سوال مطالعه مروری
در مردان مبتلا به بیماری پیرونی، درمان‌هایی که جراحی نیستند، مانند قرص‌ها، کرم‌ها، تزریق‌ها یا درمان‌هایی با استفاده از شوک ویو، چگونه بر عملکرد جنسی آنها تاثیر می‌گذارند؟
پیشینه
بیماری پیرونی ممکن است باعث انحنای آلت تناسلی، درد، یا هر دو، شود که انجام مقاربت دخولی را دشوار می‌کند. به غیر از جراحی، بسیاری از درمان‌های دیگر ممکن است به این بیماری کمک کنند یا خیر، اما مشخص نیست که چقدر خوب عمل می‌کنند.
روش‌های انجام مطالعه
از روش‌های توصیه شده کاکرین، از جمله رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) برای ارزیابی قطعیت شواهد استفاده کردیم.
تاریخ جست‌وجو
یافته‌های مرور، تا 23 سپتامبر 2022 به‌روز است.
ویژگی‌های مطالعه
تعداد 14 کارآزمایی را شامل 1810 مرد مبتلا به بیماری پیرونی وارد کردیم. فقط مطالعاتی را وارد کردیم که این درمان‌ها را با دارونما (placebo) (قرص یا ماده تزریقی با ظاهری یکسان اما بدون داروی فعال)، درمان ساختگی (pretend) یا عدم درمان مقایسه کردند. فقط مطالعاتی را وارد کردیم که در آنها شانس تعیین می‌کرد که مردان چه درمانی داشته باشند.
نتایج کلیدی
شواهدی را در رابطه با 10 نوع درمان مختلف یافتیم که شامل پروسیجر جراحی نبودند. اینجا در این خلاصه، بر مواردی تمرکز می‌کنیم که کارشناسان معتقد بودند مهم‌ترین چیزهایی بودند که باید در مورد آنها بدانیم. هم‌چنین، در اینجا فقط در مورد سه پیامد اصلی گزارش می‌کنیم: توانایی داشتن مقاربت بر اساس گزارش خود بیماران، کیفیت زندگی آنها، و عوارض جانبی. هم‌چنین داده‌های مربوط به درجه انحنای آلت تناسلی را خلاصه می‌کنیم.
کلاژناز تزریقی (کوتاهمدت): هیچ شواهدی را در مورد اینکه کلاژناز تزریقی تا چه حد بر توانایی داشتن مقاربت بر اساس گزارش خود بیماران تاثیر می‌گذارد یا در کوتاهمدت باعث ایجاد عوارض جانبی ناخواسته مرتبط با درمان می‌شود، نیافتیم. کلاژناز تزریقی ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در کیفیت زندگی شود. این عامل ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر درجه انحنای آلت تناسلی داشته باشد.
کلاژناز تزریقی (طولانی‌مدت): هم‌چنین هیچ شواهدی را در مورد اینکه کلاژناز تزریقی تا چه حد بر توانایی داشتن مقاربت بر اساس گزارش خود بیماران در طولانی‌مدت تاثیر می‌گذارد، نیافتیم. کلاژناز تزریقی احتمالا منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در کیفیت زندگی می‌شود، اما شاید بروز عوارض جانبی ناخواسته را افزایش دهد. هم‌چنین، در طولانی‌مدت، ممکن است تغییری اندک تا عدم تغییر در درجه انحنای آلت تناسلی ایجاد کند.
وراپامیل تزریقی (کوتاهمدت): در رابطه با اینکه وراپامیل تزریقی تا چه حد بر توانایی داشتن مقاربت بر اساس گزارش خود بیماران تاثیر می‌گذارد، بسیار نامطمئن هستیم. هیچ شواهدی را برای پیامد کیفیت زندگی پیدا نکردیم. درباره اینکه وراپامیل تزریقی تا چه حد ممکن است بر عوارض جانبی مربوط به درمان تاثیر بگذارد، نامطمئن هستیم. به‌طور مشابه، در رابطه با این مساله که وراپامیل تزریقی تا چه حد ممکن است بر درجه انحنای آلت تناسلی تاثیر بگذارد، نامطمئن هستیم.
هیچ داده طولانی‌مدتی را برای هیچ پیامدی پیدا نکردیم.
درمان با شوک ویو برون پیکری (extracorporeal shock wave treatment; ESWT): در رابطه با اینکه ESWT تا چه حد بر توانایی داشتن مقاربت بر اساس گزارش خود بیماران تاثیر می‌گذارد، بسیار نامطمئن هستیم. ESWT ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در کیفیت زندگی شود. درباره اینکه ESWT تاثیری بر عوارض جانبی مرتبط با درمان دارد یا خیر نیز بسیار نامطمئن هستیم. ESWT ممکن است در مقایسه با دارونما موجب تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در درجه انحنای آلت تناسلی شود.
هیچ داده طولانی‌مدتی را برای هیچ پیامدی پیدا نکردیم.
ترکشن درمانی (traction therapy) آلت تناسلی (کوتاهمدت): هیچ شواهدی را برای نشان دادن اینکه ترکشن درمانی آلت تناسلی در مقایسه با عدم درمان بر توانایی داشتن مقاربت بر اساس گزارش خود بیماران تاثیر می‌گذارد، پیدا نکردیم. درباره اینکه ترکشن درمانی تا چه حد ممکن است بر کیفیت زندگی تاثیر بگذارد، بسیار نامطمئن هستیم. هم‌چنین درباره این موضوع که ترکشن درمانی تا چه حد ممکن است بر عوارض جانبی مربوط به درمان و درجه انحنای آلت تاثیر بگذارد، بسیار نامطمئن هستیم.
هیچ داده طولانی‌مدتی را برای هیچ پیامدی پیدا نکردیم.
قطعیت شواهد
قطعیت شواهد عمدتا برای اکثر مداخلات ارزیابی شده، در سطح بسیار پائین یا پائین است. قطعیت شواهد برای کلاژناز تزریقی (پیامدهای طولانی‌مدت) در سطح متوسط است. این بدان معنی است که اعتماد ما به نتایج از بسیار پائین تا متوسط (و عمدتا بسیار پائین) متغیر است.
شواهد کمی وجود دارد که از اثربخشی بیشتر درمان‌های غیر جراحی برای بیماری پیرونی حمایت کند. کارآزمایی‌های موجود عمدتا از کیفیت روش‌شناسی (methodology) ضعیفی برخوردار بوده و/یا در رسیدگی به پیامدهای بیمارمحور ناکام هستند. به نظر می‌رسد که کلاژناز تزریقی اثربخشی کمی دارد؛ با این حال، بسیاری از افراد ممکن است بهبودی بالینی مرتبط را نداشته، و این با خطر افزایش عوارض جانبی همراه است. برای مردان مبتلا به بیماری پیرونی نیاز اساسی به گزینه‌های درمانی غیر جراحی بهتری وجود دارد.
بیماری پیرونی (Peyronie's disease) وضعیتی است که منجر به ایجاد پلاک در آلت تناسلی شده و می‌تواند باعث انحنای آلت تناسلی، درد، اختلال نعوظ و در نهایت ایجاد مشکل در فعالیت جنسی شود. تعدادی از مداخلات غیر جراحی برای بهبود این وضعیت وجود دارند، که شامل عوامل موضعی و تزریقی و هم‌چنین روش‌های مکانیکی می‌شوند؛ با این حال، اثربخشی آنها نامطمئن است. این مرور را برای تعیین تاثیرات این درمان‌های غیر جراحی انجام دادیم.
ارزیابی تاثیرات درمان‌های غیر جراحی در مقایسه با دارونما (placebo) یا عدم درمان در افراد مبتلا به بیماری پیرونی.
تا 23 سپتامبر 2022، بانک‌های اطلاعاتی متعدد (کتابخانه کاکرین؛ MEDLINE؛ Embase؛ Scopus؛ Google Scholar و Web of Science)، پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌ها، دیگر منابع علمی خاکستری و خلاصه مقالات کنفرانس‌ها را به صورت جامع جست‌وجو کردیم. هیچ محدودیتی را از نظر زبان نگارش یا وضعیت انتشار مقاله اعمال نکردیم.
کارآزمایی‌هایی را وارد کردیم که در آنها مردان مبتلا به بیماری پیرونی به‌طور تصادفی تحت درمان‌های غیر جراحی در برابر دارونما یا عدم درمان برای انحنای آلت تناسلی و عملکرد جنسی قرار گرفتند.
دو نفر از چهار نویسنده مرور، که به صورت جفتی کار کردند، به‌طور مستقل از هم مطالعات را دسته‌بندی و داده‌های به دست آمده را از مطالعات وارد شده خلاصه‌سازی کردند. پیامدهای اولیه عبارت بودند از: توانایی گزارش شده توسط بیمار برای انجام مقاربت، کیفیت زندگی، و عوارض جانبی مرتبط با درمان. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از: درجه انحنای آلت تناسلی، قطع درمان (به هر دلیل)، تغییر ذهنی گزارش شده توسط بیمار نسبت به انحنای آلت تناسلی، و بهبود درد آلت تناسلی. آنالیزهای آماری را با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) انجام دادیم. سطح قطعیت شواهد (certainty of evidence; CoE) را بر اساس رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی کردیم.
جست‌وجوی انجام شده 1288 مرجع مرتبط را شناسایی کرد که 18 رکورد مرتبط با 14 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) منحصربه‌فرد را با حضور 1810 مرد گنجاندیم. این جست‌وجو 10 مقایسه متمایز را با داده‌های پیامد مرتبط که عمدتا از کارآزمایی‌های منفرد استخراج شدند، نشان داد. در این چکیده، فقط بر مرتبط‌ترین مقایسه‌های بالینی برای سه پیامد اولیه تمرکز می‌کنیم که شامل پیامد درجه انحنای آلت تناسلی نیز می‌شود.
کلاژناز تزریقی (کوتاهمدت): هیچ شواهد کوتاه‌‌مدتی را در مورد کلاژناز تزریقی (injectional collagenase) برای توانایی داشتن مقاربت بر اساس گزارش خود بیماران و عوارض جانبی مرتبط با درمان در مقایسه با تزریق دارونما (placebo) پیدا نکردیم. کلاژناز تزریقی ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در کیفیت زندگی شود (مقیاس 0 تا 20 که نمرات پائین‌تر نشان دهنده کیفیت زندگی بهتر است؛ تفاوت میانگین (MD): 1.8 کمتر، 95% فاصله اطمینان (CI): 3.58- تا 0.02-؛ 1 مطالعه، 134 شرکت‌کننده؛ CoE پائین) و تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر درجه انحنای آلت تناسلی داشته باشد (MD؛ 10.90 درجه کمتر؛ 95% CI؛ 16.24- تا 5.56-؛ 1 مطالعه، 136 شرکت‌کننده؛ CoE پائین).
کلاژناز تزریقی (طولانی‌مدت): شواهد طولانی‌مدتی را نیز در مورد کلاژناز تزریقی برای توانایی داشتن مقاربت بر اساس گزارش خود بیماران در مقایسه با تزریق دارونما پیدا نکردیم. این عامل دارویی احتمالا تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر کیفیت زندگی دارد (MD؛ 1.00 پائین‌تر؛ 95% CI؛ 1.60- تا 0.40-؛ 1 مطالعه، 612 شرکت‌کننده، CoE متوسط). عوارض جانبی مرتبط با درمان احتمالا افزایش می‌یابند (خطر نسبی (RR): 2.32؛ 95% CI؛ 1.98 تا 2.72؛ 1 مطالعه، 832 شرکت‌کننده، CoE متوسط). کلاژناز تزریقی احتمالا منجر به تغییری اندک تا عدم تغییر در درجه انحنای آلت تناسلی می‌شود (MD؛ 6.90 درجه کمتر، 95% CI؛ 9.64- تا 4.14-؛ 1 مطالعه، 612 شرکت‌کننده؛ CoE متوسط).
وراپامیل تزریقی (کوتاهمدت): در رابطه با اینکه وراپامیل (verapamil) تزریقی تا چه حد می‌تواند بر توانایی داشتن مقاربت بر اساس گزارش خود بیماران در مقایسه با تزریق دارونما در کوتاهمدت تاثیر بگذارد، بسیار نامطمئن هستیم (RR: 7.00؛ 95% CI؛ 0.43 تا 114.70؛ 1 مطالعه، 14 شرکت‌کننده، CoE بسیار پائین). هیچ شواهدی را برای پیامد کیفیت زندگی پیدا نکردیم. مشخص نیست وراپامیل تزریقی تا چه حد می‌تواند بر عوارض جانبی مرتبط با درمان تاثیر بگذارد (RR قابل تخمین نیست؛ 1 مطالعه، 14 شرکت‌کننده، CoE بسیار پائین). به‌طور مشابه، از اینکه وراپامیل تزریقی تا چه حد بر درجه انحنای آلت تناسلی تاثیر می‌گذارد، بسیار نامطمئن هستیم (MD: -1.86؛ 95% CI؛ 10.39- تا 6.67؛ 1 مطالعه، 14 شرکت‌کننده، CoE بسیار پائین). هیچ داده طولانی‌مدتی را برای هیچ پیامدی پیدا نکردیم.
درمان با شوک ویو برون پیکری (extracorporeal shock wave treatment; ESWT) (کوتاهمدت): مطمئن نیستیم ESWT تا چه حد بر توانایی داشتن مقاربت بر اساس گزارش خود بیماران در کوتاهمدت تاثیر می‌گذارد (RR: 1.60؛ 95% CI؛ 0.71 تا 3.60؛ 1 مطالعه، 26 شرکت‌کننده، CoE بسیار پائین). ESWT ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در کیفیت زندگی شود (MD: 3.10؛ 95% CI؛ 1.57 تا 4.64؛ 2 مطالعه، 130 شرکت‌کننده، CoE پائین). درباره این مساله که ESWT تاثیری بر عوارض جانبی مربوط به درمان دارد یا خیر، بسیار نامطمئن هستیم (RR: 2.73؛ 95% CI؛ 0.74 تا 10.14؛ 3 مطالعه، 166 شرکت‌کننده، CoE بسیار پائین). ESWT ممکن است منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در درجه انحنای آلت تناسلی در مقایسه با دارونما شود (RR: -2.84؛ 95% CI؛ 7.35- تا 1.67؛ 3 مطالعه، 166 شرکت‌کننده، CoE پائین). هیچ داده طولانی‌مدتی را برای هیچ پیامدی پیدا نکردیم.
ترکشن درمانی (traction therapy) آلت تناسلی (کوتاهمدت): هیچ شواهدی را برای نشان دادن اینکه ترکشن آلت تناسلی در مقایسه با عدم درمان بر توانایی گزارش شده توسط خود بیماران برای مقاربت تاثیر می‌گذارد، پیدا نکردیم. در رابطه با اینکه ترکشن درمانی تا چه حد ممکن است بر کیفیت زندگی تاثیر بگذارد، بسیار نامطمئن هستیم (MD؛ 1.50 کمتر؛ 95% CI؛ 3.42- تا 0.42؛ 1 مطالعه، 90 شرکت‌کننده، CoE بسیار پائین). هم‌چنین درباره اینکه ترکشن درمانی تا چه حد می‌تواند بر عوارض جانبی مرتبط با درمان (RR قابل تخمین نیست؛ 1 مطالعه، 90 شرکت‌کننده؛ CoE بسیار پائین) و بر درجه انحنای آلت (MD؛ 7.40 درجه کمتر، 95% CI؛ 11.18- تا 3.62-؛ 1 مطالعه، 89 شرکت‌کننده، CoE بسیار پائین) تاثیر بگذارد، بسیار نامطمئن هستیم. هیچ داده طولانی‌مدتی را برای هیچ پیامدی پیدا نکردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.