اسکیزوفرنی (schizophrenia) اغلب یک بیماری شدید و ناتوان‌کننده است که تقریبا یک درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اسکیزوفرنی نشانه‌های «مثبت» مانند باورهای عجیب و ثابت (هذیان (delusions))، همچنین شنیدن صداها و دیدن چیزها (توهم (hallucinations)) دارد. اسکیزوفرنی همچنین دارای نشانه‌های «منفی» مانند بی‌تفاوتی (apathy)، از دست دادن عواطف، فقدان انگیزه و بی‌نظمی در رفتار و افکار است. درجه ناتوانی قابل توجه است و 80% تا 90% بیماران کار نمی‌کنند و تا 10% آنها فوت می‌کنند.
داروهای ضدروان‌پریشی درمان اصلی اسکیزوفرنی بوده و به داروهای قدیمی (نسل اول یا «تیپیکال») و داروهای جدیدتر (نسل دوم یا «آتیپکال») دسته بندی می‌شوند. با این حال، داروهای آنتی‌سایکوتیک عوارض جانبی جدی نیز دارند، به ویژه اختلالات حرکتی مانند لرزش غیرقابل کنترل، تکان خوردن، سفتی عضلات، خستگی، افزایش وزن و ناتوانی در نشستن.
پرازین (perazine) یک داروی ضدروان‌پریشی قدیمی است که برای اولین بار در دهه 1950 معرفی شد. این دارو عوارض جانبی پائینی دارد (به ویژه برای اختلالات حرکتی). استفاده از آن منطقه‌ای بوده و محدود به کشورهایی مانند آلمان، لهستان، هلند و یوگسلاوی سابق است.
جست‌وجو برای کارآزمایی‌ها در جولای 2012 انجام شد. این مرور اکنون شامل هفت مطالعه با مجموع 479 شرکت‌کننده است و تاثیرات پرازین را برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ارزیابی می‌کند. مقایسه پرازین در مقابل دارونما (placebo) (درمان ساختگی) و دیگر داروهای ضدروان‌پریشی، هیچ تفاوت بارز یا برتری پرازین را نشان نداد. با این حال، فقط تعداد کمی مطالعه انجام شده و تعداد شرکت‌کنندگان در هر مطالعه اندک بود. علاوه بر این، مطالعات موجود کیفیت محدودی داشته و داده‌های مربوط به پیامدهای اصلی مورد نظر، با کیفیت پائین یا بسیار پائین رتبه‌بندی می‌شدند. از آنجایی که پرازین یک داروی ارزان است و شواهد محدودی وجود دارد که نشان می‌دهد ممکن است عوارض جانبی کمتری نسبت به دیگر داروهای ضدروان‌پریشی قدیمی ایجاد کند، انجام مطالعات گسترده‌تر، با روش انجام و گزارش‌دهی خوب، بسیار مورد نیاز است.
این خلاصه به زبان ساده توسط مصرف‌کننده «بنجامین گری» (Benjamin Gray)، از Rethink Mental Illness نوشته شده است.
پست الکترونیکی: ben.gray@rethink.org .
تعداد، حجم نمونه و گزارش‌دهی از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده پرازین برای ارائه نتیجه‌گیری قطعی در مورد خواص این داروی آنتی‌سایکوتیک کافی نیستند. ممکن است پرازین با خطر عوارض جانبی خارج‌هرمی مشابه با برخی از داروهای آنتی‌سایکوتیک آتیپکال همراه باشد، اما این بر اساس مقایسه‌های کوچک است. این موضوع باید در کارآزمایی‌های بزرگ‌تر و با طراحی خوب، مشخص شود.
پرازین (perazine) یک مشتق قدیمی فنوتیازین (phenothiazine) است که برای درمان افراد مبتلا به اسکیزوفرنی استفاده می‌شود و به داشتن سطح پائینی از عوارض جانبی خارج‌هرمی (extrapyramidal) مشهور است. تا آنجا که ما اطلاع داریم، استفاده از آن محدود به آلمان، لهستان، یوگسلاوی سابق و هلند است.
بررسی تاثیرات پرازین برای مبتلایان به اسکیزوفرنی یا سایکوزهای مرتبط در مقایسه با دارونما (placebo)، عدم درمان یا دیگر داروهای آنتی‌سایکوتیک.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه اسکیزوفرنی در کاکرین را جست‌وجو کردیم، که شامل کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده مرتبط از بانک‌های اطلاعاتی کتاب‌شناختی (bibliographic) مانند Biological Abstracts؛ CINAHL؛ کتابخانه کاکرین ؛ EMBASE؛ MEDLINE؛ PsycLIT؛ LILACS؛ PSYNDEX؛ Sociological Abstracts و Sociofile است. منابع همه مطالعات واردشده را برای یافتن کارآزمایی‌های بیشتر بررسی کردیم. با شرکت‌های داروسازی و نویسندگان کارآزمایی‌ها تماس گرفتیم. این جست‌وجو را در 16 جولای 2012 به‌روز کردیم.
همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای را انتخاب کردیم که پرازین را با دیگر درمان‌ها در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا سایکوزهای شبه-اسکیزوفرنی، یا هر دو، مقایسه کردند.
نویسندگان مرور (SL؛ BH؛ BHe) به‌طور مستقل از هم استنادها و در صورت امکان، چکیده‌ها را بررسی کرده و مقالاتی را برای بررسی مجدد و ارزیابی کیفیت، سفارش دادند. داده‌ها را به‌طور مستقل از هم استخراج کردیم. خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) را با بهره‌گیری از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) محاسبه کردیم. تفاوت‌های میانگین (MD) را برای داده‌های پیوسته (continuous data) به دست آوردیم. همه داده‌ها را از نظر ناهمگونی (heterogeneity) بررسی کرده، کارآزمایی‌ها را برای خطر سوگیری (bias) ارزیابی کرده و جداول خلاصه‌ای از یافته‌ها را با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ایجاد کردیم.
این مطالعه اکنون شامل هفت کارآزمایی با مجموع 479 شرکت‌کننده است. فقط در یک کارآزمایی، با 95 شرکت‌کننده، پرازین در پنج هفته از «دارونما فعال» (تریمیپرامین (trimipramine)) برای پیامد «بدون پیشرفت مهم کلی» برتر به نظر رسید (95 = n؛ RR: 0.43؛ 95% CI؛ 0.2 تا 0.8، شواهد با کیفیت پائین )، اما در اکثر معیارهای وضعیت روانی، تفاوت معنی‌داری به دست نیامد. پرازین عوارض جانبی عمومی‌تری را نسبت به دارونما ایجاد نکرد، اما تعداد بیشتری از شرکت‌کنندگان حداقل یک دوز داروی ضدپارکینسون دریافت کردند (n = 95؛ RR: 4.50؛ 95% CI؛ 1.0 تا 19.5، شواهد با کیفیت بسیار پائین ).
شش کارآزمایی کوچک که پرازین را با دیگر داروهای آنتی‌سایکوتیک مقایسه کردند، شامل 384 شرکت‌کننده در مجموع، به‌طور ناقص گزارش شده و نتایج به روش‌های مختلفی ارائه شدند، به‌طوری که انجام متاآنالیز در اغلب موارد امکان‌پذیر نبود. در شش مطالعه، تعداد مشابهی از شرکت‌کنندگان که پرازین یا داروهای آنتی‌سایکوتیک مقایسه‌کننده (آمی‌سوپراید (amisulpride)، هالوپریدول (haloperidol)، اولانزاپین (olanzapine)، زیپراسیدون (ziprasidone)، زوتپین (zotepine)) را دریافت کردند، مطالعات را زودتر ترک کردند (n = 384؛ RR: 0.97؛ 95% CI؛ 0.68 تا 1.38، شواهد با کیفیت پائین ). نتایج را در مورد اثربخشی دارو نمی‌توان متاآنالیز کرد، زیرا نویسندگان نتایج خود را به روش‌های بسیار متفاوت ارائه دادند. هیچ تفاوت آشکاری در عوارض جانبی میان پرازین و دیگر داروهای آنتی‌سایکوتیک از داده‌های محدود به دست نیامد. دو مقایسه هالوپریدول، عوارض جانبی خارج‌هرمی را به گونه‌ای نشان ندادند که برای استفاده در متاآنالیز مناسب باشند، اما سه مقایسه کوچک با آنتی‌سایکوتیک‌های نسل دوم زوتپین و آمی‌سوپراید، خطر بالاتری را از بروز بی‌قراری حرکتی (akathisia) (111 = n؛ RR: 0.31؛ 95%CI 0.1 تا 1.1)، حرکت‌پریشی (dyskinesia) (n = 111؛ RR: 0.47؛ 95% CI؛ 0.1 تا 3.5)، پارکینسونیسم (parkinsonism) (n = 81؛ RR: 1.21؛ 95% CI؛ 0.5 2.8) یا لرزش (tremor) (n = 40؛ RR: 0.80؛ 95% CI؛ 0.3 تا 2.6) نشان ندادند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.