عفونت استرپتوکوکی گلو (گلودرد استرپتوکوکی) بسیار شایع است. یک دوره 10 روزه پنیسیلین عمدتا برای محافظت در برابر عارضه تب روماتیسمی حاد تجویز میشود، که میتواند تقریبا 20 روز پساز گلودرد استرپتوکوکی رخ داده و باعث آسیب به دریچههای قلب شود. موارد ابتلا به تب روماتیسمی حاد در کشورهایی با سطح درآمد بالا به میزان چشمگیری کاهش یافتهاند. آنتیبیوتیکهای جدیدتر که برای مدت کوتاهتری مصرف میشوند، ممکن است تاثیری مشابه با پنیسیلین مصرفشده به مدت 10 روز داشته باشند.
متون علمی پزشکی را در خصوص تاثیر مصرف دو تا شش روزه آنتیبیوتیکهای خوراکی (دوره مصرف کوتاه) در مقایسه با مصرف 10 روز پنیسیلین خوراکی (دوره مصرف استاندارد) در درمان کودکان مبتلا به عفونت استرپتوکوکی گلو خلاصه کردیم. تعداد 20 مطالعه را شامل 13,102 مورد فارنژیت حاد ناشی از استرپتوکوک بتا‐همولیتیک گروه A (به اختصار GABHS) وارد این مرور کردیم. درمان کوتاهمدت منجر به پایبندی بهتری به درمان شد اما عوارض جانبی بیشتری را به همراه داشت. همه عوارض جانبی خود-محدودشونده بودند: عمدتا اسهال خفیف تا متوسط، استفراغ و درد شکمی. سه مطالعه، میزان عوارض طولانیمدت را گزارش کردند که تفاوتی با اهمیت آماری در آنها مشاهده نشد.
این مطالعه، محدودیتهای متعددی دارد. نخست آنکه، فقط 3 مورد از 20 مطالعه واردشده، شرکتکنندگان را برای مدت زمان کافی پیگیری کردند تا بتوان میزان شیوع عوارض فارنژیت ناشی از GABHS را مطالعه کرد. اگرچه این سه مطالعه در مجموع 8135 شرکتکننده داشتند، نتایج آنقدر ضعیف بودند که نمیتوان بر اساس آنها در مورد تفاوت در میزان عوارض نتیجهگیری کرد. این بدان معناست که نتیجهگیری ما در کشورهایی با سطح درآمد پائین که شیوع بیماری روماتیسم قلبی در آنها بالا است، قابل اعمال نیست. محدودیت دیگر آن است که مطالعات اولیه، آنتیبیوتیکهای مختلف را برای دورههای زمانی متغیر (سه تا شش روز) ارزیابی کردند. همچنین، مطالعات از کیفیت محدودی برخوردار بودند. در نهایت، اگرچه مدت زمان کوتاهتر آنتیبیوتیک موثر و راحتتر به نظر میرسد، گرانتر از مدت زمان استاندارد 10 روزه پنیسیلین است. بااینحال، باید واقعیت رفتار بیمار و هزینه درمان ناموفق یا ناقص را در نظر گرفت.
درمان سه تا شش روزه آنتیبیوتیکهای خوراکی برای کودکان مبتلا به عفونت استرپتوکوکی گلو، درمانی بیخطر با تاثیری مشابه با دوره استاندارد 10 روزه پنیسیلین است. بااینحال، نتایج بهدست آمده باید در کشورهایی با سطح درآمد پائین، که در آنها تب روماتیسمی حاد همچنان یک مشکل محسوب میشود، با احتیاط تفسیر شوند.
در درمان کودکان مبتلا به فارنژیت حاد ناشی از GABHS، دوره سه تا شش روزه آنتیبیوتیکهای خوراکی، کارآمدی مشابهی با دوره استاندارد 10 روزه پنیسیلین خوراکی داشتند. در مناطقی که شیوع بیماری روماتیسم قلبی همچنان بالا است، نتایج بهدست آمده باید با احتیاط تفسیر شوند.
طول دوره درمان استاندارد برای کودکان مبتلا به فارنژیت حاد ناشی از استرپتوکوک بتا‐همولیتیک گروه A؛ (group A beta hemolytic streptococcus; GABHS) با پنیسیلین خوراکی، 10 روز است. آنتیبیوتیکهای کوتاهمدتتر ممکن است کارآمدی مشابهی داشته باشند.
خلاصهسازی شواهد مربوط به کارآمدی مصرف دو تا شش روز از آنتیبیوتیکهای خوراکی جدیدتر (دوره مصرف کوتاه) در مقایسه با مصرف 10 روز پنیسیلین خوراکی (دوره مصرف استاندارد) در درمان کودکان مبتلا به فارنژیت حاد ناشی از GABHS.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL، سال 2012، شماره 3) که شامل پایگاه ثبت تخصصی گروه عفونتهای حاد تنفسی در کاکرین است، MEDLINE (ژانویه 1966 تا هفته 3 مارچ 2012) و EMBASE (ژانویه 1990 تا اپریل 2012) را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (randomised controlled trials; RCTs) که مصرف کوتاهمدت آنتیبیوتیکهای خوراکی را با پنیسیلین خوراکی با مدت استاندارد در کودکان سنین 1 تا 18 سال مبتلا به فارنژیت حاد ناشی از GABHS مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور عناوین و چکیدههای استنادهای بازیابیشده را بررسی کرده و معیارهای ورود را اعمال کردند. مطالعات واردشده را بهطور کامل بازیابی کرده، و به استخراج دادهها پرداختیم. دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را بررسی کردند.
تعداد 20 مطالعه را با 13,102 مورد فارنژیت حاد ناشی از GABHS وارد این مرور کردیم. جستوجوی بهروز شده، هیچ مطالعه واجد شرایط جدیدی را شناسایی نکرد؛ بیشتر مطالعات در معرض خطر بالای سوگیری (bias) قرار داشتند. بااینحال، اکثریت نتایج همسو و سازگار بودند. مطالعات مربوط به درمانهای کوتاهمدت، در مقایسه با درمانهای با مدت استاندارد، دورههای کوتاهتری را از تب (تفاوت میانگین (MD): 0.30- روز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.45- تا 0.14-) و گلودرد (MD؛ 0.50- روز؛ 95% CI؛ 0.78- تا 0.22-) نشان دادند؛ خطر شکست زودهنگام درمان بالینی، کمتر بود (نسبت شانس (OR): 0.80؛ 95% CI؛ 0.67 تا 0.94)؛ تفاوت معنیداری در شکست زودهنگام درمان باکتریولوژیکی (OR: 1.08؛ 95% CI؛ 0.97 تا 1.20) یا عود بالینی دیرهنگام (OR: 0.95؛ 95% CI؛ 0.83 تا 1.08) مشاهده نشد. بااینحال، خطر کلی عود دیرهنگام باکتریولوژیکی در مطالعات مربوط به درمان کوتاهمدت، بیشتر بود (OR: 1.31؛ 95% CI؛ 1.16 تا 1.48)، اگرچه با حذف مطالعات انجامشده بر آزیترومایسین (azithromycin) با دوز پائین (10 میلیگرم/کیلوگرم) هیچ تفاوت قابل توجهی مشاهده نشد (OR: 1.06؛ 95% CI؛ 0.92 تا 1.22). سه مطالعه، عوارض طولانیمدتی را گزارش کردند. از میان 8135 مورد فارنژیت حاد ناشی از GABHS، فقط شش مورد در گروه درمان کوتاهمدت در مقایسه با هشت مورد در گروه درمان استاندارد، عوارض طولانیمدت را به شکل گلومرولونفریت (glomerulonephritis) و تب روماتیسمی حاد بروز دادند، که این تفاوت از اهمیت آماری برخوردار نبود (OR: 0.53؛ 95% CI؛ 0.17 تا 1.64).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.