پیام‌های کلیدی
• برای نوزادانی که نارس به دنیا می‌آیند، نمی‌دانیم که استفاده از نور چرخشی (cycled light) در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) بر رشد، تکامل سیستم عصبی، و عوارض جانبی تاثیری دارد یا خیر.
• ما نمی‌دانیم که استفاده از نور چرخشی در NICU باعث کاهش طول مدت بستری در بیمارستان می‌شود یا خیر.
• تحقیقات آتی در این زمینه باید بر ارزیابی تاثیر نور چرخشی در NICU بر سلامت بلندمدت متمرکز شوند.
نور چرخشی در بخش مراقبت‌های ویژه چیست؟
نوزادانی که نارس به دنیا می‌آیند، سیگنال‌های کافی را در مورد سیستم‌های بدن از مادرشان دریافت نمی‌کنند تا ریتم شبانه‌روزی (circadian rhythm) خود را که ساعت درونی بدن است، توسعه دهند. آنها معمولا پس از تولد در NICUها مراقبت می‌شوند، جایی که اغلب از نور روشن ثابت استفاده می‌شود. چنین محیطی فاقد سیگنال‌های مربوط به زمان است، مانند چرخه‌های روشنایی و تاریکی. این وضعیت ممکن است رشد و تکامل سیستم عصبی را بیشتر محدود کند. نور چرخشی به روشی اطلاق می‌شود که در آن نور در NICU تعدیل شده و معمولا چرخه‌های طبیعی نور و تاریکی را که نوزادان در خارج از بیمارستان با آن مواجه می‌شوند، تقلید می‌کند.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
ما خواستیم فواید و مضرات استفاده از نور چرخشی را در NICU بر رشد نوزاد، رشد سیستم عصبی، طول مدت بستری در بیمارستان، طول مدت درمان با اکسیژن، و عوارض جانبی ناخواسته بدانیم.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
ما برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که نور چرخشی را در مقایسه با وضعیت نیمه‌تاریک (near darkness) یا نور روشن مداوم در NICU بررسی کردند. نتایج مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده و اعتماد خود را به شواهد، بر اساس عواملی مانند روش‌های انجام و حجم نمونه مطالعه، رتبه‌بندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما 20 مطالعه را پیدا کردیم که شامل 1633 نوزاد نارس بودند. این مطالعات نور چرخشی را با وضعیت نیمه‌تاریک یا نور روشن ثابت در NICU مقایسه کرده، و در کشورهای سراسر جهان انجام شدند.
ما نمی‌دانیم که استفاده از نور چرخشی در مقایسه با وضعیت نیمه‌تاریک، بر رشد کودک، رشد سیستم عصبی، طول مدت بستری در بیمارستان، طول درمان با اکسیژن یا عوارض جانبی ناخواسته، تفاوتی را ایجاد می‌کند یا خیر.
ما نمی‌دانیم که نور چرخشی در مقایسه با نور روشن ثابت، تفاوتی را در رشد کودک، رشد سیستم عصبی، طول مدت درمان با اکسیژن یا عوارض جانبی ناخواسته ایجاد می‌کند یا خیر. نور چرخشی ممکن است طول مدت بستری در بیمارستان را تا 10 روز کاهش دهد، اما ما در مورد این نتایج مطمئن نیستیم.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
ما به شواهد اطمینان نداریم، زیرا مطالعات کافی با نوزادان کافی (حجم نمونه) که به خوبی انجام شده باشند، وجود ندارند تا در مورد نتایج مطمئن شویم. همه مطالعات، اطلاعاتی را در مورد پیامدهای مرور ارائه نکردند.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
این مطالعه، مرور قبلی سال 2016 را به‌روز می‌کند. شواهد تا سپتامبر 2023 به‌روز است.
علیرغم شناسایی 20 مطالعه، ما در مورد تاثیر CL در مقایسه با ND یا CBL بر همه پیامدهای مورد نظر در این مرور مطمئن نیستیم. علاوه‌بر این، چند پیامد اصلی توسط هیچ‌یک از مطالعات واردشده گزارش نشدند.
شواهد در مورد اینکه CL انتخاب مناسبی در NICU است یا خیر، مشخص نیست. پزشک همیشه باید مزایا و خطرات را، براساس تاثیر گزینه‌های مختلف در یک محیط خاص، بسنجند.
نوزادان نارس و کم‌‌وزن هنگام تولد در مراحل اولیه رشد بوده، و سیگنال‌های کافی شبانه‌روزی (circadian) مادر را دریافت نمی‌کنند. آنها اغلب برای دوره‌های طولانی بستری در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU)، که در آن محرک‌های شبانه‌روزی محیطی وجود ندارد، مراقبت می‌شوند. قرار گرفتن در معرض چرخه‌های نور-تاریکی مصنوعی، ممکن است توسعه سیستم شبانه‌روزی را تحریک کرده و پیامدهای بالینی را بهبود بخشد. بااین‌حال، مشخص نیست که نور چرخشی (cycled light; CL) در تقویت رشد و بلوغ و کاهش پیامدهای نامطلوب سلامت نوزادان به نور نیمه‌تاریک (near darkness; ND) یا نور روشن مداوم (continuous bright light; CBL) ترجیح داده می‌شود یا خیر. این مطالعه، یک نسخه به‌روز شده از مرور کاکرین است که آخرین‌بار در سال 2016 منتشر شد.
ارزیابی فواید و مضرات CL در نوزادان نارس و کم‌‌وزن هنگام تولد در مقایسه با ND یا CBL.
ما CENTRAL؛ PubMed؛ Embase، و دو پایگاه ثبت کارآزمایی را تا سپتامبر 2023 جست‌وجو کردیم. ما همچنین فهرست منابع را بررسی کرده، و به دنبال مطالعات واردشده بازپس‌‌گرفته شده (retraction) بودیم.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) یا شبه-RCTها را در نوزادان نارس (سن < 37 هفته پس از قاعدگی (PMA))، یا نوزادانی با وزن هنگام تولد پائین (< 2500 گرم)، که در NICU یا یک واحد پائین‌تر، بستری و تحت مراقبت قرار گرفتند، وارد کردیم که به مقایسه CL با ND یا CBL پرداختند.
برای ارزیابی کیفیت روش‌شناسی (methodology) مطالعات، از معیارها و روش‌های استاندارد گروه مروری نوزادان در کاکرین استفاده کردیم. از مدل اثر ثابت (fixed-effect model) با خطر نسبی (RR) و تفاوت میانگین (MD)، همراه با 95% فواصل اطمینان (CIs) آنها برای داده‌های دو حالتی (dichotomous data) استفاده کردیم. پیامدهای اولیه عبارت بودند از (1) رشد در سن اصلاح‌شده سه و شش ماه، (2) ناتوانی عمده در تکامل سیستم عصبی، و (3) عوارض جانبی. پیامدهای ثانویه ما (4) رتینوپاتی پره‌ماچوریتی، (5) طول مدت بستری اولیه در بیمارستان، (6) طول مدت درمان با اکسیژن، و (7) رضایت والدین بودند. برای بررسی قطعیت شواهد مربوط به هر پیامد، از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) استفاده کردیم.
تعداد 20 مطالعه را شامل 1633 نوزاد وارد مرور کردیم. داده‌ها برای متاآنالیز از 11 مطالعه (1126 نوزاد) در دسترس بودند. یک مطالعه با چند بازو در هر دو مقایسه گنجانده شد. خطر کلی سوگیری (bias) را در سطح مطالعه برای 20 مطالعه که یک یا چند مورد خطر نامشخص یا بالای سوگیری در همه حوزه‌ها داشتند، بالا یا نامشخص ارزیابی کردیم.
نور چرخشی در مقابل نور کم یا نیمه‌تاریک (10 مطالعه)
شواهد در مورد تاثیر نور چرخشی در مقایسه با نور کم (dimmed light) (کاهش سطح روشنایی) یا نیمه‌تاریک بر وزن در سه ماهگی (MD: 24.79؛ 95% CI؛ 262.33- تا 311.91؛ 2 مطالعه، 187 نوزاد؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، و وزن در شش ماهگی (MD: 202؛ 95% CI؛ 109.68- تا 513.68؛ 1 مطالعه، 147 نوزاد؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) بسیار نامشخص است. مطالعات هیچ داده‌ای را برای ناتوانی عمده در تکامل سیستم عصبی گزارش نکردند. هیچ داده‌ای برای عوارض جانبی در دسترس نیست؛ مشخص نیست که نبود این داده‌ها به این دلیل است که هیچ عارضه‌ای رخ نداده یا آنها شناسایی و ثبت نشدند. شواهد در مورد تاثیر نور چرخشی در مقایسه با نور کم یا نیمه‌تاریک بر احتمال ابتلا به رتینوپاتی پره‌ماچوریتی در هر مرحله (RR: 0.89؛ 95% CI؛ 0.76 تا 1.03؛ 3 مطالعه، 307 نوزاد، شواهد با قطعیت بسیار پائین) و رتینوپاتی پره‌ماچوریتی شدید در مرحله 3 یا بالاتر (RR: 0.98؛ 95% CI؛ 0.59 تا 1.61؛ 4 مطالعه، 454 نوزاد؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) بسیار نامشخص است. نور چرخشی در مقایسه با نور کم یا نیمه‌تاریک ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر طول مدت بستری اولیه در بیمارستان داشته باشد (MD: -3.04؛ 95% CI؛ 7.86- تا 1.78؛ 5 مطالعه، 550 نوزاد؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین)، اما شواهد بسیار نامشخص است.
نور چرخشی در مقابل نور روشن مداوم (11 مطالعه)
هیچ داده‌ای در مورد پیامدهای اولیه زیر در دسترس نیست، زیرا هیچ مطالعه‌ای آنها را گزارش نکرد: رشد در سن اصلاح‌شده سه و شش ماه، ناتوانی عمده در تکامل سیستم عصبی، و عوارض جانبی. مشخص نیست که نبود عوارض جانبی به این دلیل است که هیچ عارضه‌ای رخ نداده یا به این دلیل که شناسایی و ثبت نشدند. هیچ اطلاعاتی در مورد رتینوپاتی پره‌ماچوریتی وجود ندارد، زیرا هیچ مطالعه‌ای آن را گزارش نکرد. نور چرخشی در مقایسه با نور روشن مداوم ممکن است طول مدت بستری اولیه را در بیمارستان کاهش دهد، اما شواهد بسیار نامشخص است (MD: -9.86؛ 95% CI؛ 10.09- تا 9.63-؛ 5 مطالعه، 499 نوزاد؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.