پیشینه
بتابلاکرها دسته‌ای از داروها هستند که اغلب برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شوند. بتابلاکرهای غیرانتخابی زیرگروهی از بتابلاکرها از جمله پروپرانولول (Inderal)، نادولول (Corgard) و غیره هستند. ما پرسیدیم این زیرگروه از داروها تا چه میزان فشار خون را کاهش می‌دهند؟
ویژگی‌های مطالعه
روش‌های جست‌وجوی جامعی را در همه بانک‌های اطلاعاتی مرتبط ایجاد کردیم تا تمام کارآزمایی‌های بالینی مرتبط را برای پاسخ به این سوال شناسایی کنیم. شرکت‌کنندگان باید فشار خون سیستولیک پایه (شماره بالای اندازه‌گیری فشار خون) حداقل 140 میلی‌متر جیوه یا فشار خون دیاستولیک (عدد پائین اندازه‌گیری فشار خون) حداقل 90 میلی‌متر جیوه، یا هر دوی اینها، را داشتند. شرکت‌کنندگان را بر اساس سن، جنسیت، خطر اولیه یا هر شرایط طبی دیگر محدود نکردیم.
نتایج کلیدی
تعداد 25 کارآزمایی‌ها بالینی را پیدا کردیم که تاثیر کاهش فشار خون هفت بتابلاکر غیرانتخابی را با دارونما در 1264 فرد مبتلا به فشار خون بالا مقایسه کردند. به‌طور متوسط، بتابلاکرهای غیرانتخابی فشار خون را تا حدود 10 میلی‌متر جیوه سیستولیک و 7 میلی‌متر جیوه دیاستولیک کاهش داده و ضربان قلب را تا 12 ضربه در دقیقه کم کردند. این تخمین احتمالا بیشتر از تاثیر واقعی است زیرا در اجرا و گزارش کارآزمایی‌ها، سوگیری (bias) وجود دارد. شواهد قانع‌کننده‌ای را پیدا نکردیم که نشان دهد دوزهای بالاتر از بتابلاکرهای غیرانتخابی فشار خون را بیشتر از دوزهای پائین‌تر کاهش می‌دهند. با این حال، دوزهای بالاتر از بتابلاکرهای غیرانتخابی در مقایسه با دوزهای پائین‌تر، ضربان قلب را به‌طور قابل توجهی کاهش می‌دهند که می‌تواند منجر به بروز عوارض جانبی بیشتری شوند. از آنجایی که تاثیر کاهش فشار خون برای سیستولیک مشابه تاثیر کاهش فشار خون دیاستولیک است، تاثیر این زیرگروه بر فشار نبض (تفاوت بین سیستولیک و دیاستولیک) در حدود 2 میلی‌متر جیوه، اندک بود.
کیفیت شواهد
به دلیل وجود داده‌های بسیار پرت (extreme outlier) و خطر بالای سوگیری‌ها، سطح کیفیت شواهد پائین است.
در افراد مبتلا به هیپرتانسیون خفیف تا متوسط، بتابلاکرهای غیرانتخابی حداکثر BP را تا میانگین 7-/10- میلی‌متر جیوه (سیستولیک/دیاستولیک) کاهش داده و ضربان قلب را تا 12 ضربه در دقیقه کاهش دادند. پروپرانولول و پنبوتولول دو دارویی بودند که در بیشتر داده‌های مربوط به بتابلاکرهای غیرانتخابی نقش داشتند. این تخمین احتمالا اغراق‌آمیز است زیرا داده‌های بسیار پرت (extreme outlier) و دیگر منابع سوگیری (bias) وجود داشتند. اگر داده‌های بسیار پرت را از آنالیز حذف کنیم، تخمین برای بتابلاکرهای غیرانتخابی کمتر بود (5-/8- میلی‌متر جیوه (سیستولیک/دیاستولیک)). بتابلاکرهای غیرانتخابی دوز-پاسخ قانع‌کننده‌ای را در محدوده دوز توصیه‌شده برای BP سیستولیک و BP دیاستولیک نشان ندادند، در حالی که بتابلاکرهای غیرانتخابی با دوز بالاتر، کاهش بیشتری را در ضربان قلب ایجاد کردند. استفاده از بتابلاکرهای غیرانتخابی با دوز بالاتر ممکن است عوارض جانبی بیشتری را مانند برادی‌کاردی ایجاد کند، بدون اینکه تاثیر بیشتری برای کاهش BP داشته باشد. تاثیر بتابلاکرهای غیرانتخابی بر فشار نبض احتمالا کوچک و حدود 2 میلی‌متر جیوه بود.
بتابلاکرها یکی از دسته داروهایی هستند که اغلب برای درمان هیپرتانسیون استفاده می‌شوند. کمّی کردن تاثیرات بتابلاکرهای غیرانتخابی در کاهش فشار خون (blood pressure; BP) اطلاعات مهمی را ارائه می‌دهد که به تصمیم‌گیری بالینی کمک می‌کند.
کمّی کردن تاثیرات مرتبط با دوز مسدودکننده‌های غیرانتخابی گیرنده بتا-آدرنرژیک (بتابلاکرها) بر فشار خون سیستولیک (SBP) و فشار خون دیاستولیک (DBP) در مقایسه با دارونما (placebo) در افراد مبتلا به هیپرتانسیون اولیه.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE و ClinicalTrials.gov را برای یافتن کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده تا اکتبر 2013 جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده، دوسو کور (double-blind) و کنترل‌شده با دارونما، با طراحی موازی یا متقاطع (parallel or cross-over trials). مطالعات می‌بایست شامل یک بازوی تک درمانی (monotherapy) با بتابلاکر غیرانتخابی با دوز ثابت بودند. افراد واردشده در مطالعات می‌بایست در ابتدای ورود، مبتلا به هیپرتانسیون اولیه بودند. طول مدت مطالعات می‌بایست بین سه و 12 هفته بودند.
دو نویسنده مرور (GW و AL) به‌طور جداگانه ورود مطالعات را تایید و داده‌ها را استخراج کردند.
تعداد 25 RCT را وارد کردیم که تاثیرات هفت بتابلاکر غیرانتخابی را در کاهش فشار خون در 1264 فرد مبتلا به هیپرتانسیون ارزیابی کردند. از میان 25 RCT، چهار مطالعه طراحی موازی و 21 مطالعه طراحی متقاطع داشتند. به‌طور کلی، بتابلاکرهای غیرانتخابی در مقایسه با دارونما، BP سیستولیک و دیاستولیک را کاهش دادند. بتابلاکرهای غیرانتخابی، در محدوده‌ای از دوز توصیه‌شده، رابطه دوز-پاسخ قانع‌کننده‌ای را با مقایسه مستقیم نشان ندادند. زیرگروه‌های یک برابر (1x) و دو برابر (2x) دوز شروع بیشترین حجم نمونه را داشتند. تخمین اثربخشی بتابلاکرهای غیرانتخابی در کاهش BP با ترکیب زیرگروه دوز آغازین 1x و 2x، عبارت بودند از 10- میلی‌متر جیوه (95% CI؛ 11- تا 8-) برای BP سیستولیک و 7- میلی‌متر جیوه (95% CI؛ 8- تا 6-) برای BP دیاستولیک (شواهد با کیفیت پائین). بتابلاکرهای غیرانتخابی که با دوز اولیه 1x توصیه‌شده شروع می‌شوند، ضربان قلب را تا 12 ضربه در دقیقه کاهش دادند (95% CI؛ 10 تا 13) (شواهد با کیفیت پائین). رابطه دوز-پاسخ در ضربان قلب با مقایسه مستقیم و غیرمستقیم مشهود بود. به دلیل عدم دقت (imprecision)، هیچ شواهد بارزی مبنی بر تاثیر بتابلاکرهای غیرانتخابی بر فشار نبض در زیرگروه‌های دوز وجود نداشت، به جز کاهش جزئی با دوز شروع 2x؛ (2.2- میلی‌متر جیوه، 95% CI؛ 3.7- تا 0.7-) (شواهد با کیفیت بسیار پائین). تخمین‌های نقطه‌ای در زیرگروه‌های دوز اولیه 1x، چهار برابر (4x) و هشت برابر (8x) مشابه زیرگروه دوز شروع 2x بود. بنابراین، به نظر می‌رسد که اگر بتابلاکرهای غیرانتخابی فشار پالس کمتری ایجاد کنند، اندازه اثر آن احتمالا حدود 2 میلی‌متر جیوه خواهد بود. داده‌های بسیار محدودی (دو مطالعه) در مورد خروج از مطالعه به دلیل اثرات نامطلوب وجود داشت (نسبت خطر (RR): 0.84؛ 95% CI؛ 0.38 تا 1.82).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.