باریک شدن مجرای ادراری (تنگی مجرای ادراری) یکی از علل شایع مشکلات دفع ادرار در مردان جوان است. درمان استاندارد شامل گشاد کردن قسمت تنگشده با استفاده از ابزاری است که از طریق مجرای ادراری عبور داده میشوند (که به آن دیلاتاسیون (dilatation) مجرای ادراری یا یورتروتومی (urethrotomy) گفته میشود). از طرف دیگر، میتوان جراحی یورتروپلاستی (urethroplasty) را انجام داد که در آن ناحیه تنگشده برداشته شده یا با ماده پیوندی جایگزین میشود. عدم قطعیت در مورد اینکه کدام گزینه بهترین است، موجب انجام این مرور از شواهد موجود شد. شواهدی بسیار کمی را با کیفیت خوب یافتیم و نتوانستیم به تمامی اهداف این مرور دست یابیم. نتایج حاصل از یک مطالعه منفرد نشان میدهد که دیلاتاسیون و یورتروتومی پیامدهای مشابهی را ارائه میدهند، اما با نرخ بالایی از عود تنگی مجرای ادراری همراه هستند که نیاز به پروسیجرهای مکرر در یک دوره زمانی نسبتا کوتاه پیدا میکنند. مطابق با دادههای مقدماتی که در قالب چکیده گزارش شدند، بهنظر میرسد یورتروپلاستی در وضعیت خاص ترومای مجرای ادراری به دنبال شکستگی استخوانهای لگن، موثرتر از یورتروتومی بوده است. هیچ دادهای را در خصوص بهزیستی (well-being) یا کیفیت زندگی میان مردانی که تحت درمان بیماری تنگی مجرای ادراری قرار گرفتند، نیافتیم. نتیجهگیری اصلی مرور آن است که فقدان شواهد کیفی به این معنی است که انجام کارآزماییهای بیشتر برای تعیین موثرترین و مقرونبهصرفهترین مداخله برای درمان بیماری تنگی مجرای ادراری در مردان ضروری است.
برای تعیین اینکه کدام مداخله از نظر توازن بین کارآمدی، عوارض جانبی و هزینهها برای مدیریت بیماری تنگی مجرای ادراری بهترین است، دادههای کافی وجود نداشت. برای پاسخ به سوالات بالینی مرتبط در مورد درمان مردان مبتلا به تنگی مجرای ادراری، انجام کارآزماییهای چندمرکزی با طراحی خوب و قدرت کافی مورد نیاز است.
تنگی مجرای ادراری شایعترین علت انسداد ادرار در مردان جوان است و اغلب پساز درمان اولیه عود میکند. درمان استاندارد شامل گشاد کردن داخلی ناحیه تنگشده از طریق دیلاتاسیون ساده (simple dilatation) یا برش داخلی تحت هدایت تلسکوپ (یورتروتومی اپتیکال (optical urethrotomy)) است، اما این مداخلات با نرخ بالای شکست همراه بوده و نیازمند درمانهای مکرر هستند. گزینه جایگزین، یورتروپلاستی باز (open urethroplasty)، که در آن مجرای ادراری بهطور دائمی با برداشتن یا پیوند زدن بخش تنگشده گشاد میشود، احتمال شکست کمتری دارد اما نیازمند تخصص بیشتری است. یافتههای مربوط به بهبود انتخاب مواد پیوندی (graft) و کاهش طول دوره بستری در بیمارستان نشان میدهد که ممکن است یورتروپلاستی، کمتر مورد استفاده قرار گیرد. میزان و کیفیت شواهد راهنمای انتخاب درمان برای این وضعیت، نامشخص است.
تعیین بهترین روش جراحی برای درمان بیماری تنگی مجرای ادراری در مردان، با در نظر گرفتن کارآمدی نسبی، نرخ عوارض جانبی و مقرونبهصرفه بودن.
پایگاه ثبت تخصصی گروه بیاختیاری در کاکرین (جستوجو در 21 جون 2012)؛ CENTRAL (سال 2012، شماره 6)؛ MEDLINE (ژانویه 1946 تا هفته 2 جون 2012)؛ EMBASE (ژانویه 1980 تا هفته 25 سال 2012)؛ OpenSIGLE (جستوجو در 26 جون 2012)؛ پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی و فهرست منابع مقالات مرتبط را جستوجو کردیم.
مقالاتی را وارد این مرور کردیم که دادههای حاصل از کارآزماییهای تصادفیسازی یا شبه-تصادفیسازی و کنترلشدهای را گزارش کردند که به مقایسه اثربخشی دیلاتاسیون، یورتروتومی و یورتروپلاستی در درمان مردان بزرگسال مبتلا به بیماری تنگی مجرای ادراری پرداختند.
دو نویسنده، کارآزماییها را از نظر مناسب بودن برای ورود در این مرور و کیفیت روششناسی (methodology) مورد ارزیابی قرار دادند. استخراج دادهها براساس معیارهای از پیش تعیینشده صورت گرفت. آنالیزها با استفاده از نرمافزار Review Manager کاکرین (RevMan 5) انجام شدند.
دو کارآزمایی تصادفیسازی شده شناسایی شدند. یک کارآزمایی، پیامدهای دیلاتاسیون مجرای ادراری را از طریق جراحی و یورتروتومی اپتیکال را در 210 مرد بزرگسال مبتلا به بیماری تنگی مجرای ادرار مقایسه کرد. هیچ تفاوت معنیداری از نظر نسبتی از مردان که در مدت سه سال از تنگی مجرای ادرار رهایی یافتند، یا از نظر میانه (median) زمان سپریشده تا عود بیماری مشاهده نشد. کارآزمایی دوم، پیامدهای یورتروتومی و یورتروپلاستی را در 50 مرد مبتلا به تنگی تروماتیک مجرای ادرار خلفی به دنبال آسیب شکستگی لگن مقایسه کرد. در طول شش ماه نخست، احتمال نیاز به جراحی مجدد در مردانِ گروه یورتروتومی بیشتر از گروه یورتروپلاستی اولیه بود (RR: 3.39؛ 95% CI؛ 1.62 تا 7.07). پساز دو سال، از بین 25 مردی که در ابتدا با یورتروتومی تحت درمان قرار گرفتند، 16 نفر (64%) به دلیل عود تنگی مجرای ادرار به انجام دیلاتاسیون توسط خود بیمار (self-dilatation) نیاز پیدا کردند، در حالی که این تعداد از بین 25 مردی که با یورتروپلاستی اولیه درمان شدند، 6 نفر (24%) بود. دادههای کافی برای انجام متاآنالیز یا تعیین قابلیت اعتماد اندازه تاثیرگذاری (effect size) مداخله وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.