از آنالوگهای مصنوعی سوماتواستاتین (هورمونی که ترشحات پانکراس را مهار میکند) میتواند عوارض پساز جراحی پانکراس را کاهش دهد یا خیر. ما 21 کارآزمایی بالینی تصادفیسازی شده را در این مرور وارد کردیم. همه کارآزماییها دارای خطر بالای سوگیری (bias) («خطای سیستماتیک») بودند. در مجموع 2348 نفر در 21 کارآزمایی برای دریافت آنالوگهای سوماتواستاتین یا قرار گرفتن در یک گروه کنترل، تصادفیسازی شدند. تعداد کلی افراد مبتلا به عوارض پساز جراحی در گروه آنالوگ سوماتواستاتین 30% کمتر بود، اما میان گروهها تفاوتی در مرگومیر پساز جراحی، میزان نیاز به جراحی مجدد یا طول مدت بستری در بیمارستان وجود نداشت. فیستول پانکراس عبارت است از درناژ مایع پانکراس که توسط پانکراس باقیمانده به قسمت بیرونی ترشح میشود. این میزان در گروه مداخله 34% کمتر بود. نسبت این فیستولها که منجر به تغییر در درمان شرکتکنندگان شد، مشخص نیست. زمانیکه کارآزماییهایی را وارد کردیم که فیستولهایی را که نیاز به تغییر در درمان شرکتکنندگان داشتند، بهوضوح متمایز کردند، هیچ تفاوتی میان دو گروه دیده نشد. کیفیت زندگی شرکتکنندگان در هیچیک از کارآزماییها گزارش نشد. بهعنوان نتیجهگیری، آنالوگهای سوماتواستاتین بروز فیستول پانکراس را کاهش میدهند. انجام کارآزماییهای بیشتر با تعداد شرکتکنندگان کافی و خطر پائین سوگیری ضروری هستند. براساس شواهد موجود فعلی، تجویز سوماتواستاتین و آنالوگهای آن برای استفاده روتین در افرادی که تحت رزکسیون پانکراس قرار میگیرند، توصیه میشود.
آنالوگهای سوماتواستاتین ممکن است عوارض حین و پساز جراحی را کاهش دهند اما مرگومیر حین و پساز جراحی را کم نمیکنند. انجام کارآزماییهای بیشتر با قدرت کافی و با خطر پائین سوگیری ضروری هستند. براساس شواهد موجود فعلی، تجویز سوماتواستاتین و آنالوگهای آن برای استفاده روتین در افرادی که تحت رزکسیون پانکراس قرار میگیرند، توصیه میشود.
رزکسیون پانکراس با عوارض بالا (30% تا 60%) و مرگومیر (5%) همراه است. برخی از جراحان از آنالوگهای مصنوعی سوماتواستاتین برای کاهش عوارض پساز جراحی پانکراس حمایت میکنند؛ بااینحال، استفاده از آنها بحثبرانگیز است.
تعیین اینکه آنالوگهای سوماتواستاتین پیشگیرانه باید بهطور معمول در جراحی پانکراس استفاده شوند یا خیر.
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بیماریهای دستگاه گوارش فوقانی و پانکراس در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین، 2013، شماره 1)؛ MEDLINE؛ EMBASE و Science Citation Index Expanded را تا فوریه 2013 جستوجو کردیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای را وارد کردیم که سوماتواستاتین پیشگیرانه یا یکی از آنالوگهای آن را در مقایسه با عدم استفاده از دارو یا دارونما (placebo) در طول جراحی پانکراس (بدون توجه به زبان یا وضعیت انتشار) مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کارآزماییها را برای ورود ارزیابی کرده و بهطور جداگانه آنها را استخراج کردند. ما دادهها را با هر دو مدل اثر ثابت (fixed-effect model) و مدل اثرات تصادفی (random-effects model) با استفاده از Review Manager (RevMan) آنالیز کردیم. خطر نسبی (RR)، تفاوت میانگین (MD) یا تفاوت میانگین استانداردشده (SMD) را با 95% فاصله اطمینان (CI) براساس آنالیز موارد در دسترس (available case analysis) یا قصد درمان (intention-to-treat; ITT) محاسبه کردیم. هنگامیکه انجام هیچیک از موارد بالا امکانپذیر نبود، آنالیز را براساس پروتکل (per protocol analysis) انجام دادیم.
تعداد 21 کارآزمایی (19 کارآزمایی با خطر بالای سوگیری (bias)) را شامل 2348 نفر شناسایی کردیم. تفاوت قابل توجهی میان دو گروه در مرگومیر حین و پساز جراحی (RR: 0.80؛ 95% CI؛ 0.56 تا 1.16؛ n = 2210) یا تعداد افراد دارای عوارض جانبی مرتبط با دارو (RR: 2.09؛ 95% CI؛ 0.83 تا 5.24؛ n = 1199) وجود نداشت. کیفیت زندگی در هیچیک از کارآزماییها گزارش نشد. تعداد کل شرکتکنندگان دچار عوارض پساز جراحی در گروه آنالوگ سوماتواستاتین بهطور قابل توجهی کمتر بود (RR: 0.70؛ 95% CI؛ 0.61 تا 0.80؛ n = 1903) اما تفاوت قابل توجهی در میزان نیاز به جراحی مجدد (RR: 1.26؛ 95% CI؛ 0.58 تا 2.70؛ n = 687) یا بستری در بیمارستان (MD؛ 1.29 روز؛ 95% CI؛ 2.60- تا 0.03؛ n = 1314) میان گروهها وجود نداشت. بروز فیستول پانکراس در گروه آنالوگ سوماتواستاتین کمتر بود (RR: 0.66؛ 95% CI؛ 0.55 تا 0.79؛ n = 2206). نسبت این فیستولها که از نظر بالینی قابل توجه بودند، در اکثر کارآزماییها ذکر نشدند. در ورود کارآزماییهایی که فیستولهای مهم از نظر بالینی را به وضوح متمایز کردند، تفاوت معنیداری میان دو گروه وجود نداشت (RR: 0.69؛ 95% CI؛ 0.38 تا 1.28؛ n = 292).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.