نقش طب سوزنی در درمان افسردگی

چرا این مرور مهم است؟

افسردگی در جوامع ما بسیار شایع است. افرادی که مبتلا به افسردگی بالینی هستند، علاقه‌مند به زندگی و فعالیت‌هایی نیستند که افراد به طور معمول از آنها لذت می‌برند. بعضی از افراد مبتلا به افسردگی، از درمان‌های تکمیلی استفاده می‌کنند و برخی از این درمان‌ها را به دارو‌درمانی ترجیح می‌دهند. درمان طب سوزنی شامل قرار ‌دادن سوزن‌های باریک در قسمت‌های مختلف بدن برای اصلاح عدم تعادل انرژی درون بدن است.

چه کسانی به این مرور علاقه‌مند خواهند بود؟

نوجوانان و بزرگسالان، پزشکان مراقبت‌های سلامت، از جمله پزشکان عمومی که با بیماران افسرده مشغول به کار هستند یا درگیر درمان آنها هستند و ارائه دهندگان و کمیسیونرهای خدمات مراقبت سلامت به این مرور علاقه‌مند خواهند بود.

این مرور قصد دارد به چه سوالاتی پاسخ دهد؟

این مرور که نسخه به‌روز از مرور قبلی کاکرین است (سال 2010)، به دنبال پاسخ به سوالات زیر است:

• آیا طب‌ سوزنی بهتر از عدم درمان یا مراقبت معمول است؟

• آیا طب‌ سوزنی بهتر از طب سوزنی کنترل است (درمانی که به نظر می‌رسد شبیه طب سوزنی است)؟

• آیا طب‌ سوزنی بهتر از درمان‌های دارویی مانند داروهای ضد‌-افسردگی است؟

• آیا طب‌ سوزنی در ترکیب با داروهای ضد-افسردگی نسبت به داروهای ضد-افسردگی به تنهایی بهتر است؟

• آیا طب‌ سوزنی بهتر از درمان‌های روان‌شناختی است؟

• آیا ایمنی طب‌ سوزنی کمتر از سایر روش‌های درمان افسردگی است؟

‌چه مطالعاتی وارد این مرور شدند؟

64 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده (با 7104 شرکت‌کننده) که تغییر در نشانه‌های افسردگی را اندازه‌گیری کرده بودند، به این مرور وارد کردیم.

شواهد به دست آمده از این مرور به ما چه می‌گویند؟

نویسندگان مرور، کیفیت شواهد اغلب مطالعات وارد شده را بسیار پائین یا پائین برآورد کردند و تاثیراتی که در ادامه شرح داده شده‌اند باید با احتیاط تفسیر شوند.

طب‌ سوزنی می‌تواند در مقایسه با درمان معمول/عدم درمان در کاهش شدت افسردگی موثر باشد. استفاده از طب‌ سوزنی ممکن است به کاهش شدت افسردگی در مقایسه با طب سوزنی کنترل منجر شود. تاثیرات طب‌ سوزنی در برابر دارو و درمان روان‌شناختی، به دلیل شواهد با کیفیت بسیار پائین، نامطمئن است. از آن‌جا که اکثر کارآزمایی‌ها حوادث جانبی را گزارش نکرده بودند، خطر بروز آنها با طب‌ سوزنی نیز مشخص نیست.

اتفاق بعدی چه باید باشد؟

نویسندگان مرور توصیه می‌کنند که باید کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده با کیفیت بالا انجام شود. این کارآزمایی‌ها باید در صورت امکان، به طور مناسب کورسازی شوند (به طوری که افراد ندانند کدام درمان را دریافت می‌کنند)، و باید شامل معیارهای کیفیت زندگی، ارزیابی مقبولیت درمان و پیگیری‌های میان‌مدت و طولانی‌مدت باشند.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان: 

کاهش در شدت افسردگی، زمانی که طب‌ سوزنی با طب‌ سوزنی کنترل مقایسه شد، نسبت به زمانی که طب‌ سوزنی با عدم درمان کنترل مقایسه شد، کمتر بود؛ اگرچه در هر دو مورد، نتایج، شواهدی با کیفیت پائین را ارائه دادند. کاهش شدت افسردگی با طب‌ سوزنی به تنهایی یا در ترکیب با دارو، در برابر دارو به تنهایی به دلیل شواهد با کیفیت بسیار پائین، نامطمئن است. تاثیر طب‌ سوزنی در مقایسه با درمان روان‌شناختی نامشخص است. خطر حوادث جانبی با طب سوزنی نیز مشخص نیست، زیرا اکثر کارآزمایی‌ها به طور مناسب حوادث جانبی را گزارش نمی‌دهند. تعداد کمی از مطالعات شامل دوره‌های پیگیری بودند یا پیامدهای مهم مانند کیفیت زندگی را ارزیابی کرده بودند. برای بررسی اثربخشی بالینی و مقبولیت طب‌ سوزنی و هم‌چنین اثربخشی آن در مقایسه با کنترل‌های طب‌ سوزنی، دارو یا درمان‌های روان‌شناختی، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده، با کیفیت بالا‌، به شدت مورد نیاز است.

خلاصه کامل را بخوانید...
پیشینه: 

افسردگی به عنوان یکی از مشکلات مهم بهداشت عمومی شناخته شده که تاثیر قابل توجهی بر افراد و جامعه بر جای می‌گذارد. افراد مبتلا به افسردگی ممکن است از درمان‌های تکمیلی مانند طب‌ سوزنی استفاده کنند و پژوهش گسترده‌ای برای ارزیابی اثربخشی طب سوزنی در درمان افراد افسرده انجام شده است. این دومین نسخه به‌روز از این مرور است.

اهداف: 

ارزیابی اثربخشی و عوارض جانبی طب سوزنی در درمان افسردگی در افراد.

برای مشخص کردن این‌که:

• آیا طب‌ سوزنی موثرتر از درمان‌های معمول یا عدم‌ درمان یا کنترل لیست انتظار برای درمان است و کیفیت زندگی را برای افراد مبتلا به افسردگی بهبود می‌بخشد.

• آیا طب‌ سوزنی موثرتر از گروه کنترل در درمان ‌افسردگی و بهبود کیفیت زندگی برای مبتلایان است.

• آیا طب‌ سوزنی موثرتر از درمان‌های دارویی در درمان ‌افسردگی و بهبود کیفیت زندگی برای مبتلایان است.

• آیا طب‌ سوزنی به علاوه درمان‌های دارویی موثرتر از درمان داروی تنها در درمان ‌افسردگی و بهبود کیفیت زندگی برای مبتلایان است.

• آیا طب‌ سوزنی موثرتر از درمان‌های روان‌شناختی در درمان ‌افسردگی و بهبود کیفیت زندگی برای مبتلایان است.

• عوارض جانبی طب سوزنی در مقایسه با درمان‌های معمول، عدم درمان، کنترل لیست انتظار، گروه کنترل طب سوزنی، درمان‌های دارویی در درمان افراد مبتلا به افسردگی.

روش‌های جست‌وجو: 

بانک‌های اطلاعاتی زیر را تا جون 2016 جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده گروه اختلالات شایع روانی در کاکرین (CCMD-CTR)، سیستم خدمات اطلاع‌رسانی کره‌ (KISS)، DBPIA (وبسایت داده‌های مقالات کره)، موسسه علوم و فناوری اطلاعات کره، سیستم اطلاعات خدمات پژوهشی (RISS)، سازمان پزشکی کره، بانک اطلاعاتی پزشکی کره (KM base) و سیستم یک‌پارچه جست‌وجوی پیشرفته پزشکی آسیایی (OASIS) و چندین ژورنال پزشکی کره.

معیارهای انتخاب: 

معیارهای مرور برای گنجاندن تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده منتشر شده و منتشر‌ نشده بود که به مقایسه طب سوزنی در برابر طب سوزنی کنترل، عدم درمان، درمان دارویی، سایر روان‌درمانگری‌های ساختار یافته (درمان شناختی رفتاری، روان‌درمانی، یا مشاوره)، یا مراقبت‌های استاندارد پرداخته بودند. اشکال درمان عبارت هستند از طب‌ سوزنی، طب‌ سوزنی الکتریکی و طب‌ سوزنی لیزری. شرکت‌کنندگان، مردان و زنان بزرگسال مبتلا به افسردگی تشخیص داده شده، توسط راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی نسخه چهارم (DSM-IV)، معیارهای تشخیصی پژوهش (RDC)، طبقه‌بندی آماری بین‌المللی بیماری‌ها و مشکلات مربوط به سلامت (ICD) یا رده‌بندی اختلالات روان‌شناختی چین نسخه سوم تجدید نظر شده (CCMD-3-R) بودند. در صورت لزوم، از تعاریف نویسندگان کارآزمایی در مورد اختلال افسردگی استفاده کردیم.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 

روش‌های متاآنالیز را با به کار بردن ‌خطر نسبی (RR) برای پیامدهای دو-حالتی و تفاوت‌های میانگین استاندارد شده (SMDs) را برای پیامدهای پیوسته با 95% فواصل اطمینان (CIs) انجام دادیم. پیامدهای اولیه عبارتند از کاهش شدت افسردگی، که با مقیاس‌های خود-سنجی یا مقیاس‌های رتبه‌بندی شده توسط متخصص بالینی و بهبود افسردگی، که به صورت بهبودی در برابر عدم بهبودی تعریف می‌شد. با استفاده از روش درجه‌‏بندی توصیه‏، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) کیفیت شواهد را ارزیابی کردیم.

نتایج اصلی: 

این مرور نسخه به‌روز از مرور قدیمی‌تر است و شامل 64 مطالعه (با 7104 شرکت‌کننده) می‌شود. بیشتر مطالعات در معرض خطر بالای سوگیری (bias) عملکرد و سوگیری بالا یا نامشخص تشخیص و خطر پائین یا نامشخص سوگیری انتخاب، سوگیری ریزش نمونه (attrition bias)، سوگیری گزارش‌دهی و انواع دیگر سوگیری‌ها بودند.

طب‌ سوزنی در برابر عدم درمان/لیست انتظار/درمان به صورت معمول

شواهدی را با کیفیت پائین پیدا کردیم که نشان می‌دهند طب سوزنی (دستی یا الکتریکی) ممکن است به مقدار متوسط، شدت افسردگی را در زمان اتمام درمان، کاهش دهد (SMD: -0.66؛ 95% CI؛ 1.06- تا 0.25-؛ پنج کارآزمایی، 488 شرکت‌کننده). مشخص نیست که تفاوتی در خطر ایجاد حوادث جانبی بین گروه‌ها وجود دارد یا خیر (RR: 0.89؛ 95% CI؛ 0.35 تا 2.24؛ یک کارآزمایی، 302 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین).

طب‌ سوزنی در برابر طب‌ سوزنی کنترل (تهاجمی، کنترل غیر-تهاجمی ساختگی)

طب‌ سوزنی ممکن است با کاهش شدت افسردگی به میزان 1.69 امتیاز در مقیاس درجه‌بندی افسردگی همیلتون (HAMD) در پایان درمان همراه باشد (95% CI؛ 3.33- تا 0.05؛ 14 کارآزمایی، 841 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین). مشخص نیست که داده‌ها تفاوتی را بین گروه‌ها از نظر خطر حوادث جانبی نشان می‌دهند یا خیر (RR: 1.63؛ 95% CI؛ 0.93 تا 2.86؛ پنج کارآزمایی، 300 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط).

طب‌ سوزنی در برابر دارو

شواهدی را با کیفیت بسیار پائین پیدا کردیم که نشان می‌داد طب‌ سوزنی ممکن است در کاهش شدت افسردگی در پایان درمان موثر باشد (SMD: -0.23؛ 95% CI؛ 0.40- تا 0.05-؛ 31 کارآزمایی، 3127 شرکت‌کننده). مطالعات نشان می‌دهد که تفاوت‌های مهمی که ناشی از استفاده از کلاس‌های مختلف داروها و روش‌های مختلف تحریک طب‌ سوزنی است، وجود دارد. شواهدی با کیفیت بسیار پائین نشان می‌دهد که در مقایسه با دارو به تنهایی، میزان کمتری از حوادث جانبی پس از طب‌ سوزنی، برای فرد رخ می‌دهد که این به وسیله مقیاس درجه‌بندی افسردگی مونتگومری-اسبرگ (MADRS) اندازه‌گیری شده بود (تفاوت میانگین (MD): 4.32-؛ 95% CI؛ 7.41- تا 1.23-؛ سه کارآزمایی، 481 شرکت‌کننده).

طب‌ سوزنی به علاوه دارو در برابر دارو‌ به تنهایی

شواهدی را با کیفیت بسیار پائین پیدا کردیم که نشان می‌داد طب سوزنی در کاهش شدت افسردگی در انتهای درمان سودمند است (SMD: -1.15؛ 95% CI؛ 1.63- تا 0.66-؛ 11 کارآزمایی، 775 شرکت‌کننده). مطالعات به علت مدهای متفاوت تحریک طب‌ سوزنی، تغییراتی را نشان دادند. مشخص نیست که تفاوت‌ها در حوادث جانبی ارتباطی با تفاوت‌ها در روش‌های طب سوزنی دارد یا خیر (SMD: -1.32؛ 95% CI؛ 2.86- تا 0.23؛ سه کارآزمایی، 200 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).

طب‌ سوزنی در برابر درمان‌های روان‌شناختی

مشخص نیست که داده‌ها بین طب‌ سوزنی و درمان‌های روان‌شناختی از نظر شدت افسردگی در انتهای درمان تفاوتی نشان می‌دهند یا خیر (MD: -0.5؛ 95% CI؛ 1.33- تا 0.33؛ دو کارآزمایی، 497 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین). شواهدی با کیفیت پائین، تفاوتی را بین گروه‌ها در نرخ حوادث جانبی نشان ندادند (RR: 0.62؛ 95% CI؛ 0.29 تا 1.33؛ یک کارآزمایی، 452 شرکت‌کننده).

یادداشت‌های ترجمه: 

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Tools
Information