پنومونی (pneumonia) یا ذاتالریه یک وضعیت التهابی در ریهها است. درمان آن شامل آنتیبیوتیکها، استراحت، مصرف مایعات، مدیریت عوارض و مراقبتهای حرفهای در منزل است. ارائه مکمل اکسیژن یکی از راههای کمک به بیمارانی است که نمیتوانند خودشان به اندازه کافی نفس بکشند. مدیریت مکمل اکسیژن به کانول بینی و تهویه مکانیکی تقسیم میشود. تهویه مکانیکی، تهویهای است که از طریق دستگاهی به نام ونتیلاتور یا رسپیراتور، حیات فرد را حفظ میکند. دو نوع اصلی تهویه مکانیکی وجود دارند: تهویه غیرتهاجمی (non-invasive ventilation; NIV) و تهویه تهاجمی. اولی از طریق یک ماسک صورت یا بینی که محکم بسته میشود، پشتیبانی تهویهای را برای بیمار فراهم میکند و دومی از طریق لولهای که از طریق دهان یا بینی وارد نای میشود یا سوراخی که از جلوی گلو در نای ایجاد میشود. در حال حاضر، اکسیژندرمانی برای افراد مبتلا به پنومونی معمولا تجویز میشود. بااینحال، نتایج متناقضی در مورد تاثیرات اکسیژندرمانی بر پنومونی گزارش شده و هیچ مرور سیستماتیکی در بیماران مبتلا به پنومونی انجام نشده تا مشخص شود کدام سیستم ارائه اکسیژندرمانی منجر به بهترین پیامدهای بالینی میشود.
ما متون علمی مرتبط را جستوجو کردیم و سه کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را شامل 151 بزرگسال مبتلا به پنومونی با سن حدود 60 سال وارد کردیم. بیماران مبتلا به سل ریوی یا فیبروز سیستیک را وارد مطالعه نکردیم. ما دریافتیم که NIV میتواند خطر مرگ در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) و نیاز به لولهگذاری داخل نای را کاهش دهد، و مدت بستری در ICU و لولهگذاری را کوتاه کند. برخی از پیامدها و عوارض اکسیژندرمانی به سیستم انتقال اکسیژن و بیماریهای اولیه بستگی داشت. شایعترین عوارض تهویه تهاجمی، پنومونی مرتبط با ونتیلاتور است. بااینحال، باید توجه داشته باشیم که اکسیژندرمانی فقط یکی از درمانهای پنومونی است و دیگر درمانهای استاندارد مورد استفاده پزشکان از اهمیت یکسانی برخوردارند.
شواهد موجود ضعیف بوده و به دلیل تعداد کم مطالعات و تعداد کم شرکتکنندگان در مطالعه، محدود شد.
تهویه غیرتهاجمی میتواند خطر مرگ در ICU، لولهگذاری داخل نای، کوتاه کردن مدت بستری در ICU و طول مدت لولهگذاری را کاهش دهد. برخی از پیامدها و عوارض تهویه غیرتهاجمی با توجه به جمعیتهای مختلف شرکتکنندگان، متفاوت بودند. گذشته از اکسیژندرمانی، باید به اهمیت درمان استاندارد توسط پزشکان اشاره کنیم. شواهد موجود ضعیف بوده و شرکتکنندگان مبتلا به سل ریوی و فیبروز سیستیک را در نظر نگرفتیم. برای پاسخ به این سوالات بالینی، به انجام RCTهای بیشتری نیاز است. بااینحال، این مرور نشان میدهد که تهویه غیرتهاجمی نسبت به دریافت اکسیژن مکمل استاندارد از طریق ماسک Venturi برای پنومونی ممکن است مفیدتر باشد.
اکسیژندرمانی بهطور گستردهای در درمان بیماریهای ریوی مورد استفاده قرار میگیرد. بااینحال، اثربخشی آن به عنوان درمان پنومونی بهخوبی شناخته نشده است.
تعیین اثربخشی و بیخطری (safety) استفاده از اکسیژندرمانی در درمان پنومونی در بزرگسالان بالای 18 سال.
ما در پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) 2011، شماره 4، بخشی از کتابخانه کاکرین، www.thecochranelibrary.com (دسترسی در 9 دسامبر 2011)، که شامل پایگاه ثبت تخصصی گروه عفونتهای حاد تنفسی در کاکرین، MEDLINE (1948 تا هفته 3 نوامبر 2011) و EMBASE (1974 تا دسامبر 2011) میشود، جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) از ارائه اکسیژندرمانی برای بزرگسالان مبتلا به پنومونی اکتسابی از جامعه (community-acquired pneumonia; CAP) و پنومونی بیمارستانی (hospital-acquired pneumonia; HAP یا nosocomial pneumonia; NP) در بخشهای مراقبتهای ویژه (ICU).
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم چکیدهها را بررسی کرده و دادهها را از نظر کیفیت روششناسی (methodology) ارزیابی کردند.
سه RCT معیارهای ورود ما را داشتند. این مطالعات، 151 شرکتکننده مبتلا به CAP یا بیماران دارای نقص سیستم ایمنی با ارتشاح ریوی (pulmonary infiltrate) را وارد کردند. در مجموع، ما دریافتیم که تهویه غیرتهاجمی میتواند خطر مرگومیر در ICU (نسبت شانس (OR): 0.28؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.09 تا 0.88)، لولهگذاری داخل نای (OR: 0.26؛ 95% CI؛ 0.11 تا 0.61)، عوارض (OR: 0.23؛ 95% CI؛ 0.08 تا 0.70) و دوره بستری در ICU (میانگین مدت زمان (MD): 3.28-؛ 95% CI؛ 5.41- تا 1.61-) را کاهش دهد.
در اندازهگیری مرگومیر در بیمارستان (OR: 0.54؛ 95% CI؛ 0.11 تا 2.68)، بقای دو ماهه (OR: 1.67؛ 95% CI؛ 0.53 تا 5.28)، طول مدت بستری در بیمارستان (MD: -1.00؛ 95% CI؛ 2.05- تا 0.05)، و طول مدت دریافت تهویه مکانیکی (MD: -0.26؛ 95% CI؛ 0.66- تا 0.14)، تهویه غیرتهاجمی و دریافت اکسیژن مکمل استاندارد از طریق ماسک Venturi مشابه هم بودند. برخی از پیامدها و عوارض تهویه غیرتهاجمی با توجه به جمعیتهای مختلف شرکتکنندگان، متفاوت بودند. ما دریافتیم که برخی از زیرگروهها هنگام انجام آنالیزهای تجمعی، سطح بالایی از ناهمگونی (heterogeneity) نیز داشتند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.