Podcast: ยาฆ่าเชื้อโรคที่ผิวหนังเพื่อช่วยลดการติดเชื้อจากเข็มทีใช้ในการสวนหลอดเลือดดำส่วนกลาง

อุปกรณ์ทางการแพทย์อย่างหนึ่งที่ใช้กันมากคือเข็มทีใช้ในการสวนหลอดเลือดดำส่วนกลางให้กับผู้ป่วย เพื่อเข้าเป็นช่องทางเข้าสู่กระแสเลือดของผู้ป่วยโดยตรง อย่างไรก็ตาม การสวนหลอดเลือดดำนั้นสามารถทำให้เกิดการติดเชื้อได้ ดังนั้นการใช้ยาฆ่าเชื้อทาลงบนผิวหนังก่อนทำการสวนหลอดเลือดน่าจะช่วยลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อได้ทางหนึ่ง Nai Ming Lai จากคณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทย์เลอร์ ประเทศมาเลเซีย และทีมงานได้รวบรวมหลักฐานต่างๆ เกี่ยวกับเรื่องนี้และได้เผยแพร่ใน Cochrane Review ในเดือนกรกฎาคม 2559

- อ่านบันทึก

จอห์น: อุปกรณ์ทางการแพทย์อย่างหนึ่งที่ใช้กันมากคือเข็มทีใช้ในการสวนหลอดเลือดดำส่วนกลางให้กับผู้ป่วย เพื่อเข้าเป็นช่องทางเข้าสู่กระแสเลือดของผู้ป่วยโดยตรง อย่างไรก็ตาม การสวนหลอดเลือดดำนั้นสามารถทำให้เกิดการติดเชื้อได้ ดังนั้นการใช้ยาฆ่าเชื้อทาลงบนผิวหนังก่อนทำการสวนหลอดเลือดน่าจะช่วยลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อได้ทางหนึ่ง Nai Ming Lai จากคณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทย์เลอร์ ประเทศมาเลเซีย และทีมงานได้รวบรวมหลักฐานต่างๆ เกี่ยวกับเรื่องนี้และได้เผยแพร่ใน Cochrane Review ในเดือนกรกฎาคม 2559

Nai Ming: เข็มที่ใช้ในการสวนหลอดเลือดดำส่วนกลางหรือ CVC เป็นเครื่องมือสำคัญในการนำของเหลว เลือด ยา และสารอาหารเข้าสู่กระแสเลือดของผู้ป่วยโดยตรง อย่างไรก็ตาม ด้วยวิธีการที่นำอุปกรณ์นี้เข้าสู่ภายในร่างกาย อาจจะทำให้เพิ่มอัตราการเสียชีวิต การเจ็บป่วย และการสูญเสียทรัพยากรในการรักษาโรค ดังนั้นเพื่อเป็นการลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อจากเข็มที่ใช้สวนหลอดเลือด ผู้ปฏิบัติงานจึงใช้ยาฆ่าเชื้อทำความสะอาดผิวหนังทั้งก่อนที่จะใช้เข็มเจาะเข้าไปในร่างกายและขณะที่ใช้เข็มอยู่
เราประเมินคุณภาพของยาฆ่าเชื้อที่ใช้ในการสวนหลอดเลือดดำส่วนกลาง และพบว่ายังไม่มีผลชัดเจนเสียทีเดียวว่าการทำความสะอาดผิวหนังด้วยยาฆ่าเชื้อจะช่วยลดอัตราการติดเชื้อมากกว่าการที่ไม่ได้ทำความสะอาดผิวหนังด้วยยาฆ่าเชื้อ
เรามีผลการศึกษา 13 ชิ้นจากข้อมูลการสวนหลอดเลือดดำส่วนกลางเกือบ 3,500 ครั้ง จาก 8 ประเทศในอเมริกา ยุโรปและเอเชีย โดยทำกับคนไข้ที่เป็นผู้ใหญ่ที่ได้รับการรักษาในหน่วยผู้ป่วยภาวะวิกฤตหรือคนไข้ของโรงพยาบาลโรคเฉพาะทาง ผลการศึกษาส่วนใหญ่จะประเมินประสิทธิภาพของยาฆ่าเชื้อทีใช้ทำความสะอาดผิวหนังก่อนที่จะทำการสวนหลอดเลือดดำและขณะที่เข็มเจาะอยู่ในผิวหนังแล้ว แต่คุณภาพของการศึกษามีความหลากหลาย โดยปัญหาคุณภาพการศึกษามาจากการที่ไม่ได้มีการปกปิดผู้เข้าร่วมการศึกษา และแพทย์ผู้ดูแลเพียงพอ
ในการศึกษาฉบับนี้มีการวิเคราะห์หลายแบบ การวิเคราะห์แบบแรกเป็นการเปรียบเทียบระหว่างผลจากการใช้ยาฆ่าเชื้อกับการไม่ใช้ยาฆ่าเชื้อ โดยเป็นผลจาก 3 การศึกษาซึ่งพบว่า ไม่มีหลักฐานชัดเจนเกี่ยวกับการติดเชื้อในกระแสเลือดจากการสวนหลอดเลือดดำ ความบ่อยในการใช้เข็ม และความจำเป็นของยาฆ่าเชื้อ
นอกจากนี้ ยังมีการวิเคราะห์อีกแบบซึ่งเปรียบเทียบประเภทของยาฆ่าเชื้อต่างๆ โดยตรง การเปรียบเทียบที่มีการวิจัยมากสุดคือระหว่างสารละลาย Chlorhexidine กับสารละลาย Povidone-iodine การศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่าสารละลาย Chlorhexidine สามารถลดการติดเชื้อในกระแสเลือดได้ดีกว่า อย่างไรก็ตามยังไม่ชัดเจนว่าสารละลาย Chlorhexidine นี้มีผลต่ออัตราการเสียชวิตหรือไม่เพราะมีเพียงผลการศึกษาเดียวเท่านั้น และถึงแม้ว่าอัตราการเสียชีวิตจะใกล้เคียงกันจากการใช้สารละลายทั้งสองตัว ความแตกต่างแม้เพียงเล็กน้อยก็เป็นตัวเลขสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม
นอกจากนี้ยังมีการศึกษาผลของการใช้ยาฆ่าเชื้อแบบอื่น ๆ เพียงเล็กน้อย ซึ่งผลส่วนใหญ่คือไม่มีการรายงานการติดเชื้อในกระแสเลือด หรือผลข้างเคียงอื่น ๆ เช่น การติดเชื้อที่ผิวหนัง หรือผลกระทบอื่น ๆ ที่เพิ่มขึ้นแต่อย่างใด
กล่าวโดยสรุป ในปัจจุบันยังขาดหลักฐานชัดเจนว่าการใช้น้ำยาฆ่าเชื้อสามารถลดการติดเชื้อในกระแสเลือดจากการสวนหลอดเลือดดำเทียบกับการไม่ใช้น้ำยาฆ่าเชื้อ สารละลาย Chlorhexidine อาจจะลดการติดเชื้อในกระแสเลือดจากสายสวนได้เมื่อเทียบกับ สารละลาย Povidone-iodine แม้คุณภาพการศึกษาจะไม่สูงนัก ซึ่งผลตรงนี้ขึ้นกับชนิดของ สารละลาย Chlorhexidine ที่ใช้ว่าเป็นสารละลายในน้ำหรือแอลกอฮอล์ ดังนั้นจึงควรมีการศึกษาเพื่อประเมินประสิทธิภาพ และความปลอดภัยมากขึ้นโดยควรวัดผลลัพธ์ที่สำคัญ อันรวมถึงการติดเชื้อในกระแสเลือด การติดเชื้อในกระแสเลือดจากสายสวน และการเสียชีวิต

ปิดการถอดเสียง