Niniejszy przegląd Cochrane został opracowany w celu oceny wpływu antybiotyków na ból i obrzęk odczuwany przez dorosłych w dwóch stanach powszechnie odpowiedzialnych za wywoływanie bólu zębów. Celem przeglądu była ocena skutków stosowania antybiotyków w przypadku, gdy są one podawane z lub bez leczenia stomatologicznego.

Wprowadzenie

Ból zęba jest częstym problemem i może się pojawić, gdy dochodzi do obumarcia nerwu w zębie z powodu postępującej próchnicy lub urazu. Bez leczenia może dojść do zakażenia bakteryjnego martwego zęba i powstania ropnia, który prowadzi do obrzęku i rozprzestrzenienia się stanu zapalnego, który może czasem zagrażać życiu.

Zalecane leczenie obejmuje usunięcie martwych nerwów i zgromadzonych bakterii. Zwykle polega na usunięciu zęba lub leczeniu kanałowym (zabieg, w którym usuwane są nerwy i miazga, a wnętrze zęba jest oczyszczane i uszczelniane). Antybiotyki są zalecane tylko wtedy, gdy występuje ciężka infekcja, która rozprzestrzeniła się z zęba do otaczających tkanek. Jednak niektórzy stomatolodzy nadal rutynowo przepisują antybiotyki doustne pacjentom z ostrymi chorobami zębów, w których nie stwierdza się żadnych oznak rozprzestrzeniania się infekcji lub nie stosują leczenia stomatologicznego w celu usunięcia zainfekowanego materiału.

Stosowanie antybiotyków przyczynia się do rozwoju bakterii odpornych na antybiotyki. Dlatego ważne jest, aby antybiotyki były stosowane tylko wtedy, gdy mogą one przynieść korzyści pacjentowi. Stomatolodzy przepisują około od 8% do 10% wszystkich antybiotyków stosowanych w podstawowej opiece zdrowotnej w krajach o wysokim dochodzie, dlatego też ważne jest, aby uświadomić stomatologom, kiedy stosowanie antybiotyków będzie korzystne dla pacjentów.

Charakterystyka badania

Niniejszy przegląd oparty jest na danych naukowych, które są aktualne do dnia 26 lutego 2018 r. Przeszukaliśmy naukowe bazy danych i znaleźliśmy dwa badania z łączną liczbą 62 uczestników włączonych do analizy. Oba badania przeprowadzone były w szkołach stomatologicznych w USA i oceniały stosowanie antybiotyków doustnych w zmniejszaniu bólu i obrzęku zgłoszonych przez osoby dorosłe po pierwszym etapie leczenia kanałowego w znieczuleniu miejscowym. Antybiotykiem stosowanym w obu badaniach była penicylina VK, wszyscy uczestnicy otrzymywali również środki przeciwbólowe.

Główne wyniki

W obu badaniach włączonych do przeglądu wykazano, że nie było wyraźnych różnic w odczuwaniu bólu lub obrzęku przez osoby, które otrzymały antybiotyk doustny w porównaniu z placebo (leczenie pozorowane), gdy terapię zastosowano łącznie z pierwszym etapem leczenia kanałowego i środkami przeciwbólowymi. Jednakże badania te były niewielkie i dostarczyły danych naukowych niskiej jakości, dlatego nie możemy być pewni, czy wyniki są właściwe. W żadnym badaniu nie oceniono efektów stosowania antybiotyków bez jednoczesnego chirurgicznego leczenia stomatologicznego.

W jednym badaniu oceniano działania niepożądane wśród uczestników: u jednej osoby przyjmującej placebo wystąpiła biegunka, a jedna osoba stosująca antybiotyk zaobserwowała zmęczenie i złe samopoczucie po leczeniu.

Jakość danych naukowych

Oceniliśmy jakość zebranych danych naukowych na bardzo niską. Obecne dane są niewystarczające, aby móc określić efekty stosowania antybiotyków w analizowanym przypadku.